του Ταρίκ Αλί*
Το κίνημα του Ιμράν Καν ξεκίνησε μετά τη στρατιωτική εκστρατεία της κυβέρνησης κατά των Ταλιμπάν του Πακιστάν, τρομοκρατικής οργάνωσης στα δυτικά που μανιπουλάρεται από την Ινδία και ίσως τις ΗΠΑ. Επεδίωκε ο Ιμράν Καν να προστατέψει τους Ταλιμπάν του Πακιστάν; Σε μια χώρα που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα συνοχής και που τα περιφερειακά της συμφέροντα βρίσκονται σε πορεία σύγκρουσης με αυτά της Ουάσιγκτον, η πρόσφατη πολιτική κρίση ήρθε να προστεθεί στην ενίσχυση του χάους. Γι’ αυτό το χάος γράφει ο γνωστός διανοούμενος πακιστανικής καταγωγής, Ταρίκ Αλί.
Τα όσα διαδραματίζονται στο Πακιστάν (διαδηλώσεις στη Λαχόρη και το Ισλαμαμπάντ, απόπειρες κατάληψης της πρωθυπουργικής κατοικίας, συμβολική κατάληψη της κρατικής τηλεόρασης) δεν είναι παρά μία μάχη εξουσίας ανάμεσα στους νικητές των περσινών εκλογών (αδελφοί Σαρίφ) και μερίδας της αντιπολίτευσης υπό την ηγεσία του Ιμράν Καν και των δυνάμεων πίσω από τον «μετριοπαθή» Ισλαμιστή κληρικό Ταχιρούλ Κουάντρι με έδρα τον Καναδά, ο οποίος ελέγχει ένα μεγάλο δίκτυο από madrassahs (ισλαμικά σχολεία).
Ο Καν ισχυρίζεται ότι η εκλογική διαδικασία ήταν τόσο διαβλητή στις εκλογές του περασμένου έτους που του στέρησε τη νίκη. Το ότι οι εκλογικές αναμετρήσεις στο Πακιστάν είναι συχνά διαβλητές, δεν αμφισβητείται. Όμως το ηττηθέν Λαϊκό Κόμμα της προηγούμενης κυβέρνησης (του Ζαρντάρι-Μπούτο) δεν κατήγγειλε κάτι τέτοιο, παρ’ ότι ηττήθηκε κατά κράτος. Αλλά και o Καν είχε αρχικά αποδεχθεί τα αποτελέσματα και μάλιστα φωτογραφήθηκε με πλατύ χαμόγελο δίπλα στο νέο πρωθυπουργό. Παράλληλα, το κόμμα του δέχθηκε να σχηματίσει τοπική κυβέρνηση στην περιφέρεια Khyber Pakhtunkwa. Αν πράγματι οι εκλογές ήταν διαβλητές σε τόσο μεγάλη έκταση, γιατί δεν ηγήθηκε της αντιπολίτευσης και να παλέψει στο κοινοβούλιο αντί να σχηματίσει τοπική κυβέρνηση;
Όσοι πίστεψαν ότι το νέο κίνημα του Καν θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν πολιτικό χώρο με καλύτερες προοπτικές, έκαναν λάθος. Το κίνημα απαιτεί την άμεση παραίτηση των αδελφών Σαρίφ και διενέργεια νέων εκλογών. Μετά τον εκλογικό τους θρίαμβο, οι αδελφοί Σαρίφ συμπεριφέρθηκαν με τον ίδιο τρόπο όπως και στο παρελθόν, εξαγγέλλοντας εντυπωσιακά έργα που μικρή σχέση είχαν με την κατάσταση της χώρας: Σοβαρότερες διακοπές στην ηλεκτροδότηση, εκτίναξη στα ύψη των τιμών βασικών αγαθών, θρησκευτική βία, τρομοκρατικές επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένης αυτής στο αεροδρόμιο του Καράτσι κατά την οποία ταλαίπωροι φρουροί ασφαλείας που είχαν αναζητήσει καταφύγιο στον τεράστιο χώρο κατάψυξης του αεροδρομίου, κάηκαν ζωντανοί. Η δημοτικότητα των αδελφών Σαρίφ έπεσε κατακόρυφα.
Δυσαρεστημένος ο αμόρφωτος και παρορμητικός Ιμράν Καν πίστεψε ότι θα είχε καλύτερη μοίρα αν στις εκλογές δεν είχε επικρατήσει νοθεία. Έπεισε τον εαυτό του ότι ήταν ο πραγματικός νικητής. Αν κρίνει, όμως, κανείς από την απόδοση της κυβέρνησής του στο Khyber Pakhtunkwa, είναι αμφίβολο ότι θα τα είχε καταφέρει καλύτερα σε εθνικό επίπεδο. Κανένας αξιόπιστος παρατηρητής δεν πιστεύει ότι η εκλογική διαδικασία δεν ήταν διαβλητή σε μεγάλο βαθμό. Σίγουρα οι αδελφοί Σαρίφ είναι μάστορες της εκλογικής απάτης που ενίοτε συνοδεύεται από παχυλούς φακέλους με χρήμα. Όμως, κέρδισαν τις εκλογές και αυτός είναι ο λόγος που τα εθνικιστικά κόμματα Μπαλόχ, το Λαϊκό Κόμμα και το θρησκευτικό κόμμα Τζαμαάτ-ι-Ισλάμι δεν συντάχθηκαν με την εκστρατεία του Καν.
Βασικός παίκτης ο Στρατός
Οι πολιτικοί δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται ότι ο Στρατός είναι ο βασικός παίκτης στη χώρα, από δημιουργίας του κράτους. Ο Ζουλφικάρ Αλί Μπούτο υπερεκτίμησε τη βάση στήριξης που διέθετε και απαγχονίστηκε από τους στρατηγούς. Ο Ναουάζ Σαρίφ τώρα φαντάστηκε ότι ήταν άτρωτος μετά τη σαρωτική νίκη στις εκλογές και την ενθουσιώδη στήριξη του Ριάντ (από τα πετρέλαια του οποίου εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό η χώρα και ο στρατός). Επεδίωκε να στείλει ένα μήνυμα με τη δίκη για εσχάτη προδοσία του Στρατηγού Μουσάραφ που είχε ανατρέψει με πραξικόπημα την προηγούμενη κυβέρνηση Σαρίφ το 1999. Αλλά ο στρατός ήταν έξω φρενών. Πριν από έξι μήνες ο επιτελάρχης κάλεσε τον Ναουάζ και του ζήτησε να παραιτηθεί. Προφανώς εκείνος συμφώνησε να αποσυρθούν οι κατηγορίες κατά του Μουσάραφ και διαβεβαίωσε ότι ο προκάτοχος του ήταν ελεύθερος να φύγει από την χώρα.
Την ίδια ώρα ο επικεφαλής του δημοφιλέστερου και πιο έγκυρου τηλεοπτικού δικτύου Geo TV, υποστήριζε ότι η πρόσφατη απόπειρα κατά της ζωής ενός από τους σημαντικότερους δημοσιογράφους του έφερε την «υπογραφή» της ΙSI (μυστική υπηρεσία) και κατηγόρησε ευθέως τον επικεφαλής της. Κανείς στα ΜΜΕ δεν είχε ποτέ μεταχειριστεί τον Στρατό με τόσο υπεροπτικό τρόπο. Η αρμόδια επιτροπή τηλεπικοινωνιών πιέστηκε να παύσει τη λειτουργία του Geo TV. Η υπόθεση αυτή εντάχθηκε στο ευρύτερο «κατηγορητήριο» κατά των αδελφών Σαρίφ.
Άρα το κίνημα που δημιούργησαν οι Καν και Κουάντρι θεωρείται από πολλούς ότι έχει διαμορφωθεί από τις μυστικές υπηρεσίες, με στόχο να αποσταθεροποιήσει τους Σαρίφ και να τους αναγκάσει να παραιτηθούν. Το ξέσπασμα του Καν εναντίον των Σαουδαράβων για «ανάμειξη στα πολιτικά πράγματα του Πακιστάν» ήταν απόρροια της απροκάλυπτης εχθρότητας του Ριάντ σε οποιαδήποτε απόπειρα απομάκρυνσης του Σαρίφ. Την περασμένη εβδομάδα οι αρχηγοί του Στρατού αφού συναντήθηκαν για να συζητήσουν την πολιτική κρίση, και ξεκαθάρισαν ότι ο Στρατός δεν σχεδιάζει να πάρει τον έλεγχο – πέραν των πεδίων της άμυνας και της εξωτερικής πολιτικής που ήδη έχει. Οι αδελφοί Σαρίφ έχουν αναμφίβολα αποδυναμωθεί. Είναι, όμως, μοιραία τα πλήγματα που έχουν υποστεί; Ο κόσμος που διαδηλώνει είναι λίγος για τα δεδομένα του Πακιστάν. Ο λαός δεν ακολούθησε τον Καν.
Ο Στρατός θα ήθελε να τιμωρήσει τους Σαρίφ για την αναίδειά τους και να τους δει να φεύγουν για πάντα, αλλά σε μία τέτοια περίπτωση οι Σαουδάραβες ίσως σταματήσουν τις διευκολύνσεις στο πετρέλαιο. Ακόμα κι αν οι Σαρίφ παραιτούνταν οικειοθελώς είναι μάλλον απίθανο ότι ο Καν θα διοριζόταν επικεφαλής της υπηρεσιακής κυβέρνησης. Κάποιος τεχνοκράτης θα βρισκόταν για να προετοιμάσει τις επόμενες εκλογές. Όλα τα σενάρια δοκιμάστηκαν και απέτυχαν.
* Αναδημοσίευση από το CounterPunch
Μετάφραση: Ελεάννα Ροζάκη
