Η δημοσίευση της μελέτης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης για την αύξηση της ανισότητας μεταξύ των νέων και των φτωχών, για τη χρονική περίοδο 2007-2011, κατέγραψε σημαντικές πρωτιές για τη χώρα μας αν και δεν συμπεριλαμβάνονται τα έτη 2012 και 2013 που η οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο.
Γενικά συμπεράσματα: Τα νοικοκυριά με τα χαμηλότερα εισοδήματα είτε επιβαρύνθηκαν περισσότερο κατά τη διάρκεια της κρίσης είτε επωφελήθηκαν λιγότερο κατά την ανάκαμψη. Εστιάζοντας στο 10% των νοικοκυριών με το υψηλότερο εισόδημα και στο 10% με το χαμηλότερο, καταγράφεται διπλάσια ποσοστιαία πτώση του εισοδήματος για το φτωχότερο 10% κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 19 από τις 33 χώρες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, το 10% των νοικοκυριών με το υψηλότερο εισόδημα υπέστη μικρότερες ποσοστιαίες μειώσεις του εισοδήματός του από ό,τι το φτωχότερο 10%. Για παράδειγμα, στις δύο χώρες που υπέφεραν περισσότερο από την κρίση, την Ελλάδα και την Ισπανία, τα στοιχεία δείχνουν ότι στην Ισπανία το εισόδημα του φτωχότερου 10% μειώθηκε περισσότερο από το εισόδημα του πλουσιότερου 10% για όλα τα χρόνια εκτός από το 2010. Τα στοιχεία για την Ελλάδα δείχνουν ότι ενώ το 2009 η κατανομή του εισοδήματος παρέμεινε σταθερή, το 2010 και το 2011 η μείωση του εισοδήματος του φτωχότερου 10% ήταν πολύ μεγαλύτερη από τη μείωση του πλουσιότερου 10%. Συνολικά, σε Ελλάδα και Ισπανία καταγράφηκε η μεγαλύτερη πτώση του εισοδήματος του φτωχότερου 10% από όλες τις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ.
Τα στοιχεία για τη φτώχεια: Κατά την περίοδο 2007-2011, το ποσοστό της φτώχειας στην Ελλάδα αυξήθηκε από 14% σε 15,2%. Αυτό το ποσοστό είναι το μεγαλύτερο μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. με την Ισπανία να ακολουθεί με ποσοστό 15,1%. Εντύπωση προκαλούν τα στοιχεία για τις άλλες χώρες που χτυπήθηκαν από την κρίση, καθώς δείχνουν μείωση του ποσοστού της φτώχειας στην Πορτογαλία (2011: 11,9%) και σταθερά χαμηλά ποσοστά στην Ιρλανδία (2011: 9,7%). Αν η φτώχεια μετρηθεί με έτος βάσης το 2005, τότε το ποσοστό της στη χώρα μας ανέρχεται στο 26,8% και είναι το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ όλων των χωρών του ΟΟΣΑ, ξεπερνώντας χώρες όπως το Μεξικό (21,1%), τις ΗΠΑ (18,3%) και την Ισπανία (18,3%).
Ηλικιακή κατανομή της μείωσης: Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων χρόνων 2007-2011, οι νέοι και οι νέες (ηλικίας 18-25 ετών) υπέστησαν τις μεγαλύτερες μειώσεις εισοδήματος, ενώ τα άτομα με ηλικία μεγαλύτερη των 65 ετών προστατεύτηκαν από τις χειρότερες επιπτώσεις της κρίσης. Μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, το μέσο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε με ετήσιο ρυθμό 1% περίπου μεταξύ των νέων και 0,7% μεταξύ των ατόμων με ηλικία 26-65, ενώ αυξήθηκε κατά 0,9% για τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών. Οι μεγαλύτερες μειώσεις εισοδήματος για τους νέους και τις νέες καταγράφηκαν σε Ελλάδα, Ισλανδία και Ιρλανδία. Με εξαίρεση την Ισλανδία και την Ελλάδα όπου το εισόδημα των ατόμων με ηλικία άνω των 65 ετών μειώθηκε δραστικά, στις υπόλοιπες χώρες είτε αυξήθηκε είτε παρέμεινε σταθερό.
Δείκτης GINI*: Ο δείκτης ανισότητας παρέμεινε σταθερός στη χώρα μας κατά την περίοδο 2007-2011 (0,335). Η Ελλάδα βρίσκεται στην τέταρτη θέση μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. με τον μεγαλύτερο δείκτη (Ηνωμένο Βασίλειο: 0,344, Ισπανία: 0,344, Πορτογαλία: 0,341) με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ να είναι στο 0,315.
Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ αποδεικνύουν ότι τα μνημονιακά μέτρα επιβάρυναν πολύ περισσότερο τα φτωχά νοικοκυριά από ό,τι τα μεσαία και πολύ περισσότερο τα νοικοκυριά με υψηλό εισόδημα. Όμως οι συνολικές επιπτώσεις της κρίσης (παραγωγική αποδιάρθρωση, τεράστια ανεργία, ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας) δεν αναστρέφονται με την εφαρμογή αναδιανεμητικών πολιτικών και μόνο…
* Ο δείκτης GINI παίρνει τιμές μεταξύ του 0 που σημαίνει απόλυτη ισότητα στην κατανομή του εισοδήματος και 1 που σημαίνει ότι ένα άτομο κατέχει το σύνολο του εισοδήματος.
Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
