Από τη δημοσίευση των στοιχείων της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ για το Δ΄ τρίμηνο του 2013 προκύπτουν τα ακόλουθα:
1. Ο αριθμός των ανέργων ανήλθε σε 1.363.137 άτομα και το ποσοστό ανεργίας ήταν 27,5% (έναντι 26% του αντίστοιχου τριμήνου του 2012 και 7,9% του 2008). Η εκτίναξη του ποσοστού της ανεργίας στη χώρα μας είναι μοναδική στην Ευρωπαϊκή Ένωση και συμβαδίζει απόλυτα με την ανάλογη μείωση του ΑΕΠ (μόνη πιθανή «ανταγωνίστρια» χώρα η Κύπρος…). Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η ανεργία στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και την Ιρλανδία παρουσίασε την ακόλουθη εξέλιξη:
| Χώρα | 2009 | 2013 |
| Ελλάδα | 9,5% | 27,3% |
| Κύπρος | 5,4% | 16% |
| Πορτογαλία | 8,4% | 16,5% |
| Ισπανία | 18% | 26,4% |
| Ιταλία | 7,8% | 12,2% |
| Ιρλανδία | 12% | 13,1% |
2. Τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας καταγράφονται στις ηλικίες 15-24 ετών (57%) και 25-29 ετών (44,7%). Το 2008 το ποσοστό ανεργίας στις ηλικίες 15-29 ετών ήταν 16,5%. Η σταθερή καταγραφή υψηλότερων ποσοστών ανεργίας στη νεολαία (περίπου στο διπλάσιο του εθνικού ποσοστού) αποδεικνύει την αδυναμία του οικονομικού υποδείγματος να δημιουργήσει σταθερές και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας για τη νέα γενιά και «εξηγεί» την τάση φυγής στο εξωτερικό.
3. Η ανεργία εξακολουθεί να είναι θηλυκού γένους. Το ποσοστό ανεργίας στις γυναίκες είναι 31,7% (2008: 11,7%) ενώ στους άντρες είναι 24,4% (2008: 5,3%).
4. Ανάλογα με το επίπεδο εκπαίδευσης, τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας καταγράφονται στην κατηγορία όσων έχουν πάει «Μερικές τάξεις Δημοτικού» (41,6%) και ακολουθούν όσοι δεν έχουν πάει καθόλου σχολείο (36%) ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφονται μεταξύ όσων κατέχουν διδακτορικό ή μεταπτυχιακό (15%) και των πτυχιούχων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (19%). Το 2008 τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας καταγράφονταν στις κατηγορίες των πτυχιούχων Ανώτερης Τεχνικής Εκπαίδευσης (10%) και όσων δεν είχαν πάει καθόλου σχολείο (9,9%).
5. Τα ποσοστά ανεργίας ανά περιφέρεια αναδεικνύουν «πρωταθλήτρια» την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (2013: 30,7%-2008: 8,1%) και ακολουθούν οι περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας (2013: 29,7%-2008: 12,6%), Δυτ. Ελλάδος (2013: 28,9% – 2008: 9,8%) και Στερεάς Ελλάδος (2013: 28,9% – 2008: 8,7%).
6. Οι μεγαλύτερες απώλειες θέσεων εργασίας, σε σύγκριση με το 2008, καταγράφονται στους εξής κλάδους οικονομικής δραστηριότητας: κατασκευές (-226,3 χιλιάδες -ποσοστό μείωσης 59%), μεταποίηση (-201,8 χιλιάδες -ποσοστό 38%) και χονδρικό και λιανικό εμπόριο (-201,8 χιλιάδες -ποσοστό 24%). Η μικρή μείωση της απασχόλησης σε Γεωργία-Δασοκομία-Αλιεία (-23 χιλιάδες -ποσοστό 4%) συγκρατεί τα συνολικά ποσοστά ανεργίας που θα είχαν εκτοξευθεί σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα αν δεν υπήρχε η διέξοδος της επιστροφής στην ύπαιθρο.
Από την παράθεση των παραπάνω στατιστικών στοιχείων προκύπτουν συμπεράσματα τα οποία θα πρέπει να αξιοποιηθούν στην κατάρτιση του προγράμματος παραγωγικής ανασυγκρότησης. Για παράδειγμα, η δραστική μείωση της απασχόλησης στους κλάδους των κατασκευών, της μεταποίησης και του εμπορίου συμβαδίζει με τα υψηλά ποσοστά ανεργίας στις κατηγορίες όσων έχουν πάει «Μερικές τάξεις Δημοτικού» ή δεν έχουν πάει καθόλου σχολείο. Από αυτή τη διαπίστωση προκύπτει ότι ένας βασικός τομέας δημιουργίας θέσεων εργασίας μπορεί να αποτελέσει ο κατασκευαστικός τομέας με την προώθηση μικρών δημόσιων έργων που θα εξυπηρετούν κοινωνικές και παραγωγικές ανάγκες. Η Πρόταση Εγγυημένης Απασχόλησης με τη λειτουργία του κράτους ως Εργοδότη Ύστατης Καταφυγής, στην οποία κατέληξε η πρόσφατη μελέτη του Levy Institute of Bard College, που έγινε σε συνεργασία με το ΙΝΕ ΓΣΕΕ/ΑΔΕΔΥ (διαθέσιμη στην ιστοσελίδα www.inegsee.gr), μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη διαμόρφωση αυτής της βραχυπρόθεσμης λύσης για το πρόβλημα της ανεργίας. Οι επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές θα πρέπει να αξιοποιηθούν για την κατάρτιση των σχετικών προγραμμάτων και την αξιοποίηση όλων των πόρων (νέο ΕΣΠΑ, ευρωπαϊκά προγράμματα, εθνικοί πόροι) για τη χρηματοδότησή τους.
Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
(gtozidis.wordpress.com)
