Από την επάνοδο της Ρωσίας… στην επάνοδο των ΗΠΑ – Σπριντ καταστροφισμού και ο λογαριασμός… στους άλλους
Του Γιώργου Τσίπρα
Η αποφυλάκιση και επανεμφάνιση της άκρως διεφθαρμένης ολιγάρχισσας, Γιούλια Τιμοσένκο, επισημαίνει ποιος είναι το αφεντικό ανάμεσα σε Γερμανία και ΗΠΑ. Οι τελευταίες δεν φαίνονται διατεθειμένες να στοιχηθούν πίσω από τον «Γερμανό» Κλιτσκό. Ακόμη κι αν η Τιμοσένκο είναι πολύ φθαρμένη για να έχει μέλλον -ήδη έγιναν διαδηλώσεις εναντίον της- τα περισσότερα πόστα πάνε σε στελέχη του κόμματος Πατρίδα και ο προσωρινός πρόεδρος είναι δικός της άνθρωπος. Η πρώτη συνάντησή του ήταν στην αμερικανική πρεσβεία, στην οποία τακτικός επισκέπτης είναι και ο Τιάνιμποκ, ηγέτης του Σβόμποντα.
Ο διαγκωνισμός ανάμεσα στους υπερατλαντικούς συμμάχους για το ποιος θα προκαλέσει μεγαλύτερο χάος, σφράγισε τις εξελίξεις στην Ουκρανία από τον περασμένο Νοέμβρη. Χωρίς αυτό το διαγκωνισμό το αποτέλεσμα της αναμέτρησης με τη Μόσχα θα ήταν λιγότερο χαοτικό. Παρ’ όλα αυτά, οι αυτουργοί της αποσταθεροποίησης δεν σημαίνει ότι είναι και σε θέση να τη διαχειριστούν.
Την προηγουμένη μόλις μέρα της τελευταίας κλιμάκωσης της βίας, κι ενώ ο Γιανουκόβιτς παραχωρούσε αμνηστία και απέσυρε τις αστυνομικές δυνάμεις επιδεικνύοντας διάθεση αποκλιμάκωσης, ο Κλιτσκό συναντιόταν στο Βερολίνο με τη Μέρκελ. Επέστρεψε με εξαιρετικά εμπρηστικές δηλώσεις, για να μη μείνει έξω από ένα στημένο παιχνίδι, ενώ ταυτόχρονα οι ακροδεξιές ομάδες δημόσια καλούσαν ήδη σε εξοπλισμό των διαδηλωτών. Είχε προηγηθεί δημόσια κριτική της Ουάσιγκτον προς το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες για ανεπαρκή πίεση προς την ουκρανική κυβέρνηση.
O Γιανουκόβιτς εγκατέλειψε όταν αντελήφθη ότι δεν τον στηρίζει, πια, η Μόσχα. Η τελευταία τον εγκατέλειψε όταν έλαβε διαβεβαιώσεις από τη Δύση για συμπεφωνημένη διαδοχή. Έτσι, έβαλε τον Γιανουκόβιτς να υπογράψει εξευτελιστική συμφωνία, την Παρασκευή, η οποία διαψεύστηκε την επομένη κιόλας μέρα, αφήνοντας τη Μόσχα να διαμαρτύρεται για αθέτηση συμφωνιών και πραξικόπημα. Αλλά η αθέτηση συμφωνιών φαίνεται να είναι ένα παιχνίδι που δεν παίχτηκε μόνο απέναντι στη Μόσχα.
Οι ΗΠΑ αφού τράβηξαν την αντιπαράθεση μέχρι τα άκρα, θα επιθυμούσαν τώρα το λογαριασμό να τον πληρώσει άλλος, εκτός -εννοείται- από τους Ουκρανούς, δείχνοντας κυρίως την Ε.Ε. Παραπονούνται, μάλιστα, που η Ε.Ε. δεν καταργεί τη βίζα στους Ουκρανούς. Ποιος θα δανείσει τα 12 δισ. δολάρια που είχε υποσχεθεί η Μόσχα και τα συνολικά 35 δισ. που χρειάζεται το Κίεβο μέχρι το 2015; Η Ε.Ε. της κρίσης; Το ΔΝΤ; Δύο φορές τα τελευταία έξι χρόνια το ΔΝΤ ακύρωσε δάνεια προς την Ουκρανία, γιατί η τελευταία αρνιόταν να πετσοκόψει μισθούς και συντάξεις και να αυξήσει τις τιμές στην ενέργεια.
Τι ακριβώς κάνουν οι ΗΠΑ;
Από αδυναμία αναδιπλώθηκαν στη Συρία και σε όλη τη Μέση Ανατολή και έκαναν άνοιγμα στο Ιράν. Περνούν τώρα στην επίθεση σε Ουκρανία, Βενεζουέλα αλλά και στην ίδια τη Συρία ξανα-αλλάζουν στάση και τα σπάνε με τη Μόσχα. Συγκυριακά βρίσκονται στα μαχαίρια και με την Ινδία. Την ίδια στιγμή υποτίθεται πως βασικό τους μέλημα είναι η στροφή στην Ασία-Ειρηνικό. Αλλοπρόσαλλη εξωτερική πολιτική; Στην Ουκρανία απέδειξαν ότι παραμένουν Μεγάλοι Παίκτες. Κεντρίστηκαν από τη δυνατότητα να τιμωρήσουν τους Ρώσους, από τον κίνδυνο της ηγεμονικής Γερμανίας, από την ευκαιρία να δηλώσουν το παρών (πρωτίστως αντιγερμανικό) στην κατά Ράμσφελντ «Νέα Ευρώπη»; Ίσως. Αλλά πόση δύναμη διαθέτουν ώστε να καρπωθούν μακροπρόθεσμα τα απότοκα των ενεργειών τους;
Τα δεδομένα της νέας κατάστασης
• Η Ρωσία έχει δώσει 3 από τα 15 δισ. δολάρια δάνειο που είχε υποσχεθεί. Σχετικά με τα υπόλοιπα ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών παρέπεμψε το Κίεβο… στο ΔΝΤ ευχόμενος καλή τύχη!
• Η Ουκρανία δύσκολα μπορεί να επιβιώσει χωρίς ρωσικό φυσικό αέριο και χωρίς τη ρωσική αγορά.
• Ε.Ε., ΔΝΤ και ΗΠΑ αδυνατούν να διαθέσουν όσα απαιτούσε. Θα διαθέσουν πολύ λιγότερα και υπό όρους αλά Ελλάδα, τέτοιους που η πορεία εξαθλίωσης της Βουλγαρίας εντός Ε.Ε. θα μοιάζει περίπατος…
• Η πρόσδεση στην Ε.Ε. αποτελεί προθάλαμο για πρόσδεση στο ΝΑΤΟ. Πολωνία και Βρετανία, δύο φίλοι των Αμερικανών, έχουν «λυσσάξει» υπέρ της πρόσδεσης. Η βρομόστομη (f…k the EU) Αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών Νούλαντ είχε καυχηθεί σε εκδήλωση του Αμερικανο-ουκρανικού Ιδρύματος πως η Ουάσιγκτον έχει ξοδέψει 5 δισ. δολάρια για προπαγάνδα υπέρ της Ε.Ε. στην Ουκρανία. Για υλική ανακούφιση, τώρα, είναι βέβαιο πως δεν θα δώσει ούτε τόσα…
• Για τη Ρωσία το να βρεθεί η ανατολική Ουκρανία εντός ΝΑΤΟ ή να χαθεί η Κριμαία βρίσκεται εκτός συζήτησης και πεδίου διαπραγμάτευσης.
• Μέχρι χθες η πορεία της Γερμανίας προς Ανατολάς ήταν ηπιότερη και πιο συγκαταβατική απέναντι στη Ρωσία, συγκριτικά με την πορεία των ΗΠΑ. Παρά το «επεισόδιο» του προηγούμενου τριμήνου, το Βερολίνο δεν διαθέτει την πολυτέλεια να ανατρέψει εντελώς αυτό το πνεύμα συνεννόησης με τη Μόσχα.
• Σε αντίθεση με τα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης, στο σύνολό τους ευρωσκεπτικιστικά, το «σοβαρό» -όπως θα έλεγε ο… Μπάμπης- Σβόμποντα (πρώην «Εθνικοσοσιαλιστική Συνέλευση») είναι σούπερ φιλο-ευρωπαϊκό. Αντίθετα, ο Δεξιός Τομέας και λοιποί νοσταλγοί του Χίτλερ δεν θέλουν Ευρώπη αλλά εθνική επανάσταση. Πρωτοστάτησαν στο Γιουρομαϊντάν χρησιμοποιούμενοι από ξένες δυνάμεις.
• Αντικείμενο χειρισμού αποτελούν και τα εκατομμύρια των Ουκρανών που θέλουν την Ε.Ε. όχι γιατί ευελπιστούν συλλογικά σε μια ευρωπαϊκή Ουκρανία, αφού δεν πιστεύουν σε ένα καλύτερο μέλλον, αλλά γιατί ευελπιστούν ατομικά στην ελεύθερη πρόσβαση που τάχα θα αποκτήσουν στην Ε.Ε. Συγχέουν τις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με την κατάργηση της βίζας. Ούτε ζωγραφιστή δεν θα τη δουν. Η Βρετανία δεν δέχεται την ελεύθερη διακίνηση ούτε από χώρες εντός Ε.Ε. όπως η Πολωνία, Ρουμανία, Βουλγαρία…
• Η μοχθηρή Πολωνία συνεργάστηκε άψογα με το Βερολίνο στην υπονόμευση Γιανουκόβιτς και με την Ουάσιγκτον στην υπονόμευση του Βερολίνου, θεωρώντας πάντα κύριο αντίπαλο τη Μόσχα. Εποφθαλμιά να αποκτήσει τη δική της «αυλή» ανατολικά από μια αδύναμη Ουκρανία ή Δυτική Ουκρανία.
• Μετά την πρόβα της Ε.Ε. στις Βαλτικές Χώρες, όπου γίνονται παρελάσεις μνήμης στα Ες-Ες και τη δίωξη του «κομμουνισμού» σε άλλες χώρες, η Ουκρανία είναι η επίσημη πρεμιέρα ενός άθλιου έργου με πολύ φιλοχιτλερισμό και φασίστες στα υπουργεία, με ξεδιάντροπο εθνικισμό του αισχίστου είδους, με κατάλυση της δημοκρατικής νομιμότητας και της εκλεγμένης κυβέρνησης διά των όπλων και του ξένου εκβιασμού. Μια Ε.Ε. σκέτη δημοκρατική ευαισθησία και προπάντων αρχές!
• Θα διχοτομηθεί η Ουκρανία; Είναι πιθανό. Το γεωπολιτικό παιχνίδι που παίζεται θα είναι παιχνίδι αντοχής σε βάθος χρόνου όπου θα αντέξει όποιος κρατά τα πιο γερά και μακράς πνοής χαρτιά. Η Ρωσία πληροί περισσότερο τα κριτήρια αυτά. Είναι ένας από τους λόγους που κρατά, μέχρι τώρα, αναπάντεχα «σεμνή» στάση.
Από το Γιουρομαϊντάν στη φασιστική Μαϊντάν
Η πρώτη επίθεση της αστυνομίας που φούντωσε ένα σχετικά ήπιο κίνημα που τότε δεν φαινόταν να αντέχει για πολύ, έγινε στις 30 Νοέμβρη. Από κει και μετά άρχισαν να συρρέουν από τη δυτική Ουκρανία φασιστικές ομάδες. Την επίθεση της αστυνομίας, αναίτια και αναπάντεχη, διέταξε ο επικεφαλής της Προεδρικής Διοίκησης, ο ολιγάρχης Λιοβότσκιν, που αμέσως μετά εγκατέλειψε το Κόμμα των Περιφερειών…
Την 1η Δεκέμβρη κιόλας, ο Δεξιός Τομέας αποπειράθηκε να καταλάβει το Προεδρικό Μέγαρο. Το Σβόμποντα τους αποκάλεσε προβοκάτορες και ο Δεξιός Τομέας αποκάλεσε το Σβόμποντα αναξιόπιστους. Πολλοί διαδηλωτές συντάχθηκαν τότε με το Σβόμποντα.
Ενώ οι κινητοποιήσεις είχαν αρχίσει και πάλι να υποχωρούν, στις 16 Ιανουαρίου, την αποκαλούμενη Μαύρη Πέμπτη, ψηφίστηκαν κατασταλτικοί νόμοι που αποτέλεσαν νέο κέντρισμα και οδήγησαν στη ριζοσπαστικοποίηση των διαδηλώσεων με ορόσημο τις συγκρούσεις της 19 Ιανουαρίου, αλλά και στη νομιμοποίηση του Δεξιού Τομέα και των άλλων εξτρεμιστικών φασιστικών ομάδων. Οι μολότοφ, οι εμπρησμοί και η χρήση διαφόρων «όπλων» συστηματοποιήθηκαν. Όταν ο Κλιτσκό αποπειράθηκε να επαναφέρει τους στασιαστές σε πιο ειρηνικό πλαίσιο, αποδοκιμάστηκε έντονα, σε αντίθεση με την 1η Δεκέμβρη όταν αντίστοιχη παρέμβασή του είχε εισακουστεί από την πλειοψηφία.
Ήδη πριν από τις 16 Ιανουαρίου οργανώσεις της Αριστεράς που προσπάθησαν να παρέμβουν στις κινητοποιήσεις δέχθηκαν άγρια επίθεση και διώχθηκαν από τις ακροδεξιές ομάδες.
Η φασιστική ακροδεξιά στην εξουσία
Μια από τις πρώτες αποφάσεις της ουκρανικής Ράντα μετά την εκδίωξη Γιανουκόβιτς και μάλιστα με την υποστήριξη πολλών βουλευτών του Γιανουκόβιτς, ήταν η κατάργηση νόμου που επέτρεπε τοπικά τα ρωσικά (όπως και τα ρουμανικά, ουγγρικά, ελληνικά κ.λπ.) ως επίσημη γλώσσα σε ρωσόφωνες περιοχές. Άλλες, κατά προτεραιότητα, αποφάσεις ήταν η 4217 «για την αντιμετώπιση των συνεπειών της σοβιετικής κατοχής», δηλαδή το ξήλωμα όχι μόνο των μνημείων του αντιφασιστικού αγώνα αλλά και κάθε τι ρωσικού ή σοβιετικού, η κατάργηση νόμου που ποινικοποιούσε την άρνηση ή δικαιολόγηση των εγκλημάτων του ναζισμού, νόμος για την εκκαθάριση των κρατικών υπηρεσιών της Ουκρανίας αλλά και τη στέρηση συντάξεων από αξιωματούχους της «νομενκλατούρας του σοβιετικού καθεστώτος», καθώς και απόφαση που ανοίγει το δρόμο για τη θέση εκτός νόμου του Κομμουνιστικού Κόμματος αλλά και του Κόμματος των Περιφερειών του Γιανουκόβιτς.
Ο προσωρινός πρόεδρος Τουρτσίνοφ στο διάγγελμα και τις ομιλίες του τονίζει δύο πράγματα: Το ένα είναι η «σκληρή αντίσταση κατά των επιθέσεων ενάντια στην εδαφική ακεραιότητα και κατά των εκδηλώσεων σεπαρατισμού», δηλαδή απόσχισης περιοχών. Καλεί, μάλιστα, Αρχές Ασφαλείας και στρατό να λάβουν σχετικά μέτρα.
Το δεύτερο, θυμίζοντας έντονα την κυβέρνηση Παπανδρέου όταν έφερνε το πρώτο Μνημόνιο, είναι τα οικονομικά ερείπια που άφησαν οι προηγούμενοι, που προφανώς απαιτούν -τι άλλο;- έκτακτα μέτρα: «Η κατάσταση είναι καταστροφική. Δεν υπάρχουν λεφτά. Αδήριτα προβλήματα στην κάλυψη των συντάξεων, τη σταθερότητα των τραπεζών, το νόμισμα… Δεν έχει νόημα να μιλώ για την κατάσταση – την αισθάνεστε στην τσέπη σας. Είναι αδύνατο να περιγραφούν τα ερείπια που άφησε ο Γιανουκόβιτς. Ενώ η παγκόσμια οικονομία ανακάμπτει, η ουκρανική πνέει τα λοίσθια και βρίσκεται προ της πτώχευσης. Καθήκον της νέας κυβέρνησης είναι να σταματήσει την πορεία στην άβυσσο, να σταθεροποιήσει το νόμισμα, να εγγυηθεί την πληρωμή μισθών και συντάξεων, να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, να προωθήσει την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, να επιστρέψουμε στην ευρωπαϊκή οικογένεια».
Στο πλαίσιο της μοιρασιάς των πόστων ανάμεσα στον τρικομματικό συνασπισμό που ανέτρεψε τον Γιανουκόβιτς, το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα ανέλαβε στέλεχος του νεοναζιστικού Σβόμποντα. Στον Γιαρός, ηγέτη του ακόμα πιο φασιστικού Δεξιού Τομέα, προτάθηκε η θέση στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας! Πληροφορίες φέρουν στελέχη ακόμη και των ακραίων φασιστικών ομάδων του Δεξιού Τομέα να προσλαμβάνονται σε θέσεις, μετά την εκκαθάριση των Αρχών Ασφαλείας. Υπάρχουν, μάλιστα, καταγγελίες για αποθράσυνση μελών αυτών των ομάδων και επιθέσεις ενάντια σε μειονότητες στα δυτικά της χώρας. Σε άλλες περιοχές φασιστικές συμμορίες σταματάνε τους περαστικούς και δεν τους αφήνουν να περάσουν αν δεν φωνάξουν «Ζήτω η Ουκρανία!». Τα κεντρικά γραφεία του Κομμουνιστικού Κόμματος στο Κίεβο έχουν καταληφθεί από φασίστες. Τη Δευτέρα αποφυλακίστηκαν 23 «πολιτικοί κρατούμενοι», όπως τους αποκαλούσε η αντιπολίτευση, καταδικασμένοι για κακουργήματα. Ανάμεσά τους και 8 μέλη φασιστικών οργανώσεων.
Ένταση στην Κριμαία και στα ανατολικά σύνορα
Η έκρυθμη κατάσταση στην Κριμαία και οι ρωσικές στρατιωτικές ασκήσεις δείχνουν ότι η μαύρη εξουσία στο Κίεβο έχει πάρει πολλή φόρα, σε βαθμό που η Μόσχα αισθάνεται πως απειλούνται τώρα ακόμη και οι «κόκκινες γραμμές». Αν πάρουμε υπόψη τα «αδιανόητα» και «αναπάντεχα» που είχαν συμβεί στη Γεωργία το 2008 – υπό τις οδηγίες του δικού μας Ρόντος – τίποτα δεν είναι αδύνατο να συμβεί σε μια Ουκρανία αποσταθεροποιημένη και μαριονέτα ξένων δυνάμεων. Η επανεμφάνιση και «επαναπρόσληψη» Γιανουκόβιτς ίσως εντάσσεται στην τοπoθέτηση της Μόσχας με όχημα την επίκληση της νομιμότητας…
