Συνέντευξη στον Χρήστο Πραμαντιώτη
Βγαίνοντας με μια (προσωρινή έστω) δικαστική δικαίωση στο ΣτΕ και ύστερα από έναν πολύμηνο αγώνα για τη διατήρηση της κυριακάτικης αργίας στα καταστήματα, ο Θάνος Βασιλόπουλος, γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδας-ΟΙΥΕ, έχει να πει πολλά για τα συμπεράσματα από όλη αυτή την προσπάθεια. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στον Δρόμο, περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο οργανώθηκε η αντίδραση των εμποροϋπαλλήλων, μιλά για τη συμμαχία με τους εμπόρους αλλά και για το τακτικό πλεονέκτημα που αναζήτησε η ΟΙΥΕ μέχρι να φτάσει στο αποτέλεσμα της αναστολής μιας ρύθμισης που διέλυε τις ζωές χιλιάδων εμποροϋπαλλήλων.
Πριν από την απόφαση του ΣτΕ είχε προηγηθεί ένας αγώνας μηνών από την πλευρά των εργαζομένων στο εμπόριο, αλλά και η προσφυγή, από κοινού με τους εμπόρους, στο ΣτΕ. Πώς ήρθε αυτή η έστω προσωρινή δικαίωση; Τι συμπεράσματα βγαίνουν από όλη αυτή την προσπάθεια;
Καταρχάς να σας πω ότι το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές δεν έχει να κάνει με την εξυπηρέτηση του κοινού. Σχετίζεται με την τακτική των πολυεθνικών εταιριών, οι οποίες με αυτό τον τρόπο ουσιαστικά αλώνουν την αγορά. Όταν ήρθαν οι πολυεθνικές εταιρίες από τον Βορρά και άρχισαν να καταλαμβάνουν το Νότο -η Carrefour ήταν η πρώτη που είχε έρθει στο εμπόριο της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας και απέκτησε το 70% στην αγορά- είχαν δύο αιτήματα: πλήρης απελευθέρωση των εργασιακών σχέσεων και απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας. Αυτό είναι κάτι από το οποίο έχουν βγει συμπεράσματα.
Ιδιαίτερα μιλώντας για σήμερα, σε περίοδο κρίσης, που έχει πέσει πολύ το βιοτικό επίπεδο του καταναλωτή, ένα μικρομεσαίο κατάστημα που τα βγάζει με δυσκολία πέρα, αντιλαμβάνεται ότι βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο και αν πρέπει να ανοίγει και τις Κυριακές, να φουσκώνει τα έξοδά του, δεν θα μπορεί να σταθεί για πολύ απέναντι στους μεγάλους.
Έχοντας αντιληφθεί τα πράγματα με αυτό τον τρόπο η ΟΙΥΕ προσπάθησε να συμφωνήσει σε αυτό το ζήτημα με τους μικρομεσαίους εμπόρους, που είναι το 90% των επιχειρηματιών στο εμπόριο κι απασχολούν το 80% των εργαζομένων του χώρου.
Πρέπει να σας πω ότι όταν επιβλήθηκαν τα ανοιχτά καταστήματα 7 Κυριακές το χρόνο, που το αποδέχθηκαν μόνο το 30% των εμπορικών συλλόγων της χώρας, εμείς κάθε Κυριακή είχαμε 24ωρη απεργία. Με τον τρόπο αυτό αναδεικνύαμε το θέμα κι επίσης κάναμε ενεργητική διαμαρτυρία μπροστά στα καταστήματα. Όμως και οι έμποροι κατάλαβαν ότι στην πράξη το μέτρο των ανοιχτών καταστημάτων τις Κυριακές δεν αφήνει τίποτε τελικά στο ταμείο, εξυπηρετεί τα Malls, τα εκπτωτικά χωριά, και δύο-τρεις πολυεθνικές της Ερμού.
Όταν ήρθε η Υπουργική Απόφαση για τις 52 Κυριακές η απεργία μας είχε 98% επιτυχία. Κλείσανε όλα τα μαγαζιά στο κέντρο της Αθήνας, μιλάμε για περίπου χίλια μαγαζιά, και ήταν ανοικτά μόνο έξι, τα οποία τα κλείσαμε στην πράξη.
Όπως καταλαβαίνετε, είχαμε πάρει το τακτικό πλεονέκτημα γιατί είχαμε οργανώσει την αποδόμηση των επιχειρημάτων του αντιπάλου. Κι αυτό με συνεχή δουλειά, με επιχειρήματα και με αγώνες. Στην ουσία συνειδητοποίησε και η κοινωνία το δίκιο των επιχειρημάτων μας, καθώς και το γεγονός ότι δεν της λείπουν οι ώρες για να ψωνίσει, αλλά τα χρήματα.
Με τον τρόπο αυτό φτάσαμε και στην πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ. Όμως και να μην ερχόταν η απόφαση αυτή, ουσιαστικά στην πράξη είχε καταργηθεί το μέτρο, αφού το 95% των εργαζομένων ήδη απεργούσε.
Επομένως, με σωστά επιχειρήματα, με συμμαχίες και με αγώνες, επιχειρήσαμε μια κίνηση πολύμορφη. Τώρα, πλέον, μετά τις 52 Κυριακές, που τελείωσε, έχουμε μπροστά μας τις 7 Κυριακές. Στο θέμα αυτό πάμε για μια μεγάλη σύσκεψη και με τους εμπόρους ώστε από κοινού να καθορίσουμε εμείς τα πράγματα.
Όταν λέτε να καθορίσετε, τι εννοείτε;
Δεν θα δεχθούμε τις 7 Κυριακές. Εμείς λέμε μια Κυριακή, δύο, αυτές για τις οποίες ήδη ισχύει το κυριακάτικο άνοιγμα. Σήμερα πλέον έχουμε και τα αποτελέσματα ενός έτους εφαρμογής των 7 Κυριακών και από ό,τι φαίνεται όλοι έχασαν. Οι μόνοι που κέρδισαν λίγο ήταν το Mall και τα εκπτωτικά χωριά.
Πλευρές της κυβέρνησης, πάντως, μιλώντας για την απόφαση του ΣτΕ είπαν ότι η Δικαιοσύνη μπλέκεται στα χωράφια της εκτελεστικής εξουσίας, κι αυτό δημιουργεί πρόβλημα διάκρισης εξουσιών, δηλαδή πρόβλημα δημοκρατίας…
Είναι απαράδεκτο, είναι άθλιο. Μόνο με αυτό, καταδεικνύεται η φασίζουσα άποψη που υπάρχει στην κυβέρνηση, ότι για ένα νόμο τον οποίο αυτή «αποφασίζει και διατάσσει», έχει το αλάθητο και δεν δικαιούται κανείς να αντιδράσει. Το Σύνταγμα, ο νομικός μας πολιτισμός, επιτρέπει στον οποιοδήποτε θίγεται από ένα νόμο, πόσο μάλλον από μια Υπουργική Απόφαση στην περίπτωσή μας, να προσφύγει και να ζητήσει αποκατάσταση. Από τις κυβερνητικές αντιδράσεις αναδεικνύεται μια ακροδεξιά φασίζουσα αντίληψη. Δεύτερον, αποδεικνύεται ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί την εξουσία για να τρομοκρατήσει τους πάντες. Τρίτον, είναι επιλεκτική η «ευαισθησία», γιατί υπάρχουν «καλές» αποφάσεις που αρέσουν στην κυβέρνηση και «κακές», που δεν της αρέσουν.
Πώς θα συνεχίσετε για το θέμα της κυριακάτικης αργίας, με δεδομένο ότι η απόφαση του ΣτΕ είναι προσωρινή και κυρίως με δεδομένο ότι η κυβέρνηση θα επιμείνει σε ένα μέτρο που είναι βασικό στοιχείο της πολιτικής της;
Πετύχαμε μια πρώτη νίκη, αλλά ξέρουμε ότι είναι μια δικαστική απόφαση που ήρθε και από την απαίτηση της ίδιας της κοινωνίας. Θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας γιατί αύριο μπορεί να έρθει η κυβέρνηση με έναν άλλο νόμο να απελευθερώσει το ωράριο και πάλι. Επομένως συνεχίζουμε με περιοδείες στους χώρους δουλειάς, συσκέψεις κ.λπ. Κι επίσης με τη συμμαχία με τους εμπόρους, για την οποία ήδη σας μίλησα: θα ανοίξουμε ζητήματα που έχουν να κάνουν με το ωράριο, με τη φορομπηχτική πολιτική.
Άρα, αυτή η συμμαχία θα ανοίξει και σε άλλα ζητήματα.
Ξέρετε, πολλές φορές όταν είσαι αχόρταγος, ανελέητος, όπως είναι η εξουσία σε αυτή τη φάση, νομίζεις πως μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις. Οι 52 Κυριακές ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Γιατί πλέον συνειδητοποίησαν άπαντες τι συμβαίνει. Ότι εδώ υπάρχει μια κυβέρνηση που, εκτελώντας μια συγκεκριμένη πολιτική και με εντολές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της τρόικας, έχει καταλύσει τη δημοκρατία και λειτουργεί προκειμένου να μας διαλύσει. Επομένως, η λογική είναι ότι είμαστε σε πόλεμο, πάνε να μας τελειώσουν, παίρνουμε στα χέρια μας την υπόθεση και οργανώνουμε την άμυνά μας. Όλοι. Δεν περισσεύει κανένας. Η λογική μας είναι ότι πρέπει να τελειώνουμε με αυτή την πολιτική ευρύτερα.
Στις κινητοποιήσεις για την υπεράσπιση της κυριακάτικης αργίας φάνηκαν διαφορετικές οπτικές και δράσεις ανάμεσα στην Ομοσπονδία σας, το ΠΑΜΕ, αλλά και σωματεία εργαζομένων στο εμπόριο. Δεν αδυνατίζει έτσι το μέτωπο των εργαζομένων στα καταστήματα;
Το ΠΑΜΕ ήταν κριτικό και αρνητικό στην Ομοσπονδία όταν πήραμε την απόφαση για απεργία. Η λογική τους ήταν να μην αναπτυχθεί κανένα κίνημα. Γιατί όταν αναπτύσσεται ένα κίνημα και δεν το ελέγχουν, δεν υπάρχει κίνημα κατά τη γνώμη τους. Δεν έκαναν κάποια κίνηση, δεν συμμετείχαν, μάλιστα έκαναν μια μικρή συγκέντρωση στα γραφεία τους, τη στιγμή που γινόταν χαμός στην Ερμού, συγκρουόμασταν κλπ. Γι’ αυτό και βρέθηκαν μακριά από τους εργαζόμενους.
Πάντως, πρέπει να πω γενικότερα ότι όταν υπάρχει δράση, υπάρχουν και διαφορετικές απόψεις. Είναι λογικό αυτό, ο καθένας έχει την άποψή του. Κάποιες επιτροπές που δημιουργήθηκαν θέλησαν τη συνέχιση και την εξάντληση. Όταν έχεις ένα νικηφόρο αποτέλεσμα, έχεις 95% επιτυχία στην απεργία και τους εμπόρους να μην ανοίγουν τα μαγαζιά, και έχεις ταυτόχρονα προσφύγει και στα δικαστήρια, δεν μπορείς να κάνεις κάθε Κυριακή απεργία. Το ζήτημα δεν είναι να σε προσέξουν και να σου πούνε ποιος είναι περισσότερο αγωνιστικός. Το ζήτημα είναι να υπάρχει και ένα αποτέλεσμα. Γιατί εδώ παίζεται η τύχη του εμπορίου, είναι μια πολιτική σύγκρουση απέναντι στο Μνημόνιο και διαμορφώνει συνειδήσεις σε επίπεδο κλάδου, σε επίπεδο κοινωνίας και χώρας.
Αλλά πρέπει να πω ότι, στην περίπτωσή μας, η κυρίαρχη άποψη, η κυρίαρχη στρατηγική και αυτή που καθόρισε τα πράγματα, ήταν η στρατηγική, η άποψη και η λογική της Ομοσπονδίας, που δημιούργησε έναν κινηματικό πόλο και γεγονότα.
Έρχεται κι επανέρχεται στην ατζέντα το θέμα των ομαδικών απολύσεων, του συνδικαλιστικού νόμου, αλλά θα ανοίξει το επόμενο διάστημα και το Aσφαλιστικό. Ποιος θα πρέπει να είναι ο τρόπος και η στόχευση της αντίστασης του σ.κ.;
Θα πρέπει το σ.κ., η ΓΣΕΕ, να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις, όπως ακριβώς λειτουργήσαμε στην ΟΙΥΕ στο ζήτημα του ωραρίου, κερδίζοντας το τακτικό πλεονέκτημα στην κοινωνία. Γιατί το ασφαλιστικό δεν είναι μόνο το ΙΚΑ. Είναι και ο ΟΑΕΕ, των μικρομεσαίων. Είναι συνολικό, είναι η καταλήστευση κονδυλίων και αποθεματικών. Θα πρέπει, λοιπόν, να αναζητηθούν πόροι. Πόροι υπάρχουν, αλλά το ζήτημα είναι πού πηγαίνουν. Αυτή είναι η λογική. Αναδεικνύεις το ζήτημα, παίρνεις το τακτικό πλεονέκτημα και μάλιστα στο ασφαλιστικό που αφορά όλη την κοινωνία. Κάνοντας συμμαχία με τους μικρομεσαίους, με τους επιστήμονες. Αν θέσεις τα ζητήματα αυτά σε ολόκληρη την κοινωνία, τότε μπορείς να τα πετύχεις. Αυτή είναι η λογική και αυτό πρέπει να κάνουμε. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος, δεν είναι τίποτα καινούργιο, δεν ανακαλύπτω την Αμερική. Αυτή είναι, όμως, η πραγματικότητα και η ανάγκη.
