Οι Eυρωεκλογές της προσεχούς Κυριακής θέτουν επί τάπητος το μέγα ζήτημα της «θεσμικής λειτουργίας» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του «δημοκρατικού ελλείμματος». Από την ίδρυση της πάλαι ποτέ ΕΟΚ που μετασχηματίστηκε σε Ευρωπαϊκή Κοινότητα και σήμερα σε Ευρωπαϊκή Ένωση, διαμορφώθηκαν διάφορες σχολές ή ρεύματα σκέψης. Αναφέρομαι, κυρίως, στο εκκρεμές μεταξύ των φεντεραλιστών και ευρωσκεπτικιστών. Αξιοσημείωτο, όμως, είναι ότι και στα δύο αυτά άκρα του εκκρεμούς, κοινή παραδοχή και κοινός τόπος είναι η ύπαρξη του «δημοκρατικού ελλείμματος».
H σταδιακή, αλλά όχι απόλυτη και ουσιαστική αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Kοινοβουλίου, αποτελεί κρίσιμο σημείο αναφοράς, αλλά όχι το μόνο. Βεβαίως, το Ευρωπαϊκό Kοινοβούλιο απέκτησε μια περαιτέρω νομικοπολιτική αξία, όχι όμως και υπεροχή(!) εφόσον η νομοθετική πρωτοβουλία εξακολουθεί να επαφίεται στην γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Δηλαδή, η κανονιστική εξουσία εξακολουθεί να είναι κατά κανόνα υπόθεση της γραφειοκρατίας της Επιτροπής (Commission). Ως εκ τούτου, το «δημοκρατικό έλλειμμα» είναι ενεστώς.
Όμως, παρά την επαναβεβαίωση από τις Συνθήκες των βασικών νομικοπολιτικών Αρχών που αφορούν στο Δημοκρατικό Πολίτευμα και παρά την εισαγωγή ομοσπονδιακών στοιχείων στην Ένωση, ο διακηρυκτικός χαρακτήρας της Ένωσης ως οντότητας που σέβεται τη Δημοκρατική Αρχή, τη Διαφάνεια και το Κράτος Δικαίου, υποβαθμίζεται και κυρίως υπονομεύεται με τη «μετατόπιση» των Θεσμών, σε μηχανισμούς άτυπης διαβούλευσης των ισχυρών του κεντρικού πυρήνα. Αυτή ακριβώς η μετατόπιση είναι και μέρος της κρίσης.
Ήδη η κυρία Μέρκελ έχει αναδειχθεί σε «ηγετική προσωπικότητα» της Ένωσης. Τούτο, δε, όχι γιατί υπερέχει καταφανώς έναντι των «τυπικών» και «ουσιαστικών προσόντων» άλλων ηγετών, αλλά γιατί απολαμβάνει ευρύτερης αποδοχής και αξιοπιστίας του διεθνούς και ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Είναι πλέον αυταπόδεικτο: Η Ευρώπη έχει ήδη υποκύψει στην υπεροχή της οικονομίας έναντι της πολιτικής.
Έτσι διαμορφώνεται μια κατάσταση όπου οι δραστηριότητες της οικονομίας λαμβάνουν τέτοιες διαστάσεις και τέτοια ποιότητα που αφορούν ακόμη και εκχώρηση κρατικών δικαιωμάτων στις οικονομικές δραστηριότητες.
Αυτή η νέα κατάσταση στον ευρωπαϊκό χώρο εγείρει το ζήτημα της μεταδημοκρατίας. Δηλαδή, της υποταγής της πολιτικής στην οικονομία και όχι το αντίστροφο.
Η μεταμοντέρνα περίοδος -η Respublica της νέας τάξης
Τα προαναφερόμενα καταγράφουν τη μεταμοντέρνα περίοδο όπου στο διεθνοποιημένο χρηματοπιστωτικό σύστημα και περιβάλλον, στη σύγχρονη αυτή μορφή παγκοσμιοποίησης και νεοφιλελευθερισμού, ασκούνται εξωθεσμικές παρεμβάσεις και επιβάλλονται εξωθεσμικές συμπεριφορές για τη λήψη των αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Με άλλα λόγια, η διαδικασία αυτή συνεπάγεται τη διαρκή και συστηματική υπονόμευση Θεσμών με τη δημιουργία εξωθεσμικών κέντρων και δικτύων οικονομικής και πολιτικής ισχύος. Ισχύος όπου οι διεθνείς αγορές διεκδικούν την άμεση και χωρίς όρους(!) υποταγή των εθνικών Κρατών, με συνέπεια η κατάσταση αυτή να εκφεύγει των ορίων του δημοκρατικού πολιτικού συστήματος και του δημοκρατικού ελέγχου. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι στη χώρα μας η μνημονιακή νομοθετική λειτουργία κακοποιεί το Σύνταγμα με το να θεσπίζει κατ’ ουσίαν κανόνες αναγκαστικού Δικαίου με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου και με το να μην κυρώνει κατά το Σύνταγμα ακόμη και αυτές τούτες τις «δανειακές-μνημονιακές υποχρεώσεις», υποτάσσοντας τη χώρα σε μηχανισμό συντριβής.
Έτσι, όμως, είναι προδήλως βέβαιο ότι υφίσταται μια νέας τάξης Respublica που απαιτεί άλλες χωρητικότητες, άλλες λειτουργικότητες και άλλους τρόπους λήψης αποφάσεων. Συνεπώς, εγείρεται ζήτημα που πρέπει να απαντηθεί, κατά πόσο στις ημέρες μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργούν οι αξιώσεις και οι πρόνοιες της Δημοκρατικής Αρχής.
Ειδικότερα στην κατεχόμενη από τα μνημόνια και τις δανειακές Συμβάσεις Ελλάδα, οι πάλαι ποτέ βασιλικοί οίκοι της Ευρώπης που επέδραμαν στο (τότε) νεοσύστατο Ελληνικό Κράτος, αντικαταστάθηκαν (στις ημέρες μας) με άλλες επικυρίαρχες δυνάμεις και εκπροσώπους. Αναφέρομαι στον κ. Ράιχενμπαχ και στον κ. Φούχτελ. Και οι δύο αυτοί επίτροποι ασκούν άμεση και από καθέδρας παρέμβαση στη λήψη αποφάσεων!
Το ιστορικό καθήκον
Η Ελλάδα με κινητοποίηση των πολιτών, αλλά και των δημοκρατικών, πατριωτικών και προοδευτικών δυνάμεων, μπορεί και πρέπει να διαμορφώσει ένα σύγχρονο ρεύμα, όχι μόνο σκέψης αλλά και δράσης που θα διαπερνά και θα αφορά σε οριζόντια σχέση φεντεραλιστές και ευρωσκεπτικιστές.
Ιδιαιτέρως, οι λαοί του Νότου μπορούν να εκφραστούν με μια ιδιαίτερη συνεργασία εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και να πιέσουν όχι μόνο για τη δημοκρατικοποίηση των Θεσμών, αλλά και για την υπεράσπιση της πολιτικής της κοινωνικής συνοχής έναντι της πολιτικής της λιτότητας. Το καθήκον αυτό αφορά και όλες τις αριστερές δυνάμεις στη νέα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Είναι καθήκον των Ευρωπαίων πολιτών να ενισχύσουν αποφασιστικώς τις δυνάμεις της Αριστεράς στην Ευρώπη. Ειδικότερα για την Ελλάδα ο λαός οφείλει με την ψήφο του στις Ευρωεκλογές να στείλει ηχηρό μήνυμα στη συγκυβέρνηση της υποτέλειας και της καταστροφής: Φύγετε, έρχεται μια άλλη Ελλάδα.
Σύμφωνα με την ελληνική συνταγματική τάξη το ανώτατο όργανο της πολιτείας είναι το εκλογικό σώμα. Τούτο σημαίνει ότι ο κάθε πολίτης είναι φορέας του αυτού ποσοστού κυριαρχίας!
Η κάλπη των Ευρωεκλογών απαιτεί θετική ψήφο στον ΣΥΡΙΖΑ. Ιδιαιτέρως, δε, η στήριξη στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα ως υποψήφιου για την Προεδρία της Επιτροπής από τις δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, καθιστά τους Έλληνες πολίτες φορείς ιδιαίτερου πολιτικού βάρους και ιστορικού καθήκοντος!
Το ιστορικό καθήκον συναρτάται με την ψήφο των Ελλήνων πολιτών την προσεχή Κυριακή. Και τούτο γιατί το μήνυμα θα είναι πανευρωπαϊκό, ώστε με τη δύναμη των πολιτών να εκκινήσει η διαδικασία για να υποταχθεί η οικονομία στην πολιτική. Για να υποκύψει το «δημοκρατικό έλλειμμα» στη βούληση των πολιτών της Ευρώπης! Για να ανοίξει ο δρόμος για τη Νέα Ελλάδα-τη Νέα Ευρώπη.
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια (Στρασβούργου και Λουξεμβούργου). Ανήκει στην Οργάνωση Μελών ΣΥΡΙΖΑ Βιάννου και είναι Μέλος του Τμήματος Ευρωπαϊκής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ.
