Του Αθανάσιου Μπόικου*
Πίσω από τη βιτρίνα του συγκυβερνητικού καταστήματος Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ- διαπλεκόμενων ΜΜΕ και τις πρωθυπουργικές θριαμβολογίες περί της «μεγαλύτερης επένδυσης που έγινε τις τελευταίες δεκαετίες στη νότια Ευρώπη», χάσκει μια οικτρή πραγματικότητα. Ας τη δούμε αναλυτικά.
Το παραπαίον πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης της χώρας είναι τόσο απαξιωμένο διεθνώς, ώστε η μόνη στάση που του επιτρέπεται είναι αυτή του υποτελούς και πρόθυμου να ικανοποιήσει οποιαδήποτε απαίτηση των επικυρίαρχων δανειστών-τοκογλύφων. Αυτός είναι ο πραγματικός λόγος για τον οποίο επελέγη από τους μεγάλους διεθνείς ενεργειακούς «παίκτες» τελικά ο διάδρομος του ΤΑP έναντι του ανταγωνιστικού Nabuco. Στην ανελέητη κούρσα των παγκόσμιων ανταγωνισμών οι συμφωνίες επιβάλλονται με τους όρους των ισχυρών και όχι των ανίσχυρων και απαξιωμένων.
Η εύκολη ανάγνωση ότι ένας αγωγός διεθνούς σημασίας, όπως ο ΤΑΡ, αναβαθμίζει το γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας ξεχνάει -μάλλον σκόπιμα- πως η «αναβάθμιση» αυτή είναι δίκοπο μαχαίρι. Η ιστορία έχει δείξει ότι συχνά η διέλευση μεγάλων ενεργειακών αγωγών μετέτρεψε ολόκληρες χώρες σε πεδία οξύτατων ανταγωνισμών που οδήγησαν ακόμη και σε πολεμικές συρράξεις. Σε περίοδο βαθιάς δομικής κρίσης του καπιταλισμού (κρίση κερδοφορίας) με τους ανταγωνισμούς να εξαπλώνονται ανεξέλεγκτα, ο βαθμός διακινδύνευσης (να καταστεί η Ελλάδα στόχος, ακριβώς λόγω της διέλευσης των αγωγών) αυξάνεται στο έπακρο.
Τα μόνα έσοδα για την Ελλάδα από τον ΤΑΡ είναι 23-24 εκατ. € το χρόνο (2,4 € ανά κάτοικο ετησίως!)
Το νομικό καθεστώς του ΤΑΡ ουσιαστικά δεν υπόκειται στην ελληνική νομοθεσία (εργασιακή-περιβαλλοντική). Χαρακτηριστική επ’ αυτού είναι η απάντηση του ΥΠΕΚΑ σε δύο ερωτήσεις βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ (26/9/13 και 10/10/13): οι όποιες αντιρρήσεις, που τυχόν προκύψουν «από τη διαδικασία διαβούλευσης με το κοινό (!)… θα τεθούν υπ’ όψιν του φορέα του έργου, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες τροποποιήσεις στο μέτρο που είναι τεχνικά εφικτό»(!) (ΥΠΕΚΑ, αρ. πρωτ. 171078/21-10-13). Ο ΤΑΡ, δηλαδή, θα αποφασίσει εάν και πώς θα τροποποιήσει τα σχέδιά του!
(Να παρατηρήσουμε παρενθετικά εδώ ότι η όδευση του αγωγού από περιοχές εκτός καλλιεργούμενης γης υψηλής παραγωγικότητας -εναλλακτική πρόταση των ΓΕΩΤΕΕ και ΤΕΕ / Ανατ. Μακεδονίας- δεν είναι, ασφαλώς, τεχνικά ανέφικτη. Θα κοστίσει απλώς κάποιες δεκάδες εκατομμυρίων παραπάνω στην Κοινοπραξία του ΤΑΡ).
Αυτό τώρα το «κοινό», που έχει αντιρρήσεις για το έργο, είναι: Περιφερειακό Συμβούλιο Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, Αγροτικοί Σύλλογοι των Νομών Καβάλας και Σερρών, Δημοτικά Συμβούλια Καβάλας, Σερρών, Εμμανουήλ Παπά, Επιμελητήριο Σερρών, ΓΕΩΤΕΕ και ΤΕΕ / Ανατ. Μακεδονίας, Πρωτοβουλία Πολιτών Σερρών, Κινήσεις Πολιτών σε Δράμα και Καβάλα κ.ά.
Όσο για τις 2.000 περίπου θέσεις εργασίας που θα ανοίξουν πρόσκαιρα (για 2-3 χρόνια), ούτε για παρηγοριά στον άρρωστο δεν μπορούν να χρησιμεύσουν. Είναι, εξάλλου, πολύ αμφίβολο αν οι εργαζόμενοι θα προέρχονται από τις περιοχές διέλευσης του αγωγού (Βόρεια Ελλάδα). Στην ίδια την Προμελέτη του ΤΑΡ (Νοεμ. 2012) αναφέρονται: «Περιορισμένα εθνικά οικονομικά οφέλη, εξαιτίας της απασχόλησης ή προμήθειας του εξειδικευμένου προσωπικού ή του εξοπλισμού, που δεν είναι διαθέσιμα σε αυτές τις περιοχές»! (σελ. 118). Και το πλέον απαράδεκτο: Προβλέπεται «η εγκατάσταση του εργατικού δυναμικού σε χώρους του εργοταξίου» … «πιθανότητα αυξημένης εμφάνισης ασθενειών, που σχετίζονται με την παρουσία του εργατικού δυναμικού ή την υποβάθμιση του περιβάλλοντος» … «εφαρμογή αυστηρών πολιτικών διαχείρισης εργαζομένων και προληπτικών μέτρων»! (σελ. 120). Εδώ περιγράφεται, απροκάλυπτα, ένα καθεστώς ταγμάτων εργασίας εξαθλιωμένων ψυχών, που θα μεταφερθούν από άλλες χώρες, για να εγκαταστήσουν τον αγωγό, δουλεύοντας για μερικά ψωροδολάρια την ημέρα. Ας μην ανησυχούν, ωστόσο, οι τοπικές κοινωνίες. Όλους αυτούς ο ΤΑΡ θα τους έχει έγκλειστους στα εργοτάξιά του, ώστε να αποφευχθεί η μετάδοση ασθενειών στους τοπικούς πληθυσμούς!
Σε ό,τι αφορά, τέλος, τη διέλευση του αγωγού από το Νομό Σερρών, θεωρούμε απαράδεκτο και καταστροφικό για τις καλλιέργειες της πεδιάδας το γεγονός ότι το βάθος υπογείωσής του είναι ένα (1) μόλις μέτρο. Ο σταθμός συμπίεσης, επίσης, που προβλέπεται να κατασκευαστεί σε πυκνοκατοικημένη αγροτική περιοχή, εγκυμονεί κινδύνους για την ασφάλεια των κατοίκων και θα προκαλεί εκτεταμένη ατμοσφαιρική ρύπανση (οξείδια αζώτου), έντονη ηχορύπανση, ενώ δεν αποκλείεται και η περίπτωση ατυχήματος (έκρηξης), με ωστικό κύμα ακτίνας 3-4 χλμ.
Με τον ΤΑΡ όχι μόνο δεν ανοίγεται κάποια ενεργειακή προοπτική για τον τόπο μας -ο αγωγός εξάλλου είναι transit, δεν παρέχει αέριο στη χώρα- αλλά, απεναντίας, η Ελλάδα δεσμεύεται ενεργειακά για αρκετές δεκαετίες σε υπερεθνικά συμφέροντα, τα οποία η συγκυβέρνηση Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ έχει θέσει υπεράνω της κοινωνίας και της ελληνικής νομοθεσίας.
* Ο Αθ. Μπόϊκος είναι
δημοτικός σύμβουλος Σερρών
και μέλος του ΣΥΡΙΖΑ Σερρών
