Το φεστιβάλ τζαζ που προηγήθηκε στο Μοντρέ ήταν πράγματι το πρελούδιο της Διάσκεψης. Του Γιώργου Τσίπρα
Η «επανάσταση» του Μπαν Κι Μουν κράτησε μια μέρα. Αφού αναπάντεχα προσκάλεσε το Ιράν στη Γενεύη ΙΙ τη μια μέρα, την επομένη πήρε την πρόσκληση πίσω μετά από παρασκηνιακές πιέσεις των ΗΠΑ και τον εκβιασμό του Εθνικού Συνασπισμού της συριακής αντιπολίτευσης πως δεν θα πάρει μέρος. Αλλά τα πράγματα εξελίχθηκαν στην πραγματικότητα πιο δόλια απ’ όσο φαίνεται και η «επανάσταση» δεν ήταν ακριβώς τέτοια.
Οι συνεργάτες του Γενικού Γραμματέα διαρρέουν ότι η αρχική πρόσκληση του Ιράν όχι μόνο είχε τη σαφή έγκριση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αλλά περίπου ήταν δική του πρωτοβουλία που απλώς εκτέλεσε ο Γενικός Γραμματέας. Με αυτό τον τρόπο διαψεύδουν έμμεσα την «έκπληξη» Aμερικανών αξιωματούχων για την πρόσκληση πριν υπάρξει ρητή αποδοχή της Τεχεράνης του ανακοινωθέντος της Γενεύης Ι. Στο μεταξύ το Ιράν προέβαινε σε μια αυστηρών τόνων δήλωση που παρείχε το πρόσχημα ανάκλησης της πρόσκλησης: «Το Ιράν δεν δέχεται κανέναν απολύτως όρο για τη συμμετοχή του στη Διάσκεψη της Γενεύης ΙΙ. Αν για τη συμμετοχή του προϋπόθεση είναι η αποδοχή του ανακοινωθέντος της Γενεύης Ι, το Ιράν δεν πρόκειται να συμμετάσχει στη Διάσκεψη».
Το γιατί το Ιράν αισθάνθηκε την ανάγκη να προβεί στη σκληρή αυτή δήλωση προκαλώντας την ανάκληση και γιατί οι ΗΠΑ έπαιξαν το όλο παιχνίδι κρεμώντας στο τέλος τον γενικό Γραμματέα, δεν το γνωρίζουμε.
Ποιοι (δεν) συμμετέχουν
Οι κρίσιμοι παράγοντες που δεν συμμετέχουν υπερβαίνουν τελικά σε ειδικό βάρος τους συμμετέχοντες, έτσι που πρακτικά δεν μπορεί να υπάρξει διαπραγμάτευση με εγγυήσεις πως τα αποτελέσματά της θα εφαρμοστούν στο πεδίο της σπαρασσόμενης Συρίας.
Από τους εντός Συρίας αντιμαχόμενους, το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της ένοπλης αντιπολίτευσης, Ισλαμικό Μέτωπο, και βέβαια οι δυο πτέρυγες της Αλ Κάιντα δεν συμμετέχουν, ενώ ακόμη και ο Εθνικός Συνασπισμός και ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός «του» που συμμετέχουν, εκπροσωπούν στην πραγματικότητα στο έδαφος πολύ λιγότερα από όσα διατείνονται. Η Εθνική Συντονιστική Επιτροπή που συνδέεται με τη συριακή Αριστερά συμμετέχει μεν, αλλά χωρίς να την υπολογίζουν ελλείψει στρατιωτικού ειδικού βάρους ή στήριξης από κάποιον ισχυρό. Από τους Κούρδους της Συρίας στον Βορρά, συνωμότησαν οι πάντες, με πρωτοστατούντες Τουρκία και Εθνικό Συνασπισμό, ώστε τελικά η κυρίως δύναμή τους, οι Μονάδες Λαϊκής Προστασίας που συνδέονται με το ΡΚΚ, να μην πάρουν μέρος, ενώ αντίθετα παίρνει μέρος το Κουρδικό Εθνικό Συμβούλιο που στρατιωτικά είναι ανύπαρκτο αλλά συνδέεται με τον Εθνικό Συνασπισμό και τον Μπαρζανί των Κούρδων του Ιράκ, και έμμεσα με την Τουρκία. Τέλος, ενώ ο στρατιωτικός διοικητής του Ισλαμικού Μετώπου σκέφτεται να εκδώσει… λίστα καταζητούμενων προδοτών για όσους πάρουν μέρος στη Γενεύη ΙΙ, η Αχράρ Αλ Σαμ (Ελεύθεροι Άνθρωποι του Λεβάντε), από τις ηγεμονικές και ακραιφνείς σαλαφιστικές δυνάμεις του Μετώπου, συμμετέχει στη Διάσκεψη! Οι επαφές των ΗΠΑ δεν ήταν χωρίς αποτέλεσμα…
Το ίδιο, από τις περιφερειακές δυνάμεις συμμετέχουν όσοι στηρίζουν τους ένοπλους αντικαθεστωτικούς ή έμμεσα και δυνάμεις της Αλ Κάιντα, δηλαδή Σαουδική Αραβία, Κατάρ και Τουρκία, αλλά όχι το Ιράν που στηρίζει Άσαντ και Χεσμπολά. Την ίδια στιγμή, ακόμη και με τη συριακή κυβέρνηση που συμμετέχει «χωρίς προϋποθέσεις», ο Εθνικός Συνασπισμός δεν δέχεται να διαπραγματευτεί μαζί της παρά έμμεσα. Ο λόγος είναι απλός: Αν διαπραγματευόταν και κατέληγε σε συμφωνία έστω και με τον Άσαντ εκτός του «κάδρου», ο Εθνικός Συνασπισμός θα έπρεπε να εφαρμόσει τη συμφωνία στο έδαφος, όπου και θα γινόταν φανερό πως «δεν εκπροσωπεί παρά τον εαυτό του», όπως τον καταγγέλλουν όλοι οι υπόλοιποι, από την κυβέρνηση μέχρι τους ισλαμιστές.
Στοχεύσεις
Το να μην «εξατμιστεί» ολοκληρωτικά από το προσκήνιο είναι το βασικό μέλημα του Εθνικού Συνασπισμού. Το καθεστώς αντίθετα προσήλθε στη Διάσκεψη από θέση μεγαλύτερης ισχύος απ’ ό,τι θα προσερχόταν στο παρελθόν. Η ένοπλη αντιπολίτευση βρίσκεται σε μεγάλη εσωτερική αναστάτωση και έχει χάσει ερείσματα που είχε μέσα στον απλό κόσμο, ο στρατός ανακαταλαμβάνει θέσεις, ενώ οι διεθνείς εξελίξεις με τις συμφωνίες ΗΠΑ-Ρωσίας και ΗΠΑ-Ιράν ευνοούν το καθεστώς Άσαντ.
Ο χρόνος κυλά πλέον σε όφελός του. Έχει κάθε λόγο να παίζει με προτάσεις για τοπική κατάπαυση πυρός, εκλογές κ.λπ., γνωρίζοντας ότι τίποτα από αυτά δεν θα γίνει δεκτό από τους ισλαμιστές.
Τέλος, η Σαουδική Αραβία στην καλύτερη περίπτωση για την ίδια, μπορεί να περιμένει πως στη Γενεύη ΙΙ θα αποτρέψει τις ζημίες, γι’ αυτό και οι δυνάμεις που ελέγχει επιδεικνύουν τη μεγαλύτερη αδιαλλαξία. Στο μεταξύ, σε αντιστάθμισμα, επεμβαίνει πιο ενεργητικά στον Λίβανο, παρέχοντας γαλλικό οπλισμό 3 δισ. δολαρίων στο λιβανέζικο στρατό υπό όρους…
