Συνέντευξη του Ζαχαρία Τριγάζη και της Τασούλας Βεζιρτζόγλου στον Χρήστο Πραμαντιώτη
Ο κατάλογος με τις 1.349 θέσεις διοικητικού προσωπικού των πανεπιστημίων είναι το νούμερο που ήρθε να συμπληρώσει τις απαιτήσεις της τρόικας για το παρόν κύμα διαθεσιμότητας (πριν από το επόμενο που θα περιλαμβάνει κι άλλους 12.500 υπαλλήλους του Δημοσίου). Με την εξέλιξη αυτή τα πανεπιστήμια δηλώνουν αδυναμία λειτουργίας, ενώ το διοικητικό προσωπικό τους βρίσκεται σε πολυήμερη απεργία και η πανεπιστημιακή κοινότητα σε αναταραχή. Με σκοπό να μιλήσουμε γι’ αυτό το καθόλου ομαλό άνοιγμα της ακαδημαϊκής χρονιάς συναντηθήκαμε με τον Ζαχαρία Τριγάζη και την Τασούλα Βεζιρτζόγλου, μέλη του Κ.Σ. της Ομοσπονδίας Διοικητικού Προσωπικού Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, για μια συζήτηση που, όπως θα διαβάσετε, δεν έμεινε μόνο στα πανεπιστήμια και στην απεργία του προσωπικού τους.
Ανακοινώθηκαν χθες οι διαθεσιμότητες-απολύσεις 1.349 συναδέλφων σας από οκτώ πανεπιστήμια. Τι γίνεται; Περισσεύουν όλοι αυτοί;
Ζαχαρίας Τριγάζης: Κανένας δεν περισσεύει. Και αν συνυπολογιστούν και οι αθρόες συνταξιοδοτήσεις που είχαμε τα τελευταία δύο χρόνια και οι διακόσιοι άνθρωποι που έφυγαν από πανεπιστήμια και ΤΕΙ με την προηγούμενη διαθεσιμότητα, όχι μόνο δεν περισσεύει κανείς, αλλά έχουν και ανάγκες τα πανεπιστήμια.
Από το Πανεπιστήμιο της Αθήνας μπαίνουν σε διαθεσιμότητα περίπου πεντακόσιοι συνάδελφοί σας. Τι είναι αυτό που δεν θα λειτουργεί, δηλαδή;
Ζ.Τ.: Ουσιαστικά δεν θα λειτουργεί τίποτα. Το Πανεπιστήμιο της Αθήνας, που έχει 33 τμήματα και είναι ένα μεγάλο ίδρυμα, δεν θα μπορεί λειτουργήσει και να στηρίξει την εκπαιδευτική διαδικασία, να στηρίξει τους φοιτητές στις σπουδές τους. Η υποστήριξη των τμημάτων αποξηλώνεται από προσωπικό, το ίδιο η φύλαξη, η φοιτητική μέριμνα, όλοι αυτοί που είχαν την ευθύνη για να λειτουργήσουν τη στέγαση, τη σίτιση των φοιτητών, φεύγουν. Οι επιπτώσεις είναι ότι το πανεπιστήμιο οδηγείται σε αδυναμία λειτουργίας. Με τον τρόπο αυτό απειλείται και το εξάμηνο. Εγγραφές δεν θα γίνουν, όχι επειδή απεργούμε, αλλά επειδή δεν θα υπάρχει κόσμος να υποδεχθεί τους φοιτητές να τους γράψει. Όλα αυτά είναι οδυνηρά όχι μόνο για εμάς, όχι μόνο για τους συναδέλφους που μπαίνουν σε διαθεσιμότητα, αν και είναι τεράστιο ζήτημα το δικαίωμα στη δουλειά και η υπεράσπιση των συναδέλφων. Όμως, το κεντρικότερο ζήτημα είναι ότι ουσιαστικά το πανεπιστήμιο δεν θα μπορεί να επιτελέσει το βασικό του σκοπό, που είναι η εκπαίδευση.
Τασούλα Βεζιρτζόγλου: Επιτρέψτε μου να σας πω ένα παράδειγμα. Από το ΤΕΙ όπου εργάζομαι εγώ, έφυγαν 20 συνάδελφοι με το προηγούμενο κύμα. Τα κενά, μαζί με τις συνταξιοδοτήσεις που είχανε γίνει, ήταν τεράστια. Ένας υπάλληλος πήγαινε και δούλευε τέσσερις ώρες στη μία γραμματεία και τέσσερις ώρες στην άλλη. Δηλαδή οι συνθήκες έγιναν αφόρητες. Αυτή τη στιγμή, αυτό πάνε να το κάνουν στο Καποδιστριακό. Διαβάζω, επίσης, ότι στην Ιατρική το προσωπικό πρέπει να υποστηρίξει 62 κλινικές σε 16 νοσοκομεία και 4 μουσεία – και θα το υποστηρίζουν αυτό 12 έως 25 άνθρωποι. Όπως καταλαβαίνετε, δεν γίνεται να λειτουργήσουν. Θα προχωρήσουν σίγουρα σε συρρικνώσεις, σε καταργήσεις κ.λπ. Όπως γίνεται τώρα στο ΤΕΙ Αθήνας με το Σχέδιο Αθηνά.
Έχετε ξεκινήσει εδώ και καιρό κινητοποιήσεις. Τώρα βρίσκεστε σε απεργιακό αγώνα. Τι συμπεράσματα έχετε βγάλει;
Ζ.Τ.: Είμαστε σήμερα στη 14η ημέρα απεργίας και όλα δείχνουν ότι θα συνεχίσουμε. Η συμμετοχή είναι πολύ μεγάλη. Και ιδιαίτερα στα πανεπιστήμια που πλήττονται άμεσα, είναι καθολική. Εκείνο, όμως, που πετύχαμε με αυτήν την απεργιακή κινητοποίηση είναι ότι το θέμα της διαθεσιμότητας συζητιέται σε όλη την πανεπιστημιακή κοινότητα. Συζητιέται στους συλλόγους διδασκόντων, στις γενικές συνελεύσεις των Τμημάτων, φοιτητικοί σύλλογοι παίρνουν πρωτοβουλίες και κάνουν προσπάθεια να μπουν σε αυτήν την κοινή προσπάθεια να μην καταρρεύσει το πανεπιστήμιο. Αυτό ήταν και το στοιχείο που δίνει ώθηση στους συναδέλφους μας, ότι δηλαδή δεν είμαστε μόνοι μας. Η πανεπιστημιακή κοινότητα είναι μαζί μας. Κάναμε και προσπάθειες από την πλευρά μας να συντονίσουμε τα βήματά μας με τους συνολικότερους αγώνες του εργατικού κινήματος. Έχουμε πάρει πρωτοβουλίες σαν ομοσπονδία, έχουμε συναντηθεί με άλλες ομοσπονδίες, με την ΟΛΜΕ, με τα ασφαλιστικά ταμεία, την περίοδο που βρίσκονταν σε απεργία κι εκείνοι. Και είχαμε την αντίληψη ότι εκεί που μπορούμε να κερδίσουμε σήμερα είναι να διαμορφώσουμε το μέτωπο των κοινωνικών αγώνων. Για να μπορέσει να ηττηθεί αυτή η πολιτική. Και θα συνεχίσουμε σε αυτήν την κατεύθυνση. Το πρόβλημα των εργαζομένων που εκπροσωπούμε και μπαίνουν σε διαθεσιμότητα, το πρόβλημα που διαμορφώνεται για τα πανεπιστήμια και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, θέλουμε να γίνει ζήτημα όλης της κοινωνίας.
Τις προηγούμενες εβδομάδες βρεθήκατε στους δρόμους μαζί με πολλές δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους που ξετύλιξαν απεργιακούς αγώνες, οι οποίοι όμως τώρα φαίνεται να υποχωρούν.
Ζ.Τ.: Κάναμε την προσπάθεια να συναντηθούμε όλα τα τμήματα της κοινωνίας που πλήττονται και αγωνίζονται. Αυτήν την προσπάθεια την κάναμε από καιρό. Βρεθήκαμε και με την ΟΛΜΕ και με άλλες Ομοσπονδίες του δημόσιου τομέα, που έχουμε κοινή αναφορά στην ΑΔΕΔΥ. Χρειάζεται ένας προβληματισμός να δούμε τι ήταν το απεργιακό κύμα των δύο προηγούμενων εβδομάδων. Ήταν μια πολύ σημαντική στιγμή κατά τη γνώμη μου. Αντικειμενικά αυτοί οι αγώνες έχουν πολιτικό χαρακτήρα. Δηλαδή, το βλέπουμε κάθε μέρα στους ανθρώπους που κουβεντιάζουμε, μας το λένε, ότι «αν δεν πέσει αυτή η κυβέρνηση, δεν πετυχαίνουμε τίποτα». Έχω τη γνώμη ότι το συνδικαλιστικό κίνημα έδωσε τη μάχη αλλά αυτό από μόνο του δεν μπορεί να την κρατήσει αυτή τη μάχη της ανατροπής της κυβέρνησης, παρά μόνο εάν διαμορφωθούν συνθήκες κινητικότητας στον ευρύτερο χώρο της κοινωνίας. Γιατί οι αντοχές των εργαζομένων πάνε μέχρι ενός σημείου. Είτε αντικειμενικά, επειδή χάνουν μεροκάματα από τους πενιχρούς μισθούς τους, είτε αν βλέπουν ότι αυτό που κάνουν δεν διαμορφώνει κίνηση στην κοινωνία.
Τ.Β.: Η καταστροφή γίνεται με τρόπο fast track. Το να δημιουργήσεις όμως δεν γίνεται με διαδικασίες fast track. Αυτή τη στιγμή το εργατικό κίνημα, προσπαθώντας να ξεπεράσει και τις γραφειοκρατικές συνδικαλιστικές ηγεσίες και τον κυβερνητικό συνδικαλισμό, είναι σε μια διαδικασία αυτοοργάνωσης. Αυτό δεν είναι τόσο απλό να γίνει, δεν υπάρχει άμεση προηγούμενη εμπειρία, είναι πράγματα που έχουν ξεκινήσει εδώ και τριάμισι χρόνια να γίνονται, αλλά είναι αλλαγές που είναι βαθιές μέσα στην κοινωνία και θέλουν το χρόνο τους. Ξαφνικά πρέπει να λειτουργήσεις με μια άλλη αντίληψη συλλογική και όλη αυτή η αλλαγή θέλει χρόνο μέχρι να περάσει σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας, από τις δράσεις αλληλεγγύης μέχρι τον συνδικαλισμό.
Ζ.Τ.: Να πω και μια κουβέντα ακόμη. Πέρα από τα υποκειμενικά προβλήματα και τη γραφειοκρατία και τους ρόλους των ηγεσιών, πρέπει να καταλάβουμε ότι οι όροι του εργατικού αγώνα έχουν αλλάξει. Είχαμε μάθει να κάνουμε έναν αγώνα, να βάζουμε μπροστά δέκα προβλήματα, κερδίζαμε τα τρία και είχαμε κάτι στο χέρι. Τώρα αυτό το πράγμα δεν μπορεί να συμβεί και με αυτή την έννοια, εφόσον οι όροι έχουν αναπροσαρμοστεί αντικειμενικά, πρέπει και το ίδιο το εργατικό κίνημα να αναπροσαρμόσει τους τρόπους δράσης και απεύθυνσής του στην κοινωνία. Για να μπορεί να παίξει τον κεντρικό ρόλο που θέλουμε στην πολιτική της ανατροπής. Η αναπροσαρμογή είναι πολύ δύσκολη και οι συσχετισμοί δυσμενείς. Υπάρχει ακόμη ένα είδος κλαδικής συνείδησης, που έχει υποκαταστήσει την ταξική συνείδηση. Το εργατικό κίνημα έχει βιώσει αυτόν τον «κλαδισμό» τα τελευταία 30-40 χρόνια. Αυτό πρέπει να το υπερβούμε τώρα, εάν θέλουμε το εργατικό κίνημα να ανασυγκροτηθεί και να παίξει το ρόλο του.
Μια και μιλάμε για ανατροπή. Ένα συνδικάτο, φτάνει να θέτει ζητήματα ανατροπής; Είναι αρκετό αυτό για να «συνομιλήσει» η συνδικαλιστική ηγεσία με τους εργαζόμενους, και ένας κλάδος με την κοινωνία;
Ζ.Τ.: Το ζήτημα της ανατροπής που έβαλαν οι αγώνες των τελευταίων ημερών, είναι σωστό. Από μόνο του, όμως, δεν λέει τίποτα. Το εργατικό κίνημα πρέπει να δει πώς διαμορφώνει τις συμμαχίες του με την κοινωνία. Σήμερα, στον πυρήνα των μνημονίων βρίσκεται η συρρίκνωση και αποδόμηση του κοινωνικού κράτους, των δημόσιων και κοινωνικών αγαθών, της Παιδείας, της Υγείας κ.λπ. Ουσιαστικά τα ακυρώνει. Οι αγώνες μας πρέπει να διαμορφώνουν ένα μέτωπο υπεράσπισης του δημόσιου τομέα. Της Υγείας, της Παιδείας, της κοινωνικής πρόνοιας. Γιατί, την Παιδεία δεν την χρειαζόμαστε για να δουλεύουμε εμείς, την Παιδεία την χρειαζόμαστε για τους νέους ανθρώπους, για τη λαϊκή οικογένεια, να έχουν πρόσβαση σε αυτό το αγαθό. Και με αυτήν την έννοια τα συνδικάτα πρέπει να δούνε πώς διαμορφώνουν ένα μέτωπο -παλλαϊκό θα το έλεγα εγώ- υπεράσπισης των δημόσιων και κοινωνικών αγαθών. Εμείς, ως εργαζόμενοι, πρέπει να δούμε όχι μόνο το στόχο της ανατροπής, αλλά και πώς βάζουμε και στόχους κοινωνικής ανασύνταξης και ανασυγκρότησης γενικότερης. Σε αυτό τον κόσμο που θέλουμε να φτιάξουμε, ποιο θα είναι το σχολείο, ποιο θα είναι το πανεπιστήμιο, ποιο θα είναι το νοσοκομείο και ποιες υπηρεσίες ποιότητας θα απολαμβάνει ο πολίτης. Αυτό είναι ένα ζήτημα που πρέπει να εξετάσουμε.
Τ.Β.: Αυτός ο καιρός, επειδή είναι καιρός αγώνα, είναι μια δημιουργική περίοδος που δίνει τη δυνατότητα της συζήτησης αυτής. Στη διάρκεια της απεργίας της ΟΛΜΕ συνευρέθηκε κόσμος, γονείς, μαθητές. Έγιναν συγκεντρώσεις, συζητούσαν για το νόμο που φτιάχνει το νέο Λύκειο, για την κατάσταση των σχολείων, για τον φασισμό. Ο διάλογος αυτός ανοίγει και τον δρόμο για να συζητήσουμε τι είναι αυτό που θέλουμε.
