Όπως χιλιάδες συμπατριώτες μας, δεν θα μπορέσω κι εγώ, λόγω των έκτακτων συνθηκών, να αποχαιρετίσω τον Μανώλη Γλέζο από κοντά. Θα ήθελα, όμως, να απευθύνω έστω έναν ύστατο χαιρετισμό στον παλαιό συγκρατούμενο και φίλο. Για την προσωπικότητα και τους αγώνες του πρώτου παρτιζάνου, γράφτηκαν αυτές τις μέρες πολλά. Για το ντρόπιασμα της ναζιστικής σημαίας μαζί με τον, επίσης νεαρό, Σάντα, για την καταδίκη του Γλέζου σε θάνατο από τους ναζί, για την καταδίκη του σε θάνατο από τους Έλληνες, για τα χρόνια της φυλακής, τη συμμετοχή του στους πολιτικούς αγώνες κατά το μετεμφυλιακό κράτος, για τους αγώνες του στο ελληνικό και στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Για όλα αυτά έχουν γραφτεί αυτές τις μέρες.
Δυο λόγια λοιπόν, ύστατου χαιρετισμού: Μάης του 1948. Μετά από ένα μήνα στα υπόγεια του αστυνομικού τμήματος της πλατείας Κουμουνδούρου, βρέθηκα στις φυλακές των Βούρλων, υποψήφιος για το στρατοδικείο. Ήξερα ήδη για τον Γλέζο, εκεί τον γνώρισα και προσωπικά∙ γνώρισα τον Μιχάλη Κύρκο, τον Λεωνίδα, τον Άγγελο Διαμαντόπουλο, τον Προβελέγγιο, τον Μαραγκουδάκη και πολλούς άλλους. Δύο περιστατικά από τα Βούρλα: Ένας νεαρός φοιτητής ήταν δικασμένος σε θάνατο. Ένα πρωί τον πήραν κι εξαφανίστηκε. Τον εκτέλεσαν. Στη μητέρα του έδωσαν ό,τι είχε εγκαταλειφθεί στο κελί του. Άλλο περιστατικό: Μια ομάδα εργατών από τον Πειραιά, είχαν καταδικαστεί σε θάνατο. Ένα μεσημέρι τους πήραν και τους πήγαν στον τόπο των εκτελέσεων. Εμείς τραγουδάγαμε μες στα κελιά «τα κεφάλια σας θα πέσουν απ’ του Άρη του σπαθί», αλλά ήδη πέφταν τα δικά μας κεφάλια. Με τον Γλέζο ξανασυναντηθήκαμε στις φυλακές της Αίγινας. Μετά την αποφυλάκισή του συναντιόμασταν και μιλάγαμε από καιρό σε καιρό. Παρακολούθησα την αγωνιστική του δραστηριότητα στις δύσκολες συνθήκες του μετεμφυλιακού κράτους, γνώρισα όπως γνώρισε ξανά τις διώξεις και τις φυλακές. Ένα τελευταίο περιστατικό: Ο φίλος και συναγωνιστής Στέλιος Ελληνιάδης είχε οργανώσει με τη «Λέσχη Φιλίας και Πολιτισμού» μια εκδήλωση προς τιμήν μου, στο μεγάλο αμφιθέατρο του Οικονομικού Πανεπιστημίου. Στο κατάμεστο αμφιθέατρο είχαν έρθει συνάδερφοι, συναγωνιστές, κόσμος πολύς. Αφού μίλησαν οι ομιλητές, ανέβηκε ο Μανώλης στην εξέδρα, είπε λίγα λόγια, και ξέσπασε ένα βροντερό, συγκινητικό χειροκρότημα. Έκτοτε μιλούσαμε καμιά φορά, συναντιόμαστε, και, τώρα, το μόνο που μπορώ να πω, να αποχαιρετίσω τον αγωνιστή και τον φίλο, ο οποίος κάνει το τελευταίο του ταξίδι είναι ένα εγκάρδιο «θα είσαι πάντα μαζί μας, σύντροφε!».
* Ο Ευτύχης Μπιτσάκης είναι συγγραφέας και φιλόσοφος
