Πόσες αντοχές μπορεί να έχει ο κόσμος του θεάτρου;
Πέρασε ήδη ένα θερμό, βασανιστικό καλοκαίρι υπό την απειλή των δημοτικών λουκέτων. Εξίσου θερμή προαλείφεται η καλλιτεχνική περίοδος που μόλις ξεκινά, μιας και οι περισσότερες θεατρικές σκηνές, στα χαρτιά τουλάχιστον, παραμένουν παράνομες. Από παράταση σε παράταση σύρεται το θέμα των νέων αδειοδοτήσεων, καθώς το νέο σχέδιο νόμου που κατατέθηκε εγκαίρως στη Βουλή ακόμα δεν ψηφίστηκε.
Η σφράγιση των σκηνών που δεν τηρούν τις προϋποθέσεις του παρωχημένου μεταξικού νόμου, είχε οριστεί από το δήμο για τις 2 Ιουλίου. Μετά από έντονες αντιδράσεις, ο δήμος αναδιπλώθηκε, και το λουκέτο μετατέθηκε για τις 31 Αυγούστου: για σήμερα δηλαδή. Την Πέμπτη το δημοτικό συμβούλιο έδωσε νέα παράταση για τις 22 Σεπτέμβρη. Μέχρι πότε όμως θα παίζουν αυτό το κρυφτούλι;
Στο μεσοδιάστημα, υπήρξε μια ανέλπιστα καλή τροπή. Μέσα στο θόρυβο και τον ορυμαγδό οι πάντες συνειδητοποίησαν ότι το ζήτημα δεν είναι οι «παρανομούντες». Άλλωστε, ποιος είναι ο παράνομος, όταν ακόμα και να θέλεις να είσαι έννομος δεν σου το επιτρέπει ένας παρωχημένος νόμο που απαιτεί εν έτει 2013 την… ύπαρξη πτυελοδοχείων; Στρώθηκαν, λοιπόν, εν μέσω θερινού καύσωνα οι ενδιαφερόμενοι απ’ το θεατρικό κλάδο, μαζί με εκπροσώπους της Πολιτείας, για να συντάξουν σχέδιο νόμου, που θεωρητικά τουλάχιστον έρχεται να κλείσει όλα τα υπάρχοντα κενά που αφήνουν έκθετο το πιο υγιές κομμάτι της θεατρικής πιάτσας. Το σχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή για ψήφιση.
Η πόλη και οι συνήθειές της -μαζί και οι θεατρικές- τις τελευταίες δεκαετίες άλλαξαν, ακολουθώντας διεθνείς τάσεις αλλά και εγγενείς, εγχώριες ανάγκες. Χώροι εναλλακτικοί ξεφύτρωσαν σε απρόσμενα σημεία της Αθήνας: Παταράκια, υπόγεια, δώματα, γκαράζ, συνεργεία, διατηρητέα κτήρια, ιδιωτικά διαμερίσματα μετατράπηκαν σε θεατρικές εστίες, αλλάζοντας τη γεωγραφία και τις δυναμικές της πόλης.
Όμως ο ισχύων νόμος, που βγάζει λίγο πολύ τους περισσότερους παράνομους, ζητά και από τις νέες εναλλακτικές μετα-σκηνές τις ίδιες προϋποθέσεις που είχαν τεθεί για τις λεγόμενες ιταλικές σκηνές.
Τα πράγματα κυλούσαν -ημιπαράνομα ή παράνομα- μέχρις ότου ο δήμος έκρινε ως υπ’ αριθμόν ένα δημόσιο κίνδυνο της πόλης την ασφάλεια των θεατρικών σκηνών, εξαπολύοντας προς τούτο τα λαγωνικά της δημοτικής αστυνομίας με την εντολή να προχωρήσουν σε εκτεταμένους και αυστηρούς ελέγχους. Πρόκειται για μια ύποπτη επιχείρηση «κάθαρσης» σε ένα δήμο γεμάτο από καραμπινάτες αλλά ατιμώρητες παρανομίες. Στους τελευταίους ελέγχους έφτασε να απειλούνται και σκηνές (όπως το θέατρο «Επί Κολωνώ»), στις οποίες τα στοιχεία των εισιτηρίων των παραστάσεων που φιλοξενήθηκαν δεν συνέπιπταν με εκείνα του ιδιοκτήτη του θεάτρου. Με άλλα λόγια, ο δήμος επιμένει να αγνοεί τις βασικές δομές λειτουργίας των σημερινών σκηνών, οι οποίες για να επιζήσουν αναγκάζονται να φιλοξενούν δεκάδες άστεγα σχήματα.
Εφόσον όμως ανακινήθηκε τόσο αδέξια το ζήτημα έπρεπε να δοθεί και μια λύση. Η σημερινή προθεσμία προϋπέθετε ότι το θερινό τμήμα της Βουλής θα ψήφιζε το νέο σχέδιο νόμου. Εάν δεν ψηφιστεί έως και τις 8 του Σεπτέμβρη από το δεύτερο θερινό τμήμα -πράγμα μάλλον απίθανο-, τότε η νέα θεατρική χρονιά θα ξεκινήσει με μια παγκόσμια παραδοξότητα: δεκάδες από τα θέατρα της πρωτεύουσας να είναι παράνομα. Όσοι θα έχουν να πληρώσουν τα πρόστιμα ή το… λάδωμα, θα μπορούν να συνεχίσουν. Οι υπόλοιποι θα παίζουν κλεφτοπόλεμο.
Το ερώτημα είναι, μετά την κατάργηση της δημοτικής αστυνομίας, με ποιόν;
Ιωάννα Κλεφτόγιαννη
