Η συνεχιζόμενη επιδείνωση των μακροοικονομικών μεγεθών (ύφεση, ανεργία, έλλειψη ρευστότητας1) υποχρεώνουν σε νέους ελέγχους, παρά την πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση και τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς που συνόδευσαν την ολοκλήρωσή της.
Η –γνωστή και μη εξαιρετέα– εταιρία Blackrock έχει ξεκινήσει νέους ελέγχους, για λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι τέσσερις τράπεζες είναι υποχρεωμένες να παρουσιάσουν, μέχρι τα τέλη Σεπτέμβρη, τριετή σχέδια αναδιοργάνωσης μέσω των οποίων θα επιδιώκεται η βελτίωση της κεφαλαιακής δομής και της ρευστότητάς τους και η μείωση του κόστους λειτουργίας τους. Βασικά εργαλεία για την επίτευξη των παραπάνω στόχων θα αποτελέσουν:
1. Η πώληση θυγατρικών τους στο εξωτερικό. Πρόκειται για υπόδειξη που περιλαμβάνεται και στην έκθεση αξιολόγησης της τρόικας καθώς ενδιαφέρει άμεσα το ευρωπαϊκό τραπεζικό κεφάλαιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι, πριν από την αποχώρησή της από την Ελλάδα, η Credit Agricole «εξαγόρασε» τα δίκτυα της Εμπορικής σε Αλβανία, Βουλγαρία και Ρουμανία. Πρώτες επιλογές αποτελούν η πώληση των θυγατρικών σε Ρουμανία και Κύπρο και, ειδικότερα για την Εθνική, η πώληση της Finansbank στην Τουρκία2.
2. Η ρευστοποίηση του δανειακού χαρτοφυλακίου και ιδιαίτερα των δανείων σε καθυστέρηση. Για το σκοπό αυτό προωθούνται η σταδιακή άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών, που αφορούν σε δάνεια που καλύπτονται με υποθήκες σε πρώτη κατοικία, αντικειμενικής αξίας κάτω των διακοσίων χιλιάδων ευρώ και η «πώληση» δανείων σε καθυστέρηση σε κερδοσκοπικά κεφάλαια – «κοράκια», έναντι ελάχιστου τιμήματος.
3. Η μείωση του μισθολογικού κόστους είτε άμεσα μέσω της μείωσης μισθών (το πρώτο βήμα έγινε με την υπογραφή της πρόσφατης κλαδικής σύμβασης ΟΤΟΕ-τραπεζών) είτε έμμεσα με τη μείωση του αριθμού των εργαζομένων (προγράμματα «εθελούσιας» εξόδου). Η Τράπεζα Πειραιώς, «πρωτοπορώντας» και σε αυτόν τον τομέα, έχει εξαγγείλει ήδη σχετικό πρόγραμμα.
Εκτιμάται ότι την επόμενη πενταετία θα καταργηθούν τουλάχιστον είκοσι χιλιάδες θέσεις εργασίας στον τραπεζικό τομέα που θα προστεθούν στις δέκα χιλιάδες που χάθηκαν από το 2008 (66.163 εργαζόμενοι) μέχρι σήμερα (2012: 56.119).
4. Αν τα παραπάνω μέτρα αποδειχθούν ανεπαρκή, τα επιπλέον κεφάλαια που θα απαιτηθούν για την επόμενη ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών θα προέλθουν από το «κούρεμα» των καταθέσεων. Επειδή, όμως, μόλις το 0,4% των καταθετών διατηρούσε καταθετικούς λογαριασμούς με υπόλοιπο άνω των εκατό χιλιάδων ευρώ (στοιχεία 30/6/2012), ποσοστό που μάλλον έχει μειωθεί ακόμη περισσότερο, τότε δεν αποκλείεται το «κούρεμα» να αφορά και μικρότερα ποσά καταθέσεων.
1. Την ίδια περίοδο που ολοκληρώθηκε η ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων τραπεζών, η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα (επιχειρήσεις και νοικοκυριά) εξακολουθεί να παρουσιάζει αρνητικούς ρυθμούς μεταβολής. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, τον Ιούνιο 2013 σημειώθηκε νέα μείωση κατά 6,8% σε ετήσια βάση.
2. Η αποτυχία της επέκτασης των ελληνικών επιχειρήσεων στο χώρο της Ν.Α. Μεσογείου ενταφιάζει τις προσδοκίες του ελληνικού κεφαλαίου αλλά και τις «βαθυστόχαστες» αναλύσεις τμήματος της ελληνικής αριστεράς που στήριζε τη θέση της περί ιμπεριαλιστικής Ελλάδας σε αυτήν την επέκταση.
