Με την παρουσίαση του νέου του βιβλίου ξεκίνησε την Τετάρτη και επισήμως το 5ο Φεστιβάλ Αστυνομικής Λογοτεχνίας Agatha που θα διαρκέσει ως τις 5 Ιουνίου.
Ήταν μια ευκαιρία να συζητήσουμε για ένα αστυνομικό μυθιστόρημα που ξεφεύγει από τα καθιερωμένα, τουλάχιστον σε ελληνικό επίπεδο. Είναι το μυθιστόρημα με τον περίεργο τίτλο «Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιανννίση που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Στην αρχή νόμιζα πως ο τίτλος παραπέμπει σε κάποιο σκωτσέζικο επίθετο, μέχρι που διάβασα το διευκρινιστικό σημείωμα του συγγραφέα (κι εσείς μπορείτε να διαβάσετε την απάντηση στο σχετικό ερώτημα που του απευθύνω).
Η αλήθεια είναι πως παρακολουθώ τη δουλειά του Γιάννιση από το πρώτο του βιβλίο με μεγάλο ενδιαφέρον. Οι επιρροές τουλάχιστον στη σειρά με τον ήρωά του Άντερς Οικονομίδη ήταν από το σκανδιναβικό μυθιστόρημα, ωστόσο στη συνέχεια δεν σταμάτησε να πειραματίζεται. Τόσο με το «Λεωφόρος Αλεξάνδρας 173», όπου αναφέρεται σε πραγματικά εγκλήματα, όσο και τον «Άλλο αδερφό».
Όμως το νέο του μυθιστόρημα είναι πραγματικά έκπληξη. Όλα συμβαίνουν στο ταξίδι του πλοίου «Αφροδίτη» της Felekis Lines. Όπως σημειώνεται, «οι κακές γλώσσες λένε πως μετά βίας επιπλέει. Και είναι αλήθεια!».
Και δεν καταστρέφω την αγωνία αν σας πω ότι ο πλοιοκτήτης σκοπεύει να το βυθίσει προκειμένου να εισπράξει την αποζημίωση. Όμως κι οι επιβάτες δεν πάνε πίσω.
Είναι πολλοί οι υποψήφιοι δολοφόνοι, αλλά και τα υποψήφια θύματα.
Σασπένς, χιούμορ, εξαιρετική σάτιρα σε ένα γαϊτανάκι όπου δύσκολα βγαίνει άκρη με το ποιος τελικά θα επικρατήσει. Ποιοι θα βγουν ζωντανοί και ποιοι νεκροί από το καράβι;
Τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται, ενώ κομβικό ρόλο παίζουν τα μπλουζάκια με στάμπα το παράξενο ζώο τανούκι. Όπου τανούκι είναι είδος μεταξύ ρακούν, σκύλου ή νυφίτσας, που πρωταγωνιστεί σε πολλούς μύθους. Όπως και στην περίπτωση του βιβλίου το απεικονίζουν με στρουμπουλή κοιλιά και δυο τεράστιες μπάλες μπροστά στα πόδια: είναι οι όρχεις του τανούκι, οι οποίοι υποτίθεται φέρνουν τύχη στις επιχειρήσεις!
Στη συγκεκριμένη περίπτωση μάλλον ατυχία φέρνουν στους ήρωες του βιβλίου. Μια παράξενη οικογένεια, έναν απελπισμένο εραστή, έναν γιαπωνέζο επαγγελματία δολοφόνο, ένα ζευγάρι – την κυρία Γελαστούλα και την κυρία Εφευρετική, επίσης επαγγελματίες δολοφόνους κ.ά.
Μια σουρεαλιστική και απολύτως διασκεδαστική ιστορία, από την οποία δεν λείπουν και οι αιχμές για πολλά από τα όσα συμβαίνουν σήμερα στον κόσμο μας.
Ήμουν σε ένα πλοίο. Και φαντάστηκα χαρακτήρες, άλλους επικίνδυνους, άλλους ακίνδυνους, παγιδευμένους σε ένα καράβι της γραμμής, κάπου στο Αιγαίο. Το σκηνικό μού φάνηκε τόσο γοητευτικό, η όλη ιδέα με ενθουσίασε τόσο πολύ που αθέτησα την υπόσχεσή μου να μην γράψω τίποτα και στρώθηκα αμέσως στη δουλειά
Δοκιμάζεις κάτι εντελώς διαφορετικό από τα προηγούμενα βιβλία σου; Πώς το αποφάσισες;
Ως συνήθως, δεν βρήκα εγώ την ιστορία, αυτή με βρήκε. Βρισκόμαστε στο καλοκαίρι του 2022 και σχεδίαζα να μη γράψω τίποτα, καθώς είχα μόλις τελειώσει και παραδώσει τον «Άλλο Αδερφό», βιβλίο ιδιαίτερα σκοτεινό και συναισθηματικά φορτισμένο για εμένα, οπότε είχα ανάγκη από ξεκούραση, πνευματική και σωματική. Οκ, ίσως να μην είμαι απολύτως ειλικρινής, στο βάθος του μυαλού μου παίδευα μία ιστορία, το 7ο βιβλίο της σειράς του Άντερς, αλλά όχι με τρόπο ενεργητικό. Κάπου εκεί, Αύγουστος ήταν, στις διακοπές, σε ένα καράβι κάπου στην Αδριατική, διαβάζοντας το «Bullet Train», μία απολαυστική crime κωμωδία, σκέφτηκα πόσο θα ήθελα κάποια στιγμή να έγραφα κι εγώ ένα τέτοιο βιβλίο, γεμάτο χιούμορ, δράση, διασκεδαστικούς χαρακτήρες και… απλά κοίταξα γύρω μου. Ήμουν σε ένα πλοίο. Και φαντάστηκα χαρακτήρες, άλλους επικίνδυνους, άλλους ακίνδυνους, παγιδευμένους σε ένα καράβι της γραμμής, κάπου στο Αιγαίο. Το σκηνικό μού φάνηκε τόσο γοητευτικό, η όλη ιδέα με ενθουσίασε τόσο πολύ που αθέτησα την υπόσχεσή μου να μην γράψω τίποτα και στρώθηκα αμέσως στη δουλειά.
Έχει και περίεργο τίτλο το βιβλίο. Τι σημαίνει Μακγκάφιν και γιατί το επέλεξες ως τίτλο;
Ένα από τα πρώτα ερωτήματα που μου δημιουργήθηκαν σχεδιάζοντας την πλοκή ήταν το γιατί όλοι αυτοί οι χαρακτήρες μαζεύτηκαν σε ένα καράβι. Ποια θα ήταν η κόλλα που θα ένωνε την πλοκή; Κάπου εκεί στράφηκα στις ρίζες μου: στις παλιές νουάρ ταινίες. Πιο συγκεκριμένα, το «Γεράκι της Μάλτας» και την «Καζαμπλάνκα». Και οι δύο χρησιμοποιούσαν το ίδιο τέχνασμα: το Μακγκάφιν, δηλαδή ένα προσχηματικό στοιχείο πάνω στο οποίο στήνεται η πλοκή. Στο «Γεράκι της Μάλτας» ήταν το ομώνυμο αγαλματίδιο, στην «Καζαμπλάνκα» τα ταξιδιωτικά έγγραφα. Θα μπορούσε ένα Μακγκάφιν να αποτελέσει τον κινητήριο μοχλό της πλοκής και στο βιβλίο που ήθελα να γράψω; Η απάντηση ήταν «φυσικά ναι», και από την πρώτη στιγμή κατάλαβα ότι αυτός θα ήταν και ο τίτλος του. Είναι παιχνιδιάρικος, κλείνει το μάτι σε όσους έχουν ακουστά τον όρο και ωθεί όσους δεν τον ξέρουν να κατεβάσουν το βιβλίο από το ράφι και να μάθουν τι ακριβώς είναι.
Ποιες υπήρξαν οι πηγές έμπνευσης για το βιβλίο σου;
Πρώτη και καλύτερη το «Bullet Train» του Isaka Kotaro – προς τιμήν του οποίου ονόμασα και έναν από τους χαρακτήρες του βιβλίου. Ό,τι ήταν για τον Ταραντίνο και το «Kill Bill» του το «Lady Snowblood» ήταν για εμένα και το «Μακγκάφιν» το «Bullet Train». Δεν ανέφερα τυχαία τον Ταραντίνο, καθώς η στιλιζαρισμένη βία των ταινιών του και οι διάλογοι ήταν ακόμα μία έμπνευση. Όπως έμπνευση για το βιβλίο ήταν και η ασιατική μυθοπλασία: ιαπωνικά και κορεάτικα τραγούδια περιλαμβάνονται στην playlist του βιβλίου, η Νανά, ένας από τους χαρακτήρες, βλέπει μανιωδώς K-Dramas, ενώ ο Τουρίστας τρέφει ιδιαίτερη αδυναμία στα τανούκι – για τα οποία πρώτη φορά έμαθα στα βιβλία του Τομ Ρόμπινς, ο οποίος έβαλε κι αυτός το λιθαράκι του στη δημιουργία του «Μακγκάφιν». Από τη λίστα, φυσικά, δεν θα μπορούσαν να λείπουν και τα (πραγματικά) ταξίδια που έχω κάνει με σκυλοπνίχτες στο Αιγαίο, όπως το (μυθιστορηματικό) πλοίο Αφροδίτη.
Φάνηκε να το διασκέδασες κι εσύ ο ίδιος γράφοντας. Ισχύει αυτό;
Ω, ναι! Ήταν μάλιστα ένας από τους λόγους που το βιβλίο τελείωσε αρκετά σύντομα –περνούσα τόσο καλά που δυσκολευόμουν να σταματήσω. Και, παρόλο που είχα φτιάξει έναν σκελετό και ήξερα τι θα συμβεί σε κάθε κεφάλαιο, οι χαρακτήρες δεν έπαυαν να με εκπλήσσουν δημιουργώντας νέες καταστάσεις που δεν είχα σκεφτεί νωρίτερα, με αποτέλεσμα η πλοκή να αλλάζει και να αναδιαμορφώνεται ξανά και ξανά, μοιάζοντας μάλιστα σε ορισμένα σημεία με φάρσα.
Να περιμένουμε κι επόμενο βιβλίο σε αυτό το στιλ; Θα υπάρξει συνέχεια;
Συνέχεια θα υπάρξει, όχι όμως με τους ίδιους πρωταγωνιστές. Το «Μακγκάφιν» είναι το πρώτο βιβλίο της τριλογίας «Breaking Hearts Club», στην οποία θα πρωταγωνιστούν πληρωμένοι δολοφόνοι. Βέβαια, το δεύτερο μέρος δεν θα είναι τόσο ανάλαφρο όσο το «Μακγκάφιν» (για την ακρίβεια, είναι βουτηγμένο στη μαυρίλα, με έναν πρωταγωνιστή που ζει στο πετσί του τη ματαίωση που νιώθει η γενιά μου, αυτή των μιλένιαλς), ωστόσο δεν τελείωσα εδώ με το είδος της μαύρης κωμωδίας, καθώς το τρίτο βιβλίο της σειράς (όποτε γραφτεί) θα είναι τέτοιο.
* Η φωτογραφία είναι της Νικολέτας Σαββάκη
