Της Βάννας Σφακιανάκη
Μετά από πρόσκληση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής σε κοινή συνεδρίασή της με την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος, ο εκπρόσωπος του Πανελλαδικού Δικτύου συλλογικοτήτων για την ενέργεια τοποθετήθηκε στη Βουλή για τον κλιματικό νόμο.
«Ασφαλώς και δεν πρόκειται για κάποια «κοσμογονική» ή καινοτόμα ρύθμιση όπως ακούσαμε, αφού έχουν προηγηθεί αρκετές άλλες, όλες στην ίδια κατεύθυνση, αποτυπωμένες κυρίως σε νομοθετικές και άλλες ρυθμίσεις, στους τομείς της ενέργειας και του περιβάλλοντος. Για το λόγο αυτό, αξίζει να επισημάνουμε το αποτύπωμα και τις συνέπειες αυτών των επιλογών, προτού πάρουμε θέση για το παρόν σχέδιο νόμου.
Τι έχουμε εισπράξει ως τώρα:
- Μια άφρονα, αντιπεριβαλλοντική και αντικοινωνική πολιτική βίαιης ανάπτυξης των έργων ΑΠΕ, αλλά και μεγάλων ΥΗΕ, που πλήττει τη βιοποικιλότητα, καταστρέφει το φυσικό απόθεμα, «βιάζει» όλους τους ορεινούς και νησιωτικούς χώρους, καταπατά τεράστιες δασικές, χορτολιβαδικές και αγροτικές εκτάσεις και που για να υλοποιηθεί επιβλήθηκε η πλήρης αποσάθρωση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
- Τη σταθερή και μόνιμη πρόσδεση στο ορυκτά καύσιμα, ιδίως στο φυσικό αέριο, που βαφτίστηκε «καύσιμο της πράσινης μετάβασης». Κανείς δεν μπορεί να μας πείσει ότι έργα τεράστιου κόστους (μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φ.α., σταθμοί υγροποιημένου φ.α., διακρατικοί αγωγοί μεταφοράςφ.α., έργα εξόρυξης φ.α. κ.λπ.) κατασκευάζονται με την προοπτική να πάψουν να λειτουργούν ολοκληρωτικά σε 20 ή 25 χρόνια από τώρα. Ούτε μπορεί κανείς να αγνοήσει το προφανές, τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα στον τομέα της (μη) αποθήκευσης ενέργειας από έργα ΑΠΕ, ότι όσο πιο πολλά είναι τα έργα ΒΑΠΕ, τόσο μεγαλύτερη και η ανάγκη λειτουργίας μονάδων βάσης, που καίνε φ.α..
- Παλινωδίες, όπως αυτή με την πρόχειρη και βιαστική «απολιγνιτοποίηση», που εξαγγέλθηκε για λόγους εντυπωσιασμού, αλλά και με την καλλιέργεια της ανοχής και το άνοιγμα της πόρτας στην πυρηνική ενέργεια.
- Υψηλό κόστος των ενεργειακών υπηρεσιών και εκτεταμένα φαινόμενα ενεργειακής φτώχειας, που ενώ σκόπιμα αποδίδονται στην πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία, στην πραγματικότητα οφείλονται στην αφειδώλευτη οικονομική στήριξη των επιχειρηματιών της ενέργειας, στην μετατροπή της ενέργειας σε εμπόρευμα και χρηματιστηριακό προϊόν και στο διαλυτικό ρόλο του χρηματιστηρίου ενέργειας, όπως ομολογούν ακόμη και πλείστοι όσοι παράγοντες της αγοράς ενέργειας.
- Αναποτελεσματικότητα, σε ό,τι αφορά αυτό που υποτίθεται ότι είναι η βασική επιδίωξη όλων αυτών των πολιτικών, δηλαδή τη δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Ως προϊόν των παραπάνω, σε πολίτες και φορείς, που βιώνουν από πρώτο χέρι τις ποικίλες ενεργειακές δραστηριότητες σε όλη τη χώρα, έχει παγιωθεί η πεποίθηση ότι οι μέχρι τώρα πολιτικές δεν υπηρετούν τόσο την προστασία του κλίματος, όσο την καλλιέργεια της εντύπωσης ότι το κάνουν και ότι τα βασικά κριτήρια στη λήψη των όποιων αποφάσεων έχουν κυρίως οικονομικό χαρακτήρα και αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση των ισχυρότερων οικονομιών της Ευρώπης και των οικονομικών κολοσσών, που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας. Ενδεικτική αυτής της κατάστασης είναι η σύμπυξη ισχυρών συμμαχιών, μεταξύ των μεγαλύτερων κατασκευαστικών ομίλων, «πετρελαιάδων» και «ΑΠΕτζήδων», με «μήλον της έριδος» τις κυοφορούμενες νέες ενεργειακές δραστηριότητες και υποδομές.
Tα βασικά κριτήρια στη λήψη των όποιων αποφάσεων έχουν κυρίως οικονομικό χαρακτήρα και αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση των ισχυρότερων οικονομιών της Ευρώπης και των οικονομικών κολοσσών, που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας
Κλιματικός νόμος στα «χνάρια» των δοκιμασμένων πολιτικών
Στο ερώτημα αν αποτιμάμε –έστω, στοιχειωδώς– θετικά το περιεχόμενο του συζητούμενου κλιματικού νόμου η απάντηση αρνητική. Και αυτό για δύο, κυρίως, λόγους:
- Απουσιάζει η αναγνώριση των στρεβλώσεων που προαναφέρθηκαν και η πολιτική βούληση για την αναίρεσή τους, κάτι που δε μας ξενίζει αν πάρουμε υπόψη τα φυσιογνωμικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά του κυβερνώντος κόμματος, που έχει την πρωτοβουλία του συγκεκριμένου νομοθετήματος, με αποτέλεσμα να νομιμοποιούνται οι υφιστάμενες πολιτικές και να γίνονται ακόμη πιο δυσμενείς.
- Εξακολουθεί να συντηρείται η φενάκη ότι είναι ρεαλιστική η πλήρης «απανθρακοποίηση» και η «κλιματική ουδετερότητα» αναίμακτα, μέσα σε ένα πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα. Οι αναγκαστικές αναδιπλώσεις (π.χ. στην περίπτωση του λιγνίτη ή της πυρηνικής ενέργειας), οι ευρείας έκτασης περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις του μοντέλου ανάπτυξης των έργων ΑΠΕ που εφαρμόζεται και το υψηλό κόστος με το οποίο επιβαρύνεται ο πολίτης φαίνεται ότι δεν έχουν διδάξει τίποτα τους εμπνευστές αυτής της πολιτικής στην ΕΕ και στη χώρα.
Δυστυχώς, από την όποια συζήτηση γίνεται, απουσιάζει ο σημαντικότερος, ίσως, παράγοντας, αυτός του ελέγχου της ζήτησης και της κατανάλωσης ενέργειας. Πολιτικές που χαράσσονται, αγνοώντας αυτήν την παράμετρο, επικεντρωνόμενες αποκλειστικά στη σύνθεση του ενεργειακού μείγματος, είναι καταδικασμένες να πέσουν «στα βράχια». Κατά τη γνώμη μας, η ανάγκη ανάσχεσης της οικολογικής και κλιματικής κρίσης είναι πρόδηλη. Εξίσου πρόδηλο, όμως, είναι ότι είναι αδύνατο να αντιμετωπιστεί χωρίς την ανατροπή της επιταχυνόμενης εκμετάλλευσης της φύσης, της διευρυνόμενης όξυνσης των ανισοτήτων, της εντεινόμενης εμπορευματοποίησης κοινωνικών αγαθών και υπηρεσιών. Είναι αδύνατη η αναστροφή της πορείας αν δεν απαλλαγούμε από την καταστροφική ιδεολογία της συνεχούς ανάπτυξης, με όποιο χρώμα κι αν αυτή προωθείται. Επιγραμματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ενεργειακή φρενίτιδα δεν είναι απάντηση για το κλίμα, είναι μέρος του προβλήματος.
Κλείνοντας: το Πανελλαδικό Δίκτυο συλλογικοτήτων για την ενέργεια, που συντονίζει τη δράση σχημάτων και κινηματικών πρωτοβουλιών οι οποίες ξεπήδησαν μέσα από αγώνες με επίκεντρο συγκεκριμένες ενεργειακές δραστηριότητες, θεωρεί ότι οι δράσεις και οι πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης θα πρέπει:
- Να βάλουν στο στόχαστρο το σύνολο των δραστηριοτήτων που τη δημιουργούν και τη συντηρούν.
- Να επιβάλλουν στο δημόσιο διάλογο την κριτική αποτίμηση των παραγόντων που οδηγούν στη ραγδαία αύξηση της ζήτησης και κατανάλωσης ενέργειας -για χάρη της οποίας γίνονται οι όποιες αναδιαρθρώσεις- και να απαιτήσουν να έχει λόγο η κοινωνία.
- Να αντισταθούν στην πλήρη εμπορευματοποίηση του τομέα της ενέργειας και στη μετατροπή της σε χρηματιστηριακό προϊόν.»
INFO
energynetwork2020.wordpress.com
[email protected]
f/b: Δίκτυο συλλογικοτήτων για την ενέργεια
