Εξαερώθηκε η αλαζονεία του Ρέντσι ενόψει του ιταλικού δημοψηφίσματος
Πέρυσι τέτοια εποχή έγιναν οι πρώτες δημοσκοπήσεις για το δημοψήφισμα που πρότεινε ο «κεντροαριστερός» (οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους…) Ιταλός πρωθυπουργός Ρέντσι. Στόχος του δημοψηφίσματος η «μεταρρύθμιση», ή με άλλα λόγια το ξεπάτωμα του μεταπολεμικού Συντάγματος, το οποίο ο κύριος Ρέντσι θεωρεί αναχρονιστικό – δηλαδή… υπερβολικά δημοκρατικό. Γι’ αυτό και πίσω του συντάχθηκαν όλα τα δυναμικά κέντρα του συστήματος: από την Confindustria (τον ιταλικό ΣΕΒ) και τα μεγάλα ΜΜΕ, ως το Βερολίνο, τις Βρυξέλλες και τον… Ομπάμα. Ναι, ακόμη κι ο πρόεδρος των ΗΠΑ ένιωσε την ανάγκη, ακριβώς πριν ένα μήνα, να μπει στον αγώνα: «Καθώς μάχεσαι για την υπόθεση της μεταρρύθμισης, να ξέρεις ότι είμαστε μαζί σου», είπε ο πλανητάρχης στον Ομπάμα. Και υπήρχε πράγματι λόγος να παρέμβει: οι περσινές δημοσκοπήσεις έδιναν από 50 ως 60% στο «ναι», 20-30% στο «όχι», και περίπου το ένα τέταρτο των πολιτών να είναι αναποφάσιστοι. Σήμερα, το μοναδικό ποσοστό που στέκεται στη θέση του είναι οι αναποφάσιστοι. Σε όλες τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων τεσσάρων εβδομάδων, το «όχι» έχει περάσει μπροστά.
Επιχείρηση σαγήνευσης των ψηφοφόρων και τρομοκράτησης των αντιπάλων
Έτσι, καθώς απομένουν μόλις δύο εβδομάδες μέχρι το δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου, ο Ρέντσι τρέχει πανικόβλητος να μαζέψει τα ασυμμάζευτα. Και κάνει τα πάντα για να το πετύχει. Καταρχήν επανέφερε την απειλή ότι, αν ηττηθεί, θα αποχωρήσει οριστικά από την πολιτική σκηνή. Απειλή που είχε εκστομίσει για πρώτη φορά πριν ένα χρόνο, με σχετική επιτυχία τότε, αφού ήταν ακόμη αρκετά άφθαρτος – για να την αποσύρει αργότερα και να την επαναφέρει αυτήν την εβδομάδα. Μόνο που τώρα είναι μάλλον περισσότεροι οι Ιταλοί που δεν συγκινούνται πια, από όσους φοβούνται μη χάσει η χώρα τους τέτοιο κελεπούρι. Έπειτα, έβαλε στο μπαούλο τις σημαίες της αντιδημοφιλούς Ευρωπαϊκής Ένωσης, που μέχρι πρότινος «κοσμούσαν» το πρωθυπουργικό γραφείο. Πλέον φωτογραφίζεται και μιλά στην τηλεόραση περιστοιχισμένος αποκλειστικά από την ιταλική τρικολόρε! Τέλος, αυτήν την εβδομάδα ξιφούλκησε εναντίον των Βρυξελλών και του Βερολίνου, επαναλαμβάνοντας ότι δεν πρόκειται να τροποποιήσει τον ιταλικό προϋπολογισμό όπως του ζητά η Κομισιόν και χαρακτηρίζοντας «τρέλα» τη γερμανική αδιαλλαξία. Ελπίζει με τέτοιες κινήσεις να ανακόψει την έκφραση της δυσαρέσκειας των λαϊκών στρωμάτων μέσα από το «όχι».
Δεν περιορίζεται όμως σε τέτοιες κινήσεις. Καθώς το ένα τέταρτο των Ιταλών εξακολουθεί να δηλώνει αναποφάσιστο, και ελπίζοντας στη διάψευση των δημοσκοπήσεων (όπως έγινε σε όλες τις μεγάλες αναμετρήσεις των τελευταίων μηνών στις ΗΠΑ κ.α.), τώρα επιχειρεί να παρουσιάσει το «ναι» ως… αντισυστημική ψήφο! Για να το πετύχει, τονίζει ότι τα κόμματα της Κεντροδεξιάς έχουν ταχθεί υπέρ του «όχι», παρόλο που και ο τελευταίος Ιταλός γνωρίζει ότι πρόκειται για αντιπολιτευτική τακτική κι ότι αυτά τα κόμματα δεν κάνουν στην πραγματικότητα προεκλογική καμπάνια – απλά ελπίζουν να τον φθείρουν. Από την άλλη, γίνεται αμείλικτος εναντίον των ριζοσπαστικών κινημάτων που σηκώνουν στις πλάτες τους, με εντελώς άνισους όρους, την εκστρατεία υπέρ του «όχι». Είναι χαρακτηριστική η πρόσφατη σύλληψη της Νικολέτα Ντόζιο, που πρωτοστατεί στο κίνημα NO TAV, το οποίο η ιταλική κυβέρνηση προσπαθεί να ποινικοποιήσει ως «εξτρεμιστικό». Ελλείψει και Αριστεράς (περιθωριακής και αναξιόπιστης πλέον, λόγω της χρόνιας συμπόρευσής της με τις κεντροαριστερές πολιτικές), είναι τέτοιου είδους αγωνιστικές συλλογικότητες που δίνουν τη μάχη του «όχι».
Τα κοινωνικά κινήματα αντικαθιστούν μια… αφασιακή Αριστερά
Ελάχιστες φιγούρες της ιταλικής πολιτικής σκηνής, όπως ο δημοφιλής αριστερός Ναπολιτάνος δήμαρχος Λουίτζι ντε Ματζίστρις (που επανεξελέγη με την υποστήριξη των κινημάτων βάσης, συντρίβοντας τους υποψήφιους της Κεντροαριστεράς και της Κεντροδεξιάς), συμμετέχουν στην προσπάθεια να αποτραπεί η αυταρχική συνταγματική μεταρρύθμιση και να ηττηθεί το στρατόπεδο του Ρέντσι. Ακόμη και τα όποια υπολείμματα της ιταλικής πολιτικής Αριστεράς άργησαν να κατανοήσουν τη σημασία αυτού του πολιτικού αγώνα, ενώ μέχρι και σήμερα είναι ορατή η αδυναμία διαφόρων οργανώσεων να ιεραρχήσουν τη σπουδαιότητα του αγώνα για το «όχι». Χαρακτηριστικό (και επιεικώς τραγικό) είναι το γεγονός ότι ορισμένοι επέλεξαν να οργανώσουν, την παραμονή της πανιταλικής διαδήλωσης στη Ρώμη υπέρ του «όχι», κινητοποιήσεις για φεμινιστικά αιτήματα, επιχειρώντας να αντιγράψουν το λατινοαμερικάνικο κίνημα «Ούτε Μία Λιγότερη»…
Έτσι γίνεται κατανοητό πόσο άνιση είναι η μάχη που δίνουν τα κοινωνικά κινήματα της βάσης, χωρίς κεντρική πολιτική έκφραση, απέναντι σε έναν πανίσχυρο αντίπαλο – που έχει τις πλάτες όχι μόνο της ιταλικής άρχουσας τάξης αλλά και των δυτικών ηγεσιών. Και μάλιστα έναν αντίπαλο τη σημαία του οποίου δεν σηκώνει η «καμένη» Κεντροδεξιά, αλλά είναι καμουφλαρισμένος πίσω από έναν αλαζονικό «κεντροαριστερό εκσυγχρονιστή» που φιλοδοξεί να γίνει ο… Ερντογάν της Ιταλίας. Όμως ο βασιλιάς είναι γυμνός, και αυτό δεν το φωνάζουν πλέον μόνο οι… τρελοί του χωριού, αλλά εκατομμύρια Ιταλών. Μια δύσκολη (αλλά όχι πια απίθανη) νίκη του «όχι» θα αποτελέσει ένα ακόμη χαστούκι στη δήθεν προοδευτική μεταρρυθμιστική παράταξη, που έχει μετατραπεί σε απεχθή απολογητή της αδικίας και εχθρό της δημοκρατίας και της λαϊκής κυριαρχίας.
Ερρίκος Φινάλης