Δεν είναι μονόδρομος η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών
Και ναι, ένα χρόνο μετά το επιτυχημένο δημοψήφισμα της Θεσσαλονίκης, οι εθελοντές του νερού είναι και πάλι παρόντες. Ένα χρόνο τώρα μέσα από διάφορα σκαμπανεβάσματα συνέχισαν να επιμένουν με διάφορους τρόπους στον αγώνα τους για να σωθεί το νερό της πόλης. Διοργανώνουν λοιπόν (η κίνηση SOSΤΕ ΤΟ ΝΕΡΟ και το Σωματείο εργαζομένων της ΕΥΑΘ) διήμερο εκδηλώσεων για το νερό και τη Δημοκρατία. Οι εκδηλώσεις αυτές δεν θα έχουν μόνο πανηγυρικό χαρακτήρα, αλλά σκοπό έχουν να προβληματίσουν, να θέσουν βάσεις σκέψης για το σήμερα και το αύριο των κοινών αγαθών, για τη λειτουργία της Δημοκρατίας από τα κάτω, για τη διασφάλιση όλων αυτών στο μέλλον.
Όμως, πίσω από αυτή την επιμονή κρύβεται κάτι σπουδαίο, κάτι που αν το αντικρίσεις κατάματα είναι πολύ ελπιδοφόρο. Ιδιαίτερα μέσα σε μια συγκυρία στην οποία η πλειοψηφία εξ ημών έχουμε εκπαιδευτεί στην… αναμονή και εναπόθεση όλων των ονείρων μας είτε σε κυβερνήσεις είτε σε άλλους πέραν του ίδιου μας του εαυτού και αγνοώντας τις δυνατότητες και τη δυναμική που μπορεί να έχει μια κινηματική κατάσταση. Οι εθελοντές του νερού και όλος αυτός ο αγώνας που δίνεται στη Θεσσαλονίκη είναι ένα μικρό κομμάτι της κοινωνίας «σε κίνηση». Νερό «σε κίνηση». Αναζητούν και επιδιώκουν τη συμετοχή και δεν παραμένουν σε επικλήσεις και ευχολόγια.
Μέσα σε αυτή τη ρευστή κατάσταση και τα ανοιχτά σενάρια υπάρχει γι’ αυτούς μια κατεύθυνση και μια επιλογή που θα έπρεπε να είναι αυτονόητη και σταθερή για την πλειοψηφία των πολιτών. Η πολύπλευρη συμμετοχή του λαού στις εξελίξεις ενταγμένη σε ένα συνολικότερο σχέδιο διεξόδου της χώρας απο αυτή την κατάσταση που την στραγγαλίζει καθημερινά και της στερεί ακόμη και την ίδια την πηγή της ζωής, το νερό.
Απέναντι σε μια κατάσταση που τους ορίζει τη ζωή και το μέλλον με τρόπο που δεν επιθυμούν και έχοντας κατανοήσει τα απλά αλλά ουσιαστικά ζητήματα της ζωής, επιμένουν στον αγώνα τους. Ξεκινούν απο μικρές αλήθειες στην προσπάθεια να εξηγήσουν γιατί αγωνίζονται. Και λένε:
«Γιατί εγώ, εσύ, εμείς είμαστε νερό και μέσα απο αυτό παλεύουμε για την ίδια μας την ζωή. Γιατί δεν μπορείς να πεις “δεν θα πιω”, γιατί θες να ζήσεις. Το θέμα της ιδιωτικοποίησης του νερού είναι θέμα υφαρπαγής δημόσιου πόρου-αγαθού, ζωτικής σημασίας για τη δημόσια Υγεία και επιβίωση».
Μέσα λοιπόν από τον αγώνα τους για το νερό θέλουν να είναι η σταγόνα ενός πολιτικού ρεύματος που θα δώσει και θα φανερώσει άλλες δυνατότητες και προοπτικές. Και το κυριότερο, να δείξουν ότι υπάρχει και άλλος δρόμος, υπάρχουν επιλογές. Δεν είναι μονόδρομος η ιδιωτικοποίηση ή το ξεπούλημα των δημόσιων αγαθών.
Η διεθνής εμπειρία και επαφή με κινήματα του νερού από όλο τον κόσμο τούς έκανε πολύ πιο πλούσιους. Μεγάλο σχολείο στο κίνημα του νερού είναι ο αγώνας που δίνουν οι Βολιβιάνοι. Σημαντικά ήταν τα λόγια του υπουργού Πολιτισμών της Βολιβίας στο ταξίδι συμπαράστασης που έκανε στη Θεσσαλονίκη πέρυσι. Χαραγμένα στη μνήμη τους τα ακόλουθα:
«Αυτό που σας λένε στην Ελλάδα, ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από τα μνημόνια, ότι δεν υπάρχει άλλη λύση, το βλέπουμε να διαψεύδεται στη Βολιβία. Υπάρχει άλλο μοντέλο. Στη χώρα μου τα κινήματα βγήκαν μπροστά και πήραν την κυβέρνηση». Και συμπλήρωσε: «Όταν πετύχαμε την ακύρωση της συμφωνίας ιδιωτικοποίησης, συνειδητοποιήσαμε ότι, αφού κερδήθηκε ο πόλεμος του νερού, θα μπορούσαμε να ανακτήσουμε και τους άλλους φυσικούς πόρους και τις δημόσιες επιχειρήσεις που μας είχαν ήδη υφαρπάξει. Έτσι, μέσα απ’ αυτόν τον αγώνα καταφέραμε να ανακτήσουμε όχι μόνο το νερό αλλά και την αξιοπρέπειά μας και, βαθμιαία, και την πατρίδα μας».
Α.Τ.
***
Ο αγώνας για τα κοινά αγαθά, απαίτηση για περισσότερη δημοκρατία
Το πολιτικό σύστημα που εγκαθιδρύθηκε στην Ισπανία από τα τέλη της δεκαετίας του ‘70 βιώνει ένα πολύ μεγάλο σοκ από τις τελευταίες εκλογές, στις οποίες τα δύο ηγεμονικά κόμματα πήραν λιγότερο του 50% των ψήφων.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα το φαινόμενο αυτό, πρέπει να δούμε τα πολλά πρόσωπα της κρίσης -οικονομικό, κοινωνικό οικολογικό και τελικά δημοκρατικό- τα οποία δημιουργούν την ανάγκη να ξανασκεφτούμε και να επαναθέσουμε προτεραιότητες, υποβαθμίζοντας τη θεοποιημένη σημασία των μεγάλων εταιριών στην κοινωνία μας στην κάλυψη των βασικών μας αναγκών, καθώς έχει πια αποδειχτεί όχι μόνο ότι οι υποσχέσεις τους δεν ικανοποιήθηκαν, αλλά και η δράση τους είχε πολύ αρνητικές συνέπειες για τον πληθυσμό.
Μεγάλα κινήματα ξεσπούν σε όλη τη χώρα, απαιτώντας πολιτικές όπου τα κοινά αγαθά παίζουν σημαντικό ρόλο, αυτά είναι όλα εκείνα τα στοιχεία που μας εξασφαλίζουν μία αξιοπρεπή ζωή – στέγαση, σίτιση, υγεία, μόρφωση και το νερό. Τέτοια βασικά, ανάμεσα σε πολλά άλλα, είναι ουσιώδη για την εξασφάλιση ικανοποιητικών συνθηκών διαβίωσης. Η αντίληψη για τα κοινά αγαθά ξεφεύγει από την κηδεμόνευση, αναπτύσσεται η αλληλοβοήθεια και άλλες μορφές υποστήριξης, όπoυ οι άνθρωποι είναι υποκείμενα, όχι αντικείμενα. Εδώ είμαστε όλοι πρωταγωνιστές των ζωών μας κι επομένως υπεύθυνοι για το μέλλον μας, οπότε και πρέπει να συμμετέχουμε σε οποιαδήποτε απόφαση μας επηρεάζει. Επομένως, ο αγώνας για τα κοινά αγαθά είναι απαίτηση για περισσότερη δημοκρατία.
Πλήθος εκλογών θα συμβούν στη χώρα μας τους επόμενους μήνες και τα κοινά αγαθά βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων. Μένει να φανεί αν αυτή η ευκαιρία θα μετουσιωθεί σε νέες πολιτικές που θα ενισχύσουν τη δημοκρατία ή όχι.
Moisès Subirana Iborra
από την Aigua és Vida Platform
***
Η νίκη της Θεσσαλονίκης στο δημοψήφισμα κατέδειξε τη δύναμη του λαού
Με σημαντικές νίκες σε εθνικό και τοπικό επίπεδο το Κίνημα για το Νερό προσφέρει σημαντικά μαθήματα για την αντίσταση ενάντια στην ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών στην Ευρώπη. Η νίκη της Θεσσαλονίκης ένα χρόνο πριν, κατέδειξε τη δύναμη και την αφοσίωση του λαού η οποία νίκησε τις αντιδημοκρατικές πολιτικές λιτότητας. Οι πολίτες της Θεσσαλονίκης γνωρίζουν ότι υπάρχουν πολύ σημαντικοί λόγοι για την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών ύδρευσης τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και αλλού.
Πολλές τοπικές Αρχές που πειραματίστηκαν με την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών ύδρευσης απογοητεύτηκαν από τα αποτελέσματα και τις επαναφέρουν στο δήμο. Η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών ύδρευσης, που τόσο πολύ προωθήθηκε τα τελευταία 30 χρόνια, όλο και περισσότερο απορρίπτεται από πολλές πόλεις παγκοσμίως, ύστερα από χρόνια ανεκπλήρωτων υποσχέσεων, κακών υπηρεσιών και υψηλού κόστους. Αυτή η δραστηριότητα έχει ονομαστεί Επαναδημοτικοποίηση (Remunicipalisation). Μια πρόσφατη αναφορά αποκαλύπει ότι τα τελευταία 15 χρόνια έχουν καταγραφεί 235 περιπτώσεις επαναδημοτικοποίησης σε 37 χώρες, επηρεάζοντας περισσότερους από 100 εκατομμύρια κατοίκους. Επίσης, ο ρυθμός των επαναδημοτικοποιήσεων αυξάνεται δραματικά, καθώς την περίοδο 2010-2015 ο ρυθμός αυτός ήταν διπλάσιος σε σχέση με την περίοδο 2000-2010.
Οι πολίτες θέλουν όλο και περισσότερο να αγωνιστούν για την Επαναδημοτικοποίηση, ενάντια στην ιδιωτικοποίηση, καθώς πιστεύουν ότι ο δημόσιος τομέας είναι καλύτερα εξοπλισμένος, ώστε να πετύχει γενικότερους κοινωνικούς και οικολογικούς στόχους και βρίσκεται σε καλύτερη θέση για να αντιμετωπίσει θεμελιώδη ζητήματα οικονομικής προσβασιμότητας και ισότητας, καθώς επίσης και ζητήματα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, διατήρησης των αποθεμάτων νερού και προστασίας των οικοσυστημάτων, σε αντίθεση με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις που επικεντρώνονται σε οικονομικές πλευρές μόνο. Είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορούμε πλέον να βασιζόμαστε σε «λύσεις» για το νερό που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα.
Satoko Kishimoto
από το ΤΝΙ
***
Ακτιβιστές του νερού, προσέξτε τις συμφωνίες εμπορίου!
Οι πολίτες της Ευρώπης ακόμη αγωνίζονται ενάντια στο τελευταίο κύμα ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών ύδρευσης, ως συνέπεια των επιβεβλημένων από την τρόικα μέτρων λιτότητας. Αυτές οι προσπάθειες εμποδίστηκαν στην Ελλάδα, αλλά ακόμη βρίσκουν αντίσταση σε Ιρλανδία και Πορτογαλία. Τώρα, η τεράστια προσπάθεια να διατηρηθεί το νερό δημόσιο και να ενισχυθεί το δικαίωμα στο νερό στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει μία ακόμη σοβαρή απειλή με τη μορφή των εμπορικών συμφωνιών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαπραγματεύεται μια νέα συμφωνία εμπορίου με τις Ηνωμένες Πολιτείες, γνωστή ως TTIP ή TAFTA, καθώς επίσης και μία συμφωνία εμπορίου υπηρεσιών (TISA) ανάμεσα σε 50 χώρες. Μία ακόμη με τον Καναδά, γνωστή ως CETA, είναι τελειωμένη και έτοιμη να ψηφιστεί.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηλώνει ότι οι δημόσιες υπηρεσίες, μαζί και το νερό, δεν θα περιληφθούν στη συμφωνία, καθώς θα συμπεριλάβουν σχετικές διατάξεις. Αλλά με δεδομένη τη δράση της στην προσπάθεια επιβολής της ιδωτικοποίησης του νερού μέσω προηγούμενων συμφωνιών εμπορίου, συμβάσεων παραχώρησης και των μέτρων λιτότητας δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε. Οι διαπραγματεύσεις είναι άκρως μυστικές, υπερβολικά σύνθετες και περιλαμβάνουν πολλές μικρές λεπτομέρειες που μπορούν να αλλάξουν το πλαίσιο λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών. Σοβαροί κίνδυνοι μπορούν να κρύβονται, ανάμεσα σε πολλά άλλα, στις δεσμέυσεις για την πρόσβαση στην αγορά, σε κεφάλαια δημόσιων συμβάσεων ή σε επενδυτικούς μηχανισμούς άμυνας. Ακόμα και αν υπάρξουν διατάξεις για να μην συμπεριληφθεί το νερό στις διαπραγματεύσεις, είναι πάρα πολύ δύσκολο να αποτραπούν όλοι οι κίνδυνοι. Επίσης, αυτές οι συμφωνίες εμπορίου, που σχεδιάστηκαν και προωθήθηκαν από μεγάλες επιχειρήσεις, είναι απειλή όχι μόνο για το δημόσιο χαρακτήρα του νερού, αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος, για τις συνθήκες εργασίας και για πολλές πολιτικές και κοινωνικές κατακτήσεις των τελευταίων δεκαετιών. Υπάρχουν εκστρατείες ενάντια σε αυτό το νέο κύμα εμπορικών συμφωνιών τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο και η διατήρηση ή η επαναφορά των υπηρεσιών ύδρευσης υπό δημόσια διαχείριση είναι πολύ σημαντικοί λόγοι για να τους εναντιωθούμε.
David Sánchez Carpio
από το Food & Water Europe
