Τελικά δεν ήταν ταξίδι αναψυχής η επίσκεψη σε Αθήνα και Βερολίνο του απερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ. Δεν ήταν εθιμοτυπική, δεν αποτέλεσε το ύστατο χαίρε.
Στην Αθήνα ο Μπαράκ Ομπάμα επιβεβαίωσε ότι το αμερικανικό κατεστημένο υπολογίζει τη χώρα σαν αναγκαίο κομμάτι των γεωστρατηγικών επιλογών στη Μέση Ανατολή και τη ΝΑ Μεσόγειο. Οι όποιες «αλλαγές» σηματοδοτεί η εκλογή Τραμπ στο προεδρικό αξίωμα καθόλου δεν σημαίνουν την «απόσυρση» των ΗΠΑ από τα στρατηγικής σημασίας ενδιαφέροντα στην περιοχή. Κατά συνέπεια, η επαναχάραξη των συνόρων στη Μ. Ανατολή και η υπό νέο αναβρασμό Βαλκανική αποτελούν σημεία μεγάλου ενδιαφέροντος. Το ίδιο ο έλεγχος των δρόμων μεταφοράς ενέργειας και η συμμετοχή της Ελλάδας στο αμερικανικούς σχεδιασμούς.
Όλα αυτά, όπως και η συνέχιση της ελληνικής παρουσίας στο ΝΑΤΟ, η συνέχιση υπέρογκων δαπανών για στρατιωτικούς εξοπλισμούς, η αποδοχή των αμερικανικών και βρετανικών μεθοδεύσεων στην Κύπρο βρέθηκαν στο επίκεντρο των συζητήσεων και των προεδρικών απαιτήσεων. Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν ξέχασε να ευχαριστήσει, και έτσι να απαιτήσει συνέχεια και συνέπεια, για τη στάση της Αθήνας στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Ταυτόχρονα, η παρουσία του στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Ακρόπολη ήταν ευκαιρία για την αποστολή ενός παγκόσμιου μηνύματος σχετικά με τη επιμονή του αμερικανικού κατεστημένου να συνεχίσει αταλάντευτα την οδό της παγκοσμιοποίησης κόντρα στις «ανησυχίες» που διατυπώνονται με αφορμή την ανάδειξη του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Δευτερεύον αλλά όχι ασήμαντο το γεγονός ότι η Ρωσία επέλεξε την ημέρα επίσκεψης του Ομπάμα στην Αθήνα σαν πρώτη ημέρα μιας καταιγιστικής επέμβασης με όλα τα μέσα στην πολύπαθη Συρία.
Ο πολιτικός κόσμος της χώρας στάθηκε, για άλλη μια φορά, στο «ύψος των περιστάσεων». Έκλεινε βαθιά το γόνυ και τη μέση μπροστά στον απερχόμενο ηγέτη της αυτοκρατορίας. Εξύμνησαν δουλικά τις «υπηρεσίες» του προέδρου στη δημοκρατία, το δίκαιο, την αλληλεγγύη και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν είναι ότι ξέχασαν όλοι μαζί την επέμβαση στην Ουκρανία, τη διάλυση της Λιβύης, την ανατίναξη της Συρίας και·είναι μακρύς ο κατάλογος. Η αμνησία δεν είναι κομμάτι της δουλικότητας αλλά και των κοινών πεποιθήσεων τους. Η γονυκλισία οι συμφωνίες στις προεδρικές απαιτήσεις και η δέσμευση για τη φιλο-αμερικανονατοϊκή συνέχεια στην εξωτερική πολιτική διαταράχθηκαν μόνο όταν το «πρωτόκολλο» απέκλειε από το γεύμα στο προεδρικό μέγαρο τους πολιτικούς αρχηγούς με εξαίρεση τον Κυρ. Μητσοτάκη. Έχασαν έτσι την ευκαιρία για μια σελφι με τον πλανητάρχη, πολύτιμη βιογραφική παρακαταθήκη. Ο εξευτελισμός της χώρας (και του Ελύτη) με την προεδρική έκκληση «παρακαλώ μην τη λησμονάτε τη χώρα μας» αποτέλεσε έκφραση της πιο αναξιοπρεπούς, παθητικής στάσης της πολιτικής ηγεσίας μιας χώρας-αποικίας μπροστά στο θύτη της. Και ο Αμερικανός πρόεδρος με τη «μεγαλοψυχία» δήμιου απεφάνθη ότι «λιτότητα χωρίς ανάπτυξη» δεν είναι αρκετή. Το είπε και το ξέχασε την επόμενη στιγμή. Είχε, άλλωστε, πιο σημαντική δουλειά.
Διαβεβαιώσεις και παράδοση της σκυτάλης στο Βερολίνο
Στην επίσκεψή του στο Βερολίνο ο απερχόμενος Ομπάμα παρέδωσε τη σκυτάλη του αγώνα της παγκοσμιοποίησης στον συνεχιστή της κούρσας ηγέτιδα της Ε.Ε. Μέρκελ. Ανακοινώθηκε ότι η περικύκλωση και τα μέτρα κατά της Ρωσίας θα συνεχιστούν. Ομοίως οφείλουν να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για την ΤΤΙΡ και όλες οι πολιτικές που αφορούν την παγκόσμια απορρύθμιση μέσα από την κυριαρχία του καπιταλισμού-καζίνο. Η συνάντηση Ομπάμα-Μέρκελ ήταν η απάντηση των αγορών στη δυσπιστία και τις αβεβαιότητες που τροφοδότησε στο δυτικό κόσμο η εκλογή του Τραμπ. Ήταν ένα μήνυμα κατευνασμού των φόβων αλλά και διαβεβαίωσης ότι τίποτα δεν έχει κριθεί, ότι οι δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης παραμένουν κυρίαρχες και η θητεία του Τραμπ θα καθορισθεί από τις δικές τους επιλογές.
Στο ίδιο καθησυχαστικό πνεύμα ήταν η πενταμερής συνάντηση με τους ηγέτες της Ε.Ε. Ο Μπάρακ Ομπάμα προσπάθησε να καθησυχάσει τους Ευρωπαίους ηγέτες Άγκελα Μέρκελ, Τερέζα Μέι, Μαριάνο Ραχόι, Ματέο Ρέντσι και Φρανσουά Ολάντ δηλώνοντας «επιφυλακτικά αισιόδοξος» για τη στάση που θα τηρήσει ο διάδοχός του στην προεδρία των ΗΠΑ και τους διαβεβαίωσε με νόημα ότι ο Τραμπ οφείλει να είναι προσεκτικός καθώς είναι η «σοβαρή ευθύνη αυτού του αξιώματος, που σε υποχρεώνει να συγκεντρώνεσαι, σε καλεί για σοβαρότητα». Σε μια πολύ σαφή προειδοποίηση προς τον διάδοχό του, ο Αμερικανός ηγέτης ζήτησε επίσης να μην «υποβαθμίζεται» η σημασία της συμμαχίας ανάμεσα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, προϊδεάζοντας ότι θα υπάρξει συνέχεια στη στάση της δυτικής συμμαχίας απέναντι στη Ρωσία.
Ο Αμερικανός πρόεδρος υπενθύμισε ότι το ΝΑΤΟ αποτελεί τον «ακρογωνιαίο λίθος της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής εδώ και σχεδόν 70 χρόνια», και έτσι αξίζει να τύχει σθεναρής υπεράσπισης και από τις δύο όχθες του Ατλαντικού.
Ενοχλημένος από τις δηλώσεις Τραμπ που ζητά να αναλάβει η Ε.Ε μόνη της το κόστος της προστασίας της αλλά και των οικονομικών αναστατώσεων που την απειλούν διαμήνυσε στους πέντε ηγέτες την πεποίθηση του αμερικάνικου κατεστημένου ότι «Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει μία από τις μεγαλύτερες πολιτικές και οικονομικές επιτυχίες», υπογραμμίζοντας πως θα πρέπει να υπερασπίσουμε με νύχια και με δόντια τις προόδους που πραγματοποίησε.
Οι ηγέτες της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποιήσης παίρνουν τα διεθνή μηνύματα αλλά δεν παραιτούνται από τις επιδιώξεις των αγορών.
Παρά τους ισχυρούς τριγμούς του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου οικοδομήματος, παρά την κλιμακούμενη δυσαρέσκεια της μεγάλης πλειονότητας του κόσμου και τα απανωτά σοβαρά μηνύματα και τις ρωγμές που παρατηρούνται εξαιτίας τους, οι συστημικές δυνάμεις επιταχύνουν την καπιταλιστική αναδιάρθρωση προετοιμάζοντας – κυοφορώντας ακόμα μεγαλύτερες καταστροφές.
Η συνέχεια θα είναι πιο ασταθής, πιο επικίνδυνη. Οι νίκες της νεο-συντηρητικής αντι-παγκοσμιοποίησης επισημαίνουν απλά τα αδιέξοδα και αναζητούν επανοριοθετήσεις. Δεν εγγυώνται τη θετική υπέρβαση των πραγματικών προβλημάτων. Η αναζήτηση διεξόδου παραμένει το μεγάλο ζητούμενο και ανάγκη.
