Πλήθος τραγουδιών περιέγραφε την καλοκαιρινή απόδραση των Ελλήνων σε ακρογιαλιές, σε θάλασσες, σε κρουαζιέρες, σε νησιά, με καρπούζι, σλίπινγκ μπαγκ, ξεγνοιασιά, μπύρα, έρωτα, φιλιά, χορό. Αυτού του τύπου το καλοκαίρι έχει παρέλθει. Τώρα είμαστε σε μια άλλη εποχή. Ένας στους δύο μπορεί να πάει ολιγοήμερες διακοπές, τα ναύλα είναι απλησίαστα, οι τιμές των δωματίων στα ύψη και ορισμένοι τόποι αποκλεισμένοι για τους κοινούς Έλληνες. Το «κρουαζιέρα θα σε πάω Μύκονο και Σαντορίνη» δεν ισχύει αν δεν έχεις υψηλό βαλάντιο. Ο «κοινωνικός τουρισμός» (τα υπολείμματά του) ορίζονται για Ιούνιο ή τέλη Σεπτεμβρίου: στο ενδιάμεσο δεν υπάρχουν θέσεις. «Να πάτε στο χωριό σας» αποφαίνεται η κα Βούλτεψη με αρχοντοπετσιά και θράσος. Μια τεράστια «περίφραξη» έχει τεθεί και αποκλείει τα λαϊκά στρώματα από θάλασσες, νησιά και χαλάρωση.
Το καλοκαίρι έχει μετατραπεί σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο σχεδόν σε όλη την επικράτεια: φωτιές, πλημμύρες, υπερφόρτωση μεταφορών και κατάρρευση υποδομών, έλλειψη νερού, και φέτος το αίσχος με τον Παγασητικό πλημμυρισμένο από νεκρά ψάρια… Κι έρχεται το φθινόπωρο. Έρχονται και οι λογαριασμοί, έρχονται τα έξοδα για παιδεία, υγεία, ηλεκτρικό, καύσιμα. Συνέχεια δηλαδή του ατομικού Γολγοθά της επιβίωσης. Και οι τιμές στα ύψη. Η τρομοκρατία των τιμών και των λογαριασμών παραλύει και δημιουργεί κατήφεια.
Αρχίζει βέβαια και η πολιτική σεζόν με πολλές παραστάσεις: Πρώτη παράσταση, όχι, δεν είναι αυτή του διαλυόμενου ΣΥΡΙΖΑ. Είναι η κυβερνητική ατραξιόν «κοντά στο πολίτη, βελτιώνουμε την καθημερινότητα»: μια μεγάλη εκστρατεία εξωραϊσμού του κυβερνητικού έργου. Θέλουν να μας πείσουν ότι η προσοχή της κυβέρνησης επικεντρώνεται αποκλειστικά στα προβλήματα της καθημερινότητας των πολιτών, και μάλιστα πετυχημένα. Υποστηρίζουν πως «η Ελλάδα πετυχαίνει τα τελευταία 5 χρόνια την ταχύτερη πρόοδο στην Ευρώπη», «το ΕΣΥ έχει προβλήματα αλλά καλυτερεύει», «οι αυξήσεις στους μισθούς είναι μόνιμες, ενώ οι τιμές, φαίνεται για τα τρόφιμα, όπως έχει φανεί και με την ενέργεια, αρχίζουν να υποχωρούν». Πλήρης αντιστροφή της πραγματικότητας. Η φθορά της Ν.Δ. δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια «παροχολογία» τύπου ΔΕΘ που θα κάνει ο πρωθυπουργός. Τα «προγράμματα Θεσσαλονίκης» είναι γεμάτα «θα» που μένουν σκέτα «θα»…
Ακολουθούν βέβαια, η επιθεώρηση ΣΥΡΙΖΑ –λυπηρό φαινόμενο διάλυσης και παρακμής ενός χώρου– και η δελφινομαχία στο χώρο του ΠΑΣΟΚ. Η κρίση της κεντροαριστεράς θα συνεχιστεί και στα δύο μέρη της. Ψάχνουν να βρουν τις αιτίες της και δεν βγάζουν άκρη. Κι όμως, είναι απλό: η πλήρης ευθυγράμμιση με τη συστημική ατζέντα, σε όλα τα ζητήματα, οδήγησε σε ρήξη με τα ακροατήρια και τους ψηφοφόρους αυτού του χώρου. Η συστημική συμπολίτευση Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ έπληξε, όπως ήταν φυσικό, πρώτα-πρώτα το ΠΑΣΟΚ και στη συνέχεια τον ΣΥΡΙΖΑ. Τώρα ψάχνονται, χωρίς φυσικά να λένε τίποτα διαφορετικό μεταξύ τους για Ε.Ε., ΝΑΤΟ, ελληνοτουρκικά, πόλεμο. Διαγκωνίζονται ποιος είναι καλύτερος να διαχειριστεί τα ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανασυγκρότησης και Ανθεκτικότητας. Έως εκεί η αντιπαράθεση, με ολίγη περί κράτους δικαίου που παραβιάζεται – χωρίς να τολμούν οι ενδιαφερόμενοι να καταθέσουν μια μήνυση (υπόθεση παρακολουθήσεων και υποκλοπών).
Κουβέντα δεν θα ακούσει ο πολίτης από αυτές τις πλευρές για το τι έγινε αυτό το καλοκαίρι στο Αιγαίο, στην Κάσο, στο Λιβυκό πέλαγος, στα θαλάσσια πάρκα, στην Κύπρο. Επειδή η κυριαρχία της χώρας μειώθηκε δραστικά (και ίσως οικειοθελώς, ή σαν μέρος συμφωνιών που ακόμα δεν έχουν ανακοινωθεί). Τι να πει κανείς όταν ανώτατος στρατιωτικός παραβρέθηκε σε γιορτή για τη νίκη της Τουρκίας το 1922 (Μικρασιατική Καταστροφή), και το μάθαμε από ανάρτηση της τουρκικής πρεσβείας; Κουβέντα βέβαια και για την όλο και μεγαλύτερη εμπλοκή μας στους δύο μεγάλους πολέμους, «πάνω» και «κάτω».
Ναι, έχουμε παραστάσεις, αλλά έχουμε και ένταση του υπαρξιακού προβλήματος της χώρας, από όλες τις πλευρές που το συνθέτουν. Αυτό δεν απασχολεί σοβαρά τον πολιτικό κόσμο και τη χορτάτη «διανόηση». Παρά τα συνέδρια και τις ημερίδες για τα 50χρονα της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας δεν βγαίνει κανένα ουσιαστικό συμπέρασμα για το προς τα πού βαδίζουμε, αμέριμνα και χαζοχαρούμενα (οι ξύπνιοι έχουν πάρει ήδη τα μέτρα τους, πρώτα με τη μεταφορά περιουσιών στο εξωτερικό και ύστερα με το «ακαταδίωκτο» που απολαμβάνουν στο εσωτερικό). Αυτό στο οποίο συγκλίνουν όλοι είναι ότι για όλα φταίει ο λαϊκισμός και ο χαρακτήρας του νεοέλληνα, οι χρόνιες παθογένειες της φυλής, και άλλα τέτοια βαθιά πράγματα.
Το καλοκαιράκι… και το φθινόπωρο, καλά αρμενίζουμε προς τις φουρτούνες.
