Αυξάνονται οι όροι νέας εμπλοκής στην Ανατολική Μεσόγειο. Του Γιώργου Τσίπρα
Μετά την αποσταθεροποίηση που προκάλεσε η αραβική άνοιξη, τη σχετική αναδίπλωση των ΗΠΑ σε διεθνές επίπεδο, και τη σύγκρουση με την Τουρκία, το Ισραήλ είχε βρεθεί σε κατάσταση υπερέκτασης. Δηλαδή οι όροι πάνω στους οποίους είχε βασιστεί η επέκτασή του τα προηγούμενα χρόνια μετά τον πόλεμο στο Ιράκ τέθηκαν υπό αίρεση εκθέτοντας την επέκταση. Το Ισραήλ είτε θα περνούσε σε μια ορισμένη αναδίπλωση είτε θα υπερασπιζόταν τον υφιστάμενο συσχετισμό δύναμης με την επίδειξη ακόμη περισσότερης ισχύος, όπως το συνηθίζει.
Από την άλλη πλευρά, η αποσταθεροποίηση τώρα της Συρίας και η διαφαινόμενη ανατροπή Άσαντ μοιάζει να ολοκληρώνει μια αμερικανο-σιωνιστική επιδίωξη που προέβλεπε από παλιά την εξουδετέρωση ή διάλυση Ιράκ και Συρίας ως δυο από τους τρεις σημαντικότερους ανταγωνιστές του Ισραήλ αλλά και των ΗΠΑ στην περιοχή. Σε αντίθεση με εκτιμήσεις που ήθελαν το Ισραήλ να μην επιθυμεί την αποσταθεροποίηση Άσαντ, η «ενεργοποίηση» του Τελ-Αβίβ το τελευταίο δίμηνο που κλιμακώνεται η αμερικανοκίνητη ξένη επέμβαση και ο εμφύλιος στη Συρία σπάει την προηγούμενη σιωπή και τυπική «ουδετερότητά» του.
Πολύ παραπάνω από αυτό, το Ισραήλ ανεβάζει συνολικά τους τόνους σε όλα τα μέτωπα του «άξονα του κακού» όπως αποκάλεσε ο Νετανιάχου –με ορολογία Μπους– τον άξονα Ιράν-Συρία-Χεσμπολά. Σε συνέντευξή του στο CNN αρχές Ιουνίου, ο Εχούντ Μπάρακ χαρακτήρισε την πτώση του καθεστώτος Άσαντ «ένα μεγάλο χτύπημα στον ριζοσπαστικό άξονα, ένα μεγάλο χτύπημα στο Ιράν. Ο Άσαντ είναι η μόνη προφυλακή της ιρανικής επιρροής στον αραβικό κόσμο και η πτώση του θα αδυνατίσει δραματικά τόσο τη Χεσμπολά στο Λίβανο όσο και τη Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ στη Γάζα». Το Ισραήλ ετοιμάζεται για νέο χτύπημα;
Από τα τέλη Μαΐου Πέρες και Νετανιάχου έχουν αποδυθεί σε ένα μπαράζ δηλώσεων ενάντια στο καθεστώς Άσαντ ενώ πολλοί αναλυτές διεθνώς συμφωνούν ότι το Ισραήλ είναι εδώ και καιρό ισχυρά αναμεμιγμένο στον συριακό εμφύλιο. Επιπλέον, το Τελ-Αβίβ κατηγόρησε αμέσως Ιράν και Χεσμπολά για τη βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας στο Μπουργκάς της Βουλγαρίας ενάντια σε ισραηλινούς τουρίστες, ενώ είχε κατηγορήσει τους ίδιους και για την περίεργη σύλληψη Λιβανέζου στην Κύπρο με τη συνεργασία της Μοσάντ που μάλλον αλωνίζει στο νησί. Να σημειώσουμε εδώ πως αν και τα δυτικά μέσα ενημέρωσης συνηθίζουν ακόμη και σήμερα να αποδίδουν σε Ιράν και Χεσμπολά τη βομβιστική επίθεση σε εβραϊκό κέντρο στο Μπουένος Άιρες το 1994, τα στοιχεία της έρευνας δεν επιβεβαίωσαν την αρχική εκείνη υποψία. Τώρα χρειάστηκε η δήλωση Βούλγαρων αξιωματούχων ενάντια σε βιαστικές εκτιμήσεις πριν ολοκληρωθούν οι έρευνες στο Μπουργκάς, για να πάψουν οι ΗΠΑ να ακολουθούν το Ισραήλ στις δηλώσεις προφανούς πολιτικής σκοπιμότητας ενάντια στο Ιράν.
Σε όλα αυτά προστέθηκαν οι νέες δηλώσεις ισραηλινών για «αποφασιστικό χτύπημα» αν οι υπηρεσίες τους αντιληφθούν μετάδοση χημικών και άλλων όπλων από τη Συρία προς τη Χεσμπολά. Όπως και η κατευθυνόμενη και αστεία φιλολογία για δήθεν πιθανή χρήση χημικών όπλων από τον Άσαντ ενάντια στους αντάρτες έτσι και η προηγούμενη δήλωση αξιωματούχων του Ισραήλ δεν αποσκοπεί να αποτρέψει αυτό για το οποίο προειδοποιεί, αλλά περισσότερο προετοιμάζει τη διεθνή κοινή γνώμη είτε για ενδεχόμενη ανοιχτή στρατιωτική συμμετοχή του Ισραήλ στη ανατροπή Άσαντ είτε για νέο χτύπημα ενάντια στη Χεσμπολά. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αποτελέσει κι ένα δόλωμα για στρατιωτική αντιπαράθεση με το Ιράν. Σε πρόσφατο άρθρο της η Χααρέτζ υποστηρίζει πως «ίσως είναι η Χεσμπολά και όχι το Ιράν η ανησυχία του Ισραήλ αυτό το καλοκαίρι». Η πιθανή εξουδετέρωση Άσαντ και η ακύρωση του στρατηγικού βάθους που διαθέτει η Χεσμπολά στη γειτονική χώρα, δίνει ίσως την ευκαιρία για αποφασιστικό χτύπημα της σιιτικής οργάνωσης τώρα και όχι αργότερα. Ωστόσο, το αίτημα του Λίμπερμαν να θέσει η Ε.Ε. τη Χεσμπολά στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων απορρίφθηκε για μια ακόμα φορά. Ο Ομπάμα από την πλευρά του, την ίδια στιγμή που εντείνει τις προσπάθειες προσεταιρισμού του εβραϊκού λόμπυ ενόψει των αμερικανικών εκλογών του Νοεμβρίου, με επισκέψεις και δηλώσεις υπέρ του Ισραήλ, δεν επιθυμεί οποιαδήποτε κίνηση εναντίον του Ιράν μέχρι τότε. Τέλος, στο πλαίσιο της επίδειξης ακόμη περισσότερης ισχύος από την πλευρά του Ισραήλ, ανακοινώθηκε ότι θα επαναληφθούν οι εργασίες ανέγερσης του ρατσιστικού τείχους στη Δυτική Όχθη που είχαν διακοπεί εδώ και πέντε χρόνια.
Ποιες από όλες τις κινήσεις του Ισραήλ βρίσκονται σε συνεννόηση ή και κατά παραγγελία της Ουάσιγκτον και ποιες είναι περισσότερο αυτόνομες προωθώντας ιδιαίτερες επιδιώξεις;
Η περιπλοκότητα της μετάβασης σε μια μετα-Άσαντ Συρία δεν είναι ένα πρόβλημα λυμένο ανάμεσα στους παίκτες που σήμερα επιδιώκουν την ανατροπή του καθεστώτος, ιδιαίτερα ανάμεσα στους δύο καλύτερους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή, το Ισραήλ και την Τουρκία. Από την πλευρά τους οι ΗΠΑ έχουν στείλει τις δυο τελευταίες εβδομάδες υψηλόβαθμους αξιωματούχους σε Τελ-Αβίβ και Άγκυρα με κύριο αντικείμενο, όπως έγραψαν και οι New York Times (21/7), «τη διαχείριση μιας απότομης κυβερνητικής κατάρρευσης στη Συρία».
Από την άλλη πλευρά, η αποσταθεροποίηση τώρα της Συρίας και η διαφαινόμενη ανατροπή Άσαντ μοιάζει να ολοκληρώνει μια αμερικανο-σιωνιστική επιδίωξη που προέβλεπε από παλιά την εξουδετέρωση ή διάλυση Ιράκ και Συρίας ως δυο από τους τρεις σημαντικότερους ανταγωνιστές του Ισραήλ αλλά και των ΗΠΑ στην περιοχή. Σε αντίθεση με εκτιμήσεις που ήθελαν το Ισραήλ να μην επιθυμεί την αποσταθεροποίηση Άσαντ, η «ενεργοποίηση» του Τελ-Αβίβ το τελευταίο δίμηνο που κλιμακώνεται η αμερικανοκίνητη ξένη επέμβαση και ο εμφύλιος στη Συρία σπάει την προηγούμενη σιωπή και τυπική «ουδετερότητά» του.
Πολύ παραπάνω από αυτό, το Ισραήλ ανεβάζει συνολικά τους τόνους σε όλα τα μέτωπα του «άξονα του κακού» όπως αποκάλεσε ο Νετανιάχου –με ορολογία Μπους– τον άξονα Ιράν-Συρία-Χεσμπολά. Σε συνέντευξή του στο CNN αρχές Ιουνίου, ο Εχούντ Μπάρακ χαρακτήρισε την πτώση του καθεστώτος Άσαντ «ένα μεγάλο χτύπημα στον ριζοσπαστικό άξονα, ένα μεγάλο χτύπημα στο Ιράν. Ο Άσαντ είναι η μόνη προφυλακή της ιρανικής επιρροής στον αραβικό κόσμο και η πτώση του θα αδυνατίσει δραματικά τόσο τη Χεσμπολά στο Λίβανο όσο και τη Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ στη Γάζα». Το Ισραήλ ετοιμάζεται για νέο χτύπημα;
Από τα τέλη Μαΐου Πέρες και Νετανιάχου έχουν αποδυθεί σε ένα μπαράζ δηλώσεων ενάντια στο καθεστώς Άσαντ ενώ πολλοί αναλυτές διεθνώς συμφωνούν ότι το Ισραήλ είναι εδώ και καιρό ισχυρά αναμεμιγμένο στον συριακό εμφύλιο. Επιπλέον, το Τελ-Αβίβ κατηγόρησε αμέσως Ιράν και Χεσμπολά για τη βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας στο Μπουργκάς της Βουλγαρίας ενάντια σε ισραηλινούς τουρίστες, ενώ είχε κατηγορήσει τους ίδιους και για την περίεργη σύλληψη Λιβανέζου στην Κύπρο με τη συνεργασία της Μοσάντ που μάλλον αλωνίζει στο νησί. Να σημειώσουμε εδώ πως αν και τα δυτικά μέσα ενημέρωσης συνηθίζουν ακόμη και σήμερα να αποδίδουν σε Ιράν και Χεσμπολά τη βομβιστική επίθεση σε εβραϊκό κέντρο στο Μπουένος Άιρες το 1994, τα στοιχεία της έρευνας δεν επιβεβαίωσαν την αρχική εκείνη υποψία. Τώρα χρειάστηκε η δήλωση Βούλγαρων αξιωματούχων ενάντια σε βιαστικές εκτιμήσεις πριν ολοκληρωθούν οι έρευνες στο Μπουργκάς, για να πάψουν οι ΗΠΑ να ακολουθούν το Ισραήλ στις δηλώσεις προφανούς πολιτικής σκοπιμότητας ενάντια στο Ιράν.
Σε όλα αυτά προστέθηκαν οι νέες δηλώσεις ισραηλινών για «αποφασιστικό χτύπημα» αν οι υπηρεσίες τους αντιληφθούν μετάδοση χημικών και άλλων όπλων από τη Συρία προς τη Χεσμπολά. Όπως και η κατευθυνόμενη και αστεία φιλολογία για δήθεν πιθανή χρήση χημικών όπλων από τον Άσαντ ενάντια στους αντάρτες έτσι και η προηγούμενη δήλωση αξιωματούχων του Ισραήλ δεν αποσκοπεί να αποτρέψει αυτό για το οποίο προειδοποιεί, αλλά περισσότερο προετοιμάζει τη διεθνή κοινή γνώμη είτε για ενδεχόμενη ανοιχτή στρατιωτική συμμετοχή του Ισραήλ στη ανατροπή Άσαντ είτε για νέο χτύπημα ενάντια στη Χεσμπολά. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αποτελέσει κι ένα δόλωμα για στρατιωτική αντιπαράθεση με το Ιράν. Σε πρόσφατο άρθρο της η Χααρέτζ υποστηρίζει πως «ίσως είναι η Χεσμπολά και όχι το Ιράν η ανησυχία του Ισραήλ αυτό το καλοκαίρι». Η πιθανή εξουδετέρωση Άσαντ και η ακύρωση του στρατηγικού βάθους που διαθέτει η Χεσμπολά στη γειτονική χώρα, δίνει ίσως την ευκαιρία για αποφασιστικό χτύπημα της σιιτικής οργάνωσης τώρα και όχι αργότερα. Ωστόσο, το αίτημα του Λίμπερμαν να θέσει η Ε.Ε. τη Χεσμπολά στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων απορρίφθηκε για μια ακόμα φορά. Ο Ομπάμα από την πλευρά του, την ίδια στιγμή που εντείνει τις προσπάθειες προσεταιρισμού του εβραϊκού λόμπυ ενόψει των αμερικανικών εκλογών του Νοεμβρίου, με επισκέψεις και δηλώσεις υπέρ του Ισραήλ, δεν επιθυμεί οποιαδήποτε κίνηση εναντίον του Ιράν μέχρι τότε. Τέλος, στο πλαίσιο της επίδειξης ακόμη περισσότερης ισχύος από την πλευρά του Ισραήλ, ανακοινώθηκε ότι θα επαναληφθούν οι εργασίες ανέγερσης του ρατσιστικού τείχους στη Δυτική Όχθη που είχαν διακοπεί εδώ και πέντε χρόνια.
Ποιες από όλες τις κινήσεις του Ισραήλ βρίσκονται σε συνεννόηση ή και κατά παραγγελία της Ουάσιγκτον και ποιες είναι περισσότερο αυτόνομες προωθώντας ιδιαίτερες επιδιώξεις;
Η περιπλοκότητα της μετάβασης σε μια μετα-Άσαντ Συρία δεν είναι ένα πρόβλημα λυμένο ανάμεσα στους παίκτες που σήμερα επιδιώκουν την ανατροπή του καθεστώτος, ιδιαίτερα ανάμεσα στους δύο καλύτερους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή, το Ισραήλ και την Τουρκία. Από την πλευρά τους οι ΗΠΑ έχουν στείλει τις δυο τελευταίες εβδομάδες υψηλόβαθμους αξιωματούχους σε Τελ-Αβίβ και Άγκυρα με κύριο αντικείμενο, όπως έγραψαν και οι New York Times (21/7), «τη διαχείριση μιας απότομης κυβερνητικής κατάρρευσης στη Συρία».
Σχόλια
