Η καταδίκη, με μεγάλη πλειοψηφία, της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία από την έκτακτη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποτελεί ένα επιπλέον πλήγμα στη διεθνή εικόνα της Ρωσίας, που έτσι κι αλλιώς δεν βρίσκεται στις καλύτερες στιγμές της. Πρακτικά βέβαια δεν σημαίνει πολλά πράγματα αφού, σε αντίθεση με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, η εφαρμογή των αποφάσεων των Γενικών Συνελεύσεων δεν μπορεί να επιβληθεί (αλλά σχετικό είναι κι αυτό: οι αποφάσεις του Σ.Α. που καταδικάζουν την τουρκική κατοχή της Κύπρου, αξίζουν όσο το χαρτί στο οποίο γράφτηκαν…). Συνιστά όμως μια μεγάλη επικοινωνιακή ζημιά για το Κρεμλίνο, καθώς 141 κράτη μέλη του ΟΗΕ υπερψήφισαν την απόφαση, με μόλις 5 κατά.
ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ στον άρρωστο μπορεί να θεωρηθούν οι 35 αποχές, καθώς μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται, πέρα από την Κίνα, και ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις όπως η Ινδία, το Πακιστάν (η «απρόσμενη» αποχή του οποίου προκάλεσε την οργή της Ουάσιγκτον) και η Νότια Αφρική. Τέλος, 12 κράτη μέλη προτίμησαν να μην πάρουν καθόλου μέρος στην ψηφοφορία. Το ψήφισμα προωθήθηκε με πρωτοβουλία των Δυτικών δυνάμεων και αρχικά συνυπογράφηκε από 87 χώρες – στις οποίες δεν περιλαμβανόταν το Ισραήλ, που επιθυμούσε να αποφύγει τη διαταραχή των ιστορικά καλών σχέσεών του με τη Μόσχα, γεγονός που προκάλεσε επίσημη διαμαρτυρία των ΗΠΑ.
ΚΑΤΟΠΙΝ των αμερικανικών πιέσεων, το Ισραήλ και 8 ακόμη κράτη «φιλικά» προς τις ΗΠΑ, που όμως δεν είχαν συνυπογράψει αρχικά την πρόταση, το έπραξαν. Το γεγονός οδήγησε τη Ρωσία να καταγγείλει ότι «μια σειρά κράτη δέχονται αφόρητη πίεση για να ευθυγραμμιστούν με την Ουάσιγκτον», κι έπειτα να κατηγορήσει όσους υπερψήφισαν την απόφαση ότι τηρούν στάση δύο μέτρων και δύο σταθμών. Ότι έσπευσαν δηλαδή να καταδικάσουν την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία ενώ σε άλλες ξένες επεμβάσεις ή εισβολές κάνουν τα στραβά μάτια. Πράγμα που είναι αλήθεια – μόνο που και η Ρωσία έχει επανειλημμένα κρατήσει τέτοια στάση…
ΜΕ ΑΛΛΑ λόγια, σήμερα περισσότερο παρά ποτέ οι καταστατικές αρχές του ΟΗΕ έχουν γίνει λάστιχο. Έτσι η Δύση, που έχει πρωταγωνιστήσει τις τελευταίες δεκαετίες σε εισβολές και ανατινάξεις-διαμελισμούς χωρών ολόκληρων, ξαφνικά εμφανίστηκε ως θεματοφύλακας των αρχών της μη επέμβασης, της εθνικής κυριαρχίας, της ειρήνης κ.ο.κ. Η αλήθεια είναι ότι η διεθνής νομιμότητα και το διεθνές δίκαιο δεν περίμεναν τη ρωσική επίθεση για να νιώσουν ότι έχουν κουρελιαστεί… Το γεγονός ότι έκτακτη Γενική Συνέλευση έχει να γίνει από τον περασμένο αιώνα λέει πολλά – ιδίως αν αναλογιστεί κανείς πόσα διεθνή εγκλήματα έχουν γίνει στα χρόνια που μεσολάβησαν.
ΣΕ ΚΑΘΕ περίπτωση, οι 141 ψήφοι που ζητούν την άμεση αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από την Ουκρανία δείχνουν ότι η επόμενη μέρα, όποια κι αν είναι η έκβαση του πολέμου, δεν θα είναι ρόδινη για τη Μόσχα. Οι ΗΠΑ έχουν συσπειρώσει το Δυτικό μπλοκ καταφέρνοντας αποφασιστικό χτύπημα στις όποιες αυτόνομες φιλοδοξίες ευρωπαϊκών δυνάμεων, που είναι πλέον πολλαπλά όμηροι της Ουάσιγκτον. Την ίδια στιγμή, ενδιάμεσες χώρες δεν τόλμησαν ούτε να απέχουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και η Σερβία υπερψήφισε την απόφαση. Πώς το έλεγε ο Μπους; «Ή είστε μαζί μας, ή εναντίον μας». Αν υπάρχει διέξοδος από αυτό το θανατηφόρο πινγκ πονγκ, σίγουρα δεν βρίσκεται στη στοίχιση με οποιαδήποτε από τις Μεγάλες Δυνάμεις φιλοδοξούν να ηγεμονεύσουν στην υφήλιο.
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Μέσα σε όλη την αναταραχή, δεν σχολιάστηκε επαρκώς η «επείγουσα αίτηση της Ουκρανίας να γίνει άμεσα δεκτή στην Ε.Ε. ως πλήρες κράτος μέλος». Την αίτηση υποστήριξαν, με επίσημη κοινή δήλωσή τους, οι τρεις Βαλτικές Χώρες και πέντε ακόμη κράτη μέλη από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη (Πολωνία, Ουγγαρία κ.λπ.). Υποτίθεται πως η αίτηση έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι, αφού η Ουκρανία θα είναι κράτος μέλος της Ε.Ε., καμία τρίτη χώρα δεν θα τολμήσει να συνεχίσει να παραβιάζει την κυριαρχία της. Κάτι θα είχε να πει η Κύπρος επ’ αυτού – αν είχε στόμα να μιλήσει.
ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΠΟΡΙΑ: Η απόφαση του ΟΗΕ περιλαμβάνει, εκτός της απαγόρευσης της Λίμνης των Κύκνων, και το μπλοκάρισμα ρωσικών ιστοσελίδων; Κάποιοι θα έλεγαν ότι «αυτά γίνονται μόνο στη Βόρεια Κορέα». Ή όχι;
Θράσος απύθμενο
Με το θράσος μπορεί κανείς να κυριεύσει τα πάντα, έλεγε ο Ναπολέων, και φαίνεται ότι η ερντογανική Τουρκία το πήρε κατά γράμμα. Έτσι η χώρα που έχει εισβάλει και κατέχει δια της βίας εδάφη ξένων χωρών (Κύπρος, Συρία, Ιράκ) και επεμβαίνει άμεσα ή έμμεσα σε πολλές ακόμη χώρες του κόσμου (από τη Βόρεια Αφρική ως τα Βαλκάνια) θεώρησε σκόπιμο να εμφανιστεί στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ περίπου ως… Ανδόρα. Χωρίς περαιτέρω σχόλια, αξίζει να μελετηθεί η ομιλία του εκπροσώπου της Τουρκίας, Φεριντούν Σινιρλίογλου, πρώην υπουργού Εξωτερικών και νυν πρέσβη στον ΟΗΕ. Αν μη τι άλλο, δίνει την πραγματική αξία και των υπόλοιπων τοποθετήσεων:
«Η επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία είναι μια σαφής και βαριά παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Μόνο ο ουκρανικός λαός δικαιούται να αποφασίσει για το μέλλον του. Η Τουρκία καταδικάζει την απόφαση της Ρωσικής Ομοσπονδίας να αναγνωρίζει τις αποκαλούμενες “δημοκρατίες” του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ, όπως καταδίκασε στο παρελθόν και την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας, και καλεί για την ακύρωση αυτής της απόφασης. Πολλές χώρες, περιλαμβανομένης και της δικής μου, επιδιώξαμε να διευκολύνουμε τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων. Όμως η Ρωσική Ομοσπονδία επέλεξε έναν άλλο δρόμο. Την καλούμε να εισακούσει τις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας, αλλά και του ίδιου της του λαού που διαδηλώνει στους δρόμους, και να σταματήσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, να αποσύρει όλες τις δυνάμεις της από την Ουκρανία και να επιστρέψει, χωρίς καθυστέρηση, στον διάλογο και τη διπλωματία. Δεν είναι ακόμη πολύ αργά για να υιοθετηθεί το σωστό. Όσον αφορά τον ρόλο των Ηνωμένων Εθνών, δεν μπορεί να μειωθεί στην παροχή ανθρωπιστικών υπηρεσιών μετά τη σύρραξη. Τα κράτη μέλη του ΟΗΕ μπορούν και πρέπει να υπερασπιστούν τον Καταστατικό Χάρτη του. Οφείλουν να υπερασπιστούν τους λαούς τους οποίους δεσμεύτηκαν να υπηρετούν, και πρέπει να το κάνουν πιο αποτελεσματικά απ’ ό,τι το Συμβούλιο Ασφαλείας. Η γενική συνέλευση έχει μια απλή επιλογή να κάνει. Θα επιλέξει το σωστό ή το λάθος; Θα επιλέξει την εφαρμογή της νομιμότητας ή το χάος; Εάν αποτύχουμε να αναλάβουμε δράση, οι αυξανόμενοι θάνατοι θα βαραίνουν τη συνείδηση της ανθρωπότητας για δεκαετίες, και η Ιστορία δεν θα μας κρίνει με επιείκεια».
Πρόκειται όντως για μια πολύ καλή και δίκαιη τοποθέτηση. Εάν μάλιστα όπου «Ρωσική Ομοσπονδία» μπει «Τουρκία», όπου «Ουκρανία» μπει «Κύπρος» ή «Συρία», και όπου «αποκαλούμενες “δημοκρατίες” του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ» μπει «κατοχικό ψευδοκράτος της Βόρειας Κύπρου», θα μπορούσε να την κάνει και ο εκπρόσωπος της Ελλάδας. Δεν θα το επέτρεπαν βέβαια οι Αμερικανοί, Βρετανοί, Γερμανοί κ.ά. σύμμαχοί μας, όμως αυτό είναι άλλο ζήτημα. Σημείωση: φυσικά και η Τουρκία, όπως κάθε φιλειρηνική χώρα που απεχθάνεται τις εισβολές και κατοχές σε τρίτες χώρες, υπερψήφισε την καταδίκη της ρωσικής επίθεσης.
