Συνεχίζεται η αντιπαράθεση χαμηλής έντασης στη Νότια Σινική Θάλασσα
Ξεκίνησαν αυτήν την εβδομάδα και θα ολοκληρωθούν μεθαύριο, για πέμπτη συνεχή χρονιά, τα κοινά αεροναυτικά γυμνάσια Κίνας και Ρωσίας στη Νότια Σινική Θάλασσα, ο έλεγχος της οποίας διεκδικείται τόσο από το Πεκίνο όσο και από τις ΗΠΑ. Και, επειδή απ’ ό,τι φαίνεται οι Κινέζοι ξέρουν να τρολάρουν, ένας από τους βασικούς στόχους της άσκησης σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση θα είναι «η υπεράσπιση εμπορικών και επιβατηγών πλοίων από πειρατικές επιδρομές και η ανακατάληψη πλοίου που έχει καταληφθεί από πειρατές». Άλλος ένας στόχος θα είναι η «εκδίωξη τρομοκρατών που έχουν καταλάβει και οχυρώσει νησί» (και ο καθένας αντιλαμβάνεται ό,τι θέλει σε μια περιοχή που δεκάδες νησιά διεκδικούνται από διαφορετικά κράτη, και ύφαλοι μπαζώνονται και μετατρέπονται εν μια νυκτί σε ισχυρές αεροναυτικές βάσεις…). Δηλαδή προσχηματικοί λόγοι που ηχούν όμορφα – παρόμοιοι με αυτούς που ανακοινώνουν και οι Δυτικοί για τις δικές τους «ασκήσεις» π.χ. στις ακτές της Βόρειας Αφρικής!
Στην πραγματικότητα βέβαια ο βασικός αντίπαλος Ρώσων και Κινέζων δεν είναι οι… πειρατές και οι τρομοκράτες, αλλά η προσπάθεια της Ουάσιγκτον να διασφαλίσει την «απρόσκοπτη και ελεύθερη ναυσιπλοΐα» στη Νότια Σινική Θάλασσα. Γι’ αυτό και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξέφρασε την ελπίδα «οι συγκεκριμένες ασκήσεις να είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο και να μην πυροδοτήσουν ένταση». Ενώ η άλλη πλευρά (με το Πεκίνο να απορρίπτει την πρόσφατη απόφαση του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου της Χάγης, που αρνείται τα «ιστορικά δικαιώματα της Κίνας στη Νότια Σινική Θάλασσα») απάντησε ότι «οι κοινές ασκήσεις θα συμβάλουν στην ενίσχυση της σταθερότητας και στην αμοιβαία κατανόηση για την επίλυση των συγκρούσεων». Πράγματι, μερικές δεκάδες πολεμικών σκαφών πάντα συμβάλλουν στην αμοιβαία κατανόηση…
Προσεκτικές κινήσεις όλων των πλευρών
Από την άλλη, ορισμένοι που ονειρεύονται μια νέα συμμαχία η οποία θα αντιπαρατεθεί αποτελεσματικά στη βορειοαμερικανική υπερδύναμη, μάλλον πρέπει να μειώσουν τις προσδοκίες τους. Όσο ψάχνονται οι ΗΠΑ εν μέσω κρίσης και χωρίς σαφές σχέδιο, άλλο τόσο ψάχνονται η Κίνα και η Ρωσία. Κάθε δύναμη επιχειρεί, στη Νότια Σινική Θάλασσα και σε όλο τον κόσμο, να διασφαλίσει όσο είναι δυνατόν τα συμφέροντά της και να ανακόψει την επέκταση των αντιπάλων της, αλλά τα μεγαλεπήβολα πλάνα μάλλον αποτελούν παρελθόν. Επιπλέον, μεταξύ Κίνας και Ρωσίας υπάρχουν σημαντικές ανισορροπίες, και θα ήταν λάθος τακτικές συμπλεύσεις να θεωρηθούν ως μόνιμες συμμαχίες, που μάλιστα θα πάρουν «επιθετικές» πρωτοβουλίες εναντίον της Ουάσιγκτον.
Μια μονάχα ένδειξη της αναποφασιστικότητας και της αμυντικής τακτικής όλων των πλευρών αποτελεί το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι Κινέζοι όχι μόνο ανέχονται αλλά και συμμετέχουν, ενίοτε, σε ορισμένες από τις πολυεθνικές αεροναυτικές ασκήσεις που οργανώνουν οι ΗΠΑ στην περιοχή, στο όνομα της «κοινής ασφάλειας». Ή, άλλη ένδειξη, η πρόσφατη (πριν τρεις εβδομάδες) συνάντηση ανώτατων διπλωματών από την Κίνα, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία στο Τόκιο, με στόχο την «άμβλυνση των εντάσεων». Συνάντηση που πραγματοποιήθηκε χωρίς τη συμμετοχή ΗΠΑ και Ρωσίας, και μάλιστα λίγες μόλις μέρες μετά την αυστηρή προειδοποίηση του Πεκίνου προς την Ιαπωνία ότι θα αντιμετωπίσει στρατιωτικά τυχόν παραβίαση της κυριαρχίας του από κοινά αμερικανοϊαπωνικά γυμνάσια.
Πρόκειται για μια διελκυστίνδα μεταξύ όλων των διεθνών και περιφερειακών δυνάμεων που θεωρούν ότι έχουν δικαιώματα στη Νότια Σινική Θάλασσα (ακόμη κι αν βρίσκονται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, όπως οι ΗΠΑ!), η οποία διεξάγεται βέβαια σε βάρος των λαών της περιοχής, αλλά είναι πολύ «προσεκτική». Η Κίνα μοιάζει βέβαια πιο αδιάλλακτη από τη Ρωσία, μια και πρόκειται για το «ζωτικό της χώρο» (αφομοίωσαν κι οι Κινέζοι πλήρως αυτό το λεξιλόγιο), χωρίς όμως να κόβει τις γέφυρες με τους ανταγωνιστές της. Κανείς από τους παίκτες δεν μοιάζει να επιδιώκει μια γενικευμένη σύγκρουση, αν και το μόνο σημείο που τους βρίσκει σύμφωνους (τουλάχιστον στα λόγια) είναι η καταδίκη της… Βόρειας Κορέας. Α, και των… πειρατών!
Ερρίκος Φινάλης
