Εκρηκτική, μέσα κι έξω, η δέκατη Σύνοδος Κορυφής των G20
του Ερρίκου Φινάλη
Σε μία από τις δεκάδες μαζικές κινητοποιήσεις που ξεκίνησαν ήδη από προχθές στο Αμβούργο ενάντια στη Σύνοδο Κορυφής των G20 παρέλασαν χίλια… ζόμπι – δηλαδή ακτιβιστές μεταμφιεσμένοι έτσι ώστε έκαναν τους δρόμους της γερμανικής μεγαλούπολης να θυμίζει σκηνικό ταινίας τρόμου. Το πραγματικό σκηνικό τρόμου διαμορφώνουν πάντως οι υψηλοί συμμετέχοντες: οι επικεφαλής των 19 ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη, συν η Ε.Ε. και οι «διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί» (Παγκόσμια Τράπεζα, ΔΝΤ κ.ο.κ.). Δηλαδή μια χούφτα διεθνών ληστών, δολοφόνων και μαφιόζων της παγκοσμιοποίησης που, δίχως καμιά λαϊκή νομιμοποίηση, συναντιούνται για να αποφασίσουν τις τύχες όλων μας. Αυτοί είναι τα πραγματικά ζόμπι, που επιβιώνουν απομυζώντας τις ζωντανές δυνάμεις του πλανήτη. Αν και αλληλομαχαιρώνονται για τη μοιρασιά, συμφωνούν σε ένα τουλάχιστον πράγμα: ότι ολόκληρες χώρες και λαοί πρέπει να εξανδραποδιστούν ώστε αυτοί να συνεχίσουν να κυριαρχούν. Είναι λοιπόν αναμενόμενο πως κάθε φορά, για να μπορέσουν να συνεδριάσουν αυτοί οι… δημοφιλείς ηγέτες, ορίζονται «κόκκινες ζώνες» και κινητοποιούνται ολόκληρες στρατιές αστυνομικών, ειδικών δυνάμεων και μυστικών πρακτόρων κάθε εθνικότητας.
Βαθιές οι αντιθέσεις μεταξύ των Μεγάλων
Τα θέματα με τα οποία ασχολείται η δέκατη Σύνοδος Κορυφής, που ξεκίνησε χθες και ολοκληρώνεται σήμερα, επισήμως περιλαμβάνουν την κλιματική αλλαγή, το διεθνές εμπόριο, τη μεταναστευτική κρίση και την «καταπολέμηση της τρομοκρατίας». Στην πράξη, για πρώτη φορά ίσως οι κεφαλές του κόσμου συναντιούνται έχοντας τόσο αντιτιθέμενες προσεγγίσεις. Η διαμάχη εντός του παγκόσμιου συστημικού στρατοπέδου, εξαιτίας των οξυνόμενων γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων και των διαφορών στο τι είδους παγκοσμιοποίηση θέλουν, υποβαθμίζει τις «επίσημες εργασίες» της Συνόδου. Τα μάτια όλων στρέφονται στα τετ-α-τετ μεταξύ των Μεγάλων, με τη συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Πούτιν (η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές) να συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη προσοχή.
Ήδη ο Τραμπ έδωσε τον τόνο με δύο κινήσεις του: πρώτα με τη μη συμμετοχή του στη συνεδρίαση για την κλιματική αλλαγή, κι έπειτα με την ευθεία επίθεσή του στον Πούτιν στη διάρκεια της επίσκεψής του στη Βαρσοβία, όπου κατήγγειλε ότι η Ρωσία παίζει «αποσταθεροποιητικό ρόλο». Έτσι στη συνάντηση Τραμπ-Πούτιν θα κυριαρχήσουν τα αγκάθια της Ουκρανίας και της Συρίας, δύο θέματα στα οποία η Μόσχα δεν δείχνει διάθεση υποχώρησης. Αντίστοιχα, στη συνάντησή του με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ ο Τραμπ θα επαναλάβει την κριτική του, ότι «η Κίνα δεν κάνει αρκετά για να λογικεύσει τη Βόρεια Κορέα». Αλλά το Πεκίνο, ιδίως τώρα που επιχειρεί να παρουσιαστεί ως πρωταθλητής μιας παγκοσμιοποίησης η οποία δεν υποστηρίζεται θερμά από τη διοίκηση Τραμπ, δεν δείχνει κατανόηση – αντίθετα, κατηγορεί με τη σειρά του την Ουάσιγκτον για την επιμονή της να αγκιστρωθεί σε περιοχές όπως η Νότια Σινική Θάλασσα, τις οποίες η Κίνα διεκδικεί ανοιχτά πλέον ως δικό της «ζωτικό χώρο».
Κάθε στρατόπεδο έχει ανάγκη να ανασυγκροτηθεί…
Αλλά και οι άλλες διμερείς ή τριμερείς συναντήσεις (π.χ. της Μέρκελ με τον Μακρόν και τον Πούτιν, πάλι για το ουκρανικό) μετά βίας καταλήγουν σε χαμόγελα μπροστά στους δημοσιογράφους, με αποκορύφωμα τη συνάντηση Μέρκελ-Ερντογάν. Σε κάθε περίπτωση, αυτές οι συναντήσεις κλέβουν τη δόξα από τις επίσημες συνεδριάσεις. Άλλωστε εκεί το κλίμα αναδύει τη μονοτονία της επανάληψης σκουριασμένων τσιτάτων, τα οποία ίσως δεν συγκινούν ούτε αυτούς που τα εκφωνούν (για παράδειγμα ο Γιούνκερ διαβεβαίωσε για χιλιοστή φορά ότι «ο προστατευτισμός δεν θα μας πάει μπροστά»…). Από την άλλη ο Σόιμπλε προσπάθησε να πει κάτι πιο ουσιαστικό, προειδοποιώντας ότι είναι επείγον και αναγκαίο να επανοικοδομηθεί μια ισχυρή συναίνεση μεταξύ των Μεγάλων: «Η παγκοσμιοποίηση έβγαλε εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων από τη φτώχεια», είπε (Σόιμπλε είναι, έχει το ελεύθερο να κάνει το άσπρο μαύρο), προσθέτοντας όμως αμέσως μετά: «Υπάρχει πάντως μια αυξανόμενη δυσαρέσκεια, με την οποία πρέπει να ασχοληθούμε – ειδάλλως θα ενισχυθεί περαιτέρω η λαϊκίστικη δημαγωγία». Η κατάληξη της Συνόδου θα δείξει εάν αυτός ο… Νέστορας του νεοφιλελευθερισμού μιλούσε σε ώτα μη ακουόντων.
Πάντως αυτό που σίγουρα είναι επείγον και αναγκαίο, από τη σκοπιά των καταπιεζόμενων χωρών και λαών, είναι να ανασυγκροτηθούν και να συντονιστούν τα μυαλά και οι αγώνες σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, παίρνοντας υπόψη ότι είμαστε στο μέσο μιας περιόδου βαθιών ποιοτικών μεταβολών στο παγκόσμιο σύστημα και τους διεθνείς συσχετισμούς. Το αντίπαλο, αντιδραστικό στρατόπεδο μοιάζει (και από μια άποψη είναι) πανίσχυρο – αλλά από την άλλη υποφέρει εξαιτίας της διαρκούς πολύμορφης κρίσης του, των εσωτερικών αντιθέσεων που το διαπερνούν και της εκτεταμένης απονομιμοποίησής του. Δεν είναι λοιπόν αδύνατο να πετύχουμε και στην πραγματική ζωή αυτό που συνέβη στο τέλος του προχθεσινού ακτιβισμού των «ζόμπι» στο Αμβούργο: κάποια στιγμή πέταξαν από πάνω τους τα γκρίζα κουρελιασμένα ρούχα τους και σκούπισαν τα μακιγιαρισμένα πρόσωπά τους. Και τότε ξεπετάχτηκε μια εντελώς διαφορετική εικόνα, μιας πολύχρωμης σύναξης ζωντανών και απελευθερωμένων ανθρώπων, αποφασισμένων να πάρουν τη ζωή τους πίσω.
Βόρεια Κορέα: Μπλοφάρει ο Τραμπ;
Αυτή τη στιγμή δύο αμερικανικά αεροπλανοφόρα και πολλά πολεμικά πλοία και αεροσκάφη, περιλαμβανομένων βαρέων βομβαρδιστικών, συμμετέχουν σε κοινές ασκήσεις των ΗΠΑ και της Νότιας Κορέας σε ιαπωνικά ύδατα. Έχουν δηλαδή στην ακτίνα βολής τους τη Βόρεια Κορέα, που την προηγούμενη εβδομάδα «τόλμησε» να πραγματοποιήσει (επιτυχή) δοκιμή εκτόξευσης βαλλιστικού πυραύλου, ξεσηκώνοντας την οργή πρώτα-πρώτα της Ουάσιγκτον. Το τρέχον επιχειρησιακό πλάνο των ΗΠΑ για τη Βόρεια Κορέα (OPLAN 515) για πρώτη φορά προβλέπει τη δυνατότητα «προληπτικού πλήγματος» εναντίον της Πιονγκ Γιανγκ, ενώ όλα τα προηγούμενα υποτίθεται ότι συνιστούσαν απάντηση σε βορειοκορεατική επίθεση. Και ο Τραμπ είναι ίσως πιο απρόβλεπτος από τον Βορειοκορεάτη ομόλογό του (βλ. τη σχετική… αμερικανική γελοιογραφία, όπου οι υπόλοιποι διεθνείς ηγέτες τον ακούν αμήχανοι να αποδίδει στον Κιμ Γιονγκ Ουν ιδιότητες που χαρακτηρίζουν τον ίδιο). Έχει μάλιστα, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, ισχυρό κίνητρο να πατήσει το κουμπί: οι «μεταρρυθμίσεις» του εντός των ΗΠΑ σκοντάφτουν στην αντίθεση ακόμη και ισχυρών τμημάτων του κατεστημένου, οι Ευρωπαίοι δεν διστάζουν να τον κριτικάρουν, οι Ρώσοι και οι Κινέζοι παραμένουν «αδιάλλακτοι». Μπορεί λοιπόν να σκέφτεται ότι ένα πλήγμα στη Βόρεια Κορέα θα αποδείξει ποιος κάνει κουμάντο. Από την άλλη, τα πάντα λειτουργούν αποτρεπτικά σε έναν τέτοιο τυχοδιωκτισμό: ο νέος Νοτιοκορεάτης πρόεδρος επιθυμεί την επανέναρξη των συνομιλιών με το Βορρά, και το 80% των Νοτιοκορεατών δηλώνουν υπέρ της ειρηνικής συνύπαρξης, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη δημοσκόπηση. Επιπλέον, οι στρατιωτικοί σύμβουλοι της αμερικανικής προεδρίας προειδοποιούν ότι μια επίθεση στη Βόρεια Κορέα, ακόμη κι αν δεν εξελιχθεί σε γενικευμένη σύγκρουση, θα προκαλέσει τεράστιες απώλειες τόσο στη Νότια Κορέα όσο και στην Ιαπωνία – στις οποίες θα συγκαταλέγονται και αρκετοί από τους δεκάδες χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες στις τεράστιες βάσεις που έχουν οι ΗΠΑ στις δύο χώρες. Κι αυτό χωρίς να υπολογίζονται οι καταστροφικές επιπτώσεις στις οικονομίες των χωρών της περιοχής, τα κύματα των οποίων σίγουρα θα φτάσουν ως τις ΗΠΑ.
