Είναι χαρακτηριστικό ότι όλο και περισσότεροι διακεκριμένοι πολίτες, πανεπιστημιακοί, επιστήμονες, δημοσιογράφοι, ακόμα και πολιτικοί, επισημαίνουν τις τερατώδεις ανισότητες που μεγαλώνουν παρ’ όλη την κρίση, αλλά και τους παραλογισμούς ενός συστήματος που αυτοτροφοδοτείται χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τις επιπτώσεις στην κοινωνία. Όπως ενδεικτικά αναφέρει ο Michael Schuman, οι τράπεζες κατεδαφίζουν ολόκληρα τετράγωνα με κατασχεμένα σπίτια μόνο και μόνο για να μην πέσουν κι άλλο οι τιμές των ακινήτων που έχουν στην κατοχή τους και για να μην πληρώνουν έξοδα συντήρησής τους. Το γεγονός ότι πετάνε χιλιάδες οικογένειες στο δρόμο, αυξάνοντας τους άστεγους και προκαλώντας ανείπωτη δυστυχία που φτάνει σε αυτοκτονίες, δεν απασχολεί καθόλου τους δανειστές. Η διαφύλαξη της κερδοφορίας στον καπιταλισμό είναι αυτοσκοπός.
«Καθώς οι θέσεις εργασίας παραμένουν σε ανεπάρκεια και η ευημερία των αμερικανικών και ευρωπαϊκών οικογενειών της μεσαίας τάξης συμπιέζεται, ο καπιταλισμός, όπως λειτουργεί σήμερα, φαίνεται ότι έχει αποτύχει να κάνει αυτό που πρέπει να κάνει: να προσφέρει οικονομικές ευκαιρίες και ένα καλύτερο μέλλον για όλους. Μαθαίνουμε στο σχολείο ότι ο καπιταλισμός είναι μια αξιοκρατία που ανταμείβει τον σκληρά εργαζόμενο και τον ταλαντούχο. Στα απόνερα της οικονομικής κρίσης του 2008, πάντως, ο καπιταλισμός συχνά δείχνει να ευνοεί μόνο τους διαπλεκόμενους και τους προνομιούχους. Για πολλούς, οι χρηματιστές της Wall Street παραμένουν απαράλλαχτοι και αμετανόητοι. Ακόμα πλουτίζουν με τα ίδια ριψοκίνδυνα κόλπα που προκάλεσαν σε πρώτη φάση την πτώση της αμερικανικής οικονομίας. Οι τραπεζίτες κάνουν έξωση σε οικογένειες από τα σπίτια τους προκειμένου να τα κατεδαφίσουν. Έλληνες, Ισπανοί και Πορτογάλοι υποφέρουν από τις περικοπές στους προϋπολογισμούς και τις αυξήσεις των φόρων προκειμένου να κατευναστούν οι ανυπόμονοι μέτοχοι και τραπεζίτες. Οι διευθυντές τσεπώνουν δώρα εκατομμυρίων δολαρίων ενώ απολύουν χιλιάδες εργαζόμενους.
Οι ρίζες της δυσαρέσκειας για τον καπιταλισμό είναι βαθύτερες από την τρέχουσα κατάπτωση. Κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων δεκαετιών, που ο καπιταλισμός έγινε πιο ελεύθερος και πιο παγκοσμιοποιημένος, οι πλούσιοι επωφελήθηκαν τερατωδώς, ενώ οι πολλοί έμειναν κατά κανόνα με τα ψίχουλα. Το χάσμα ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς διευρύνεται παντού. Σε μια έκθεση του 2011, ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ), αναφέρει ότι το επίπεδο του εισοδήματος, στα 22 κράτη-μέλη που ελέγχθηκαν, αυξήθηκε κατά 10% από τα μέσα της δεκαετίας του ’80, ενώ οι συνθήκες διαβίωσης χειροτέρευσαν σε 17 από τα κράτη-μέλη. Η παγκοσμιοποίηση που πραγματοποιείται μέσω του ελεύθερου εμπορίου έχει δημιουργήσει μια διεθνή αγορά εργασίας που φέρνει σε σύγκρουση τους Ινδούς με τους Αμερικάνους φοιτητές των πανεπιστημίων, σπρώχνοντας αυτούς που δεν τα βγάζουν πέρα στον ανταγωνισμό στο περιθώριο. Εργοστάσια κλείνουν στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, μόνο για να ξανανοίξουν στην Κίνα, κοστίζοντας στη Δύση εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον κατασκευαστικό τομέα.
Αυτοί που ακόμα έχουν μισθό στις ΗΠΑ δεν επωφελούνται από τον σημερινό καπιταλισμό τόσο όσο τα αφεντικά τους. Μια πρόσφατη έκθεση του Ινστιτούτου Πολιτικών Μελετών, μιας δεξαμενής σκέψης στην Ουάσινγκτον, αποκαλύπτει ότι οι διευθύνοντες σύμβουλοι στις μεγάλες εταιρίες των ΗΠΑ, κέρδισαν, κατά μέσο όρο, 10,8 εκατομμύρια δολάρια το 2010, μία αύξηση 28% από την προηγούμενη χρονιά, ενώ ο μέσος εργάτης πήρε σπίτι του 33.121 δολάρια, μόλις 3% περισσότερα από το 2009. Σ’ αυτό το επίπεδο, οι αμοιβές των διευθυντών είναι κατά 325 φορές μεγαλύτερες απ’ αυτές των υπαλλήλων τους. Στη δεκαετία του ’70, η διαφορά ήταν μόνο 30 φορές.»
Αυτά γράφει, μεταξύ άλλων, ο Michael Schuman στο περιοδικό Time.
