Μειωμένες παροχές και ματαιώσεις κατασκηνωτικών προγραμμάτων φέρνει η κρίση Του Μάριου Διονέλλη.
Η κρίση χτυπά και τις διακοπές, ακόμα και των μικρών παιδιών, που από νωρίς νιώθουν τις επιπτώσεις των τεράστιων ελλειμμάτων και των μέτρων του ΔΝΤ. Οι παροχές των ασφαλιστικών ταμείων για τις παιδικές κατασκηνώσεις γίνονται όλο και μικρότερες, ενώ εκατοντάδες παιδιά θα μείνουν φέτος εκτός κατασκηνώσεων λόγω της κρίσης. Και βέβαια, το ζήτημα δεν έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με τη χαλάρωση και ξεκούραση των παιδιών. Τα όλο και περισσότερα παιδιά που αδυνατούν να πάνε στις κατασκηνώσεις, είναι προφανές ότι –αν δεν υπάρχουν γιαγιάδες και παππούδες- υποχρεωτικά παραμένουν στο σπίτι, με ό,τι αυτό σημαίνει για τους γονείς με τον ανύπαρκτο ελεύθερο χρόνο.
Στα παιδιά των εργαζομένων στα υπουργεία όπως το Οικονομικών, το Υγείας και το Παιδείας παρέχονται κατασκηνώσεις των ίδιων των φορέων όπου εργάζονται οι γονείς τους κυρίως στα προάστια της Αττικής. Ωστόσο, στις περισσότερες από αυτές οι παρεχόμενες υπηρεσίες είναι χαμηλού επιπέδου, καθώς δεν έχουν διατεθεί ανάλογοι πόροι για την αναβάθμιση και ανακαίνισή τους. Εξαίρεση αποτελεί (όπως ήταν φυσικό) η κατασκήνωση του υπουργείου Οικονομικών για την οποία, πρόσφατα, εξασφαλίστηκε μια χρηματοδότηση, βελτιώνοντας κάπως την κατάσταση.
Πάντως, πολλά είναι τα προβλήματα με τις άλλες κατασκηνώσεις των υπουργείων από τα οποία οι γονείς ενημερώθηκαν φέτος πως είτε θα υπάρξουν περικοπές στο χρονικό διάστημα φιλοξενίας των παιδιών με μείωση των κατασκηνωτικών περιόδων, είτε ότι κάποιες από τις κατασκηνώσεις αυτές δεν θα λειτουργήσουν καθόλου. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι κάποιες από τις κατασκηνώσεις του υπουργείου Παιδείας ενημέρωναν, μέχρι πρότινος, τους γονείς ότι λόγω οικονομικής κρίσης δεν θα ανοίξουν φέτος, ενώ μόλις στο τέλος Ιουνίου και ενώ είχαν ξεκινήσει οι κατασκηνωτικές περίοδοι εγκρίθηκαν 87 προσλήψεις με δίμηνες συμβάσεις έργου για το υπόλοιπο της τρέχουσας περιόδου.
Κάποιες από τις κατασκηνώσεις αυτές, βέβαια, δεν πρόλαβαν να κλείσουν λόγω κρίσης αλλά πολύ νωρίτερα, λόγω αδιαφορίας. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της κατασκήνωσης του υπουργείου Παιδείας στον Άγιο Ανδρέα, η οποία φιλοξενούσε 150 παιδιά σε κάθε κατασκηνωτική περίοδο και παραμένει κλειστή από τους Ολυμπιακούς του 2004. Τότε έκλεισε για να φιλοξενήσει εκπροσώπους του Τύπου και έκτοτε δεν ξαναλειτούργησε ποτέ.
«Η κρίση χτυπάει και τις διακοπές των μικρών παιδιών», λέει στον Δρόμο η Δέσποινα Σπανού, μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας της ΑΔΕΔΥ. «Οι παροχές συνεχώς μειώνονται, πολλές από τις κατασκηνώσεις υπολειτουργούν και πλήττεται το δικαίωμα των παιδιών και των εργαζομένων σε φτηνές διακοπές».
Για τους υπόλοιπους εργαζόμενους
Για τα παιδιά των εργαζομένων στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα (ΔΕΚΟ) αλλά και όλων των υπολοίπων Ταμείων λειτουργεί το σύστημα των «συμβεβλημένων» κατασκηνώσεων για τις οποίες, ανάλογα με το Ταμείο του ασφαλισμένου, καλύπτεται το σύνολο ή μέρος του κόστους συμμετοχής που ορίζει κάθε κατασκήνωση. Με κοινή υπουργική απόφαση των υφυπουργών Σαχινίδη και Κουτρουμάνη, στις 10/6/2010 το ύψος των «τροφείων» που καλύπτουν τα ασφαλιστικά ταμεία είναι 30 ευρώ την ημέρα. Ωστόσο, όπως λένε οι εκπρόσωποι των κατασκηνώσεων το ποσό αυτό είναι πάρα πολύ μικρό, καθώς δεν επαρκεί για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών των παιδιών και των δραστηριοτήτων που παρέχονται στην κατασκήνωση.
«Πρόκειται για μια ολιστική παροχή», λέει στον Δρόμο ο νομικός σύμβουλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λειτουργών Παιδικών Κατασκηνώσεων, Σωκράτης Λοϊζίδης. «Το παιδί φιλοξενείται όλη την ημέρα και πέρα από τις ανάγκης σίτισης, κάθε κατασκήνωση οφείλει να απασχολεί εξειδικευμένο προσωπικό για την επιμέλεια και δημιουργική απασχόληση των παιδιών».
Ο κ. Λοϊζίδης επισημαίνει πως το ποσό των 30€ παρέμεινε ίδιο με πέρυσι, αν και το λειτουργικό κόστος έχει αυξηθεί πολύ, ενώ στο ίδιο ποσό περιλαμβάνονται και οι δύο αυξήσεις του ΦΠΑ, τις οποίες το κράτος εξαναγκάζει τους ιδιοκτήτες κατασκηνώσεων να απορροφήσουν.
Υπό αυτές τις συνθήκες, οι μόνοι δρόμοι για την επιβίωση των κατασκηνώσεων είναι η υποβάθμιση των υπηρεσιών τους ή η χρέωση επιπλέον τροφείων στους γονείς, πέρα δηλαδή από την προβλεπόμενη από το ταμείο τους κάλυψη, την οποία είναι αναγκασμένοι φυσικά να καταβάλλουν από την τσέπη τους. Από μια βόλτα στα sites των κατασκηνώσεων θα δει κανείς τιμές από 650 έως και 950 ευρώ για κάθε παιδί και για μία κατασκηνωτική περίοδο των 20 ημερών, δηλαδή έως και 50 ευρώ την ημέρα. Ακόμα και αν το ταμείο παρέχει τα 30 ευρώ τα υπόλοιπα πρέπει να καταβληθούν από τους γονείς.
Κλίμα αβεβαιότητας επικρατεί και στους ιδιοκτήτες των κατασκηνώσεων οι οποίοι γίνονται, πλέον, πιο απαιτητικοί από τους γονείς, ζητώντας την καταβολή μεγάλου μέρους του κόστους συμμετοχής (ενίοτε και του συνόλου του τιμήματος) με την εμφάνιση του παιδιού στην κατασκήνωση, ώστε να είναι διασφαλισμένοι πως θα πάρουν τα λεφτά τους.
Το κόστος στους γονείς
«Τα ταμεία καταβάλλουν τα τροφεία συνήθως τον Σεπτέμβρη, μετά την καλοκαιρινή περίοδο», εξηγεί ο κ. Λοϊζίδης, ενώ ειδικά πέρυσι υπήρξε καθυστέρηση και τα χρήματα καταβλήθηκαν κοντά στα Χριστούγεννα. Αυτό κάνει ακόμα πιο επισφαλή την αποπληρωμή για φέτος, με πολλά ταμεία να βρίσκονται, κυριολεκτικά, «στο κόκκινο». Έτσι, το κόστος μοιραία μεταφέρεται στους γονείς και τους εργαζόμενους οι οποίοι πληρώνουν στην αρχή της περιόδου και κατόπιν καλούνται να αναζητήσουν εκείνοι τα λεφτά που δικαιούνται από τα ταμεία.
Θύματα της κρίσης και τα παιδιά των αποδήμων
Στην οριστική ματαίωση του προγράμματος φιλοξενίας 700 παιδιών ομογενών για το 2010 οδηγήθηκε η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού, λόγω της οικονομικής κρίσης. Όπως ενημέρωσε η Γραμματεία όλους τους φορείς του απόδημου ελληνισμού για φέτος δεν υπάρχει δυνατότητα κάλυψης του κόστους μεταφοράς των παιδιών ηλικίας 8 έως 12 χρονών που, παραδοσιακά, φιλοξενούνται κάθε χρόνο στις δύο κατασκηνώσεις της ΓΓΑΕ, στη Μαλεσίνα Φθιώτιδας και στην Επανομή Θεσσαλονίκης. Έτσι, για φέτος, τα 700 Ελληνόπουλα του εξωτερικού έμειναν με τις βαλίτσες στο χέρι.
Αξίζει να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο πρόγραμμα υλοποιείται για τα παιδιά των αποδήμων από το 1981 και είναι η πρώτη φορά που ματαιώνεται, αν εξαιρέσουμε το 2004 που, επίσης, αναβλήθηκε για λόγους ασφαλείας των Ολυμπιακών Αγώνων. Επισήμως, η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού, σε ανακοίνωσή της αναφέρει πως για φέτος «δεν είναι δυνατή η υλοποίηση του προγράμματος, λόγω του αυξημένου κόστους αεροπορικής μεταφοράς, δεδομένων των υφιστάμενων αυστηρών δημοσιονομικών περιορισμών».
Περικοπές και στα Παιδιά με ειδικές ανάγκες
Δραματικές είναι οι περικοπές που έχει υποστεί, τα τελευταία χρόνια, το κατασκηνωτικό πρόγραμμα του υπουργείου Υγείας για παιδιά με ειδικές ανάγκες. Το 2009 οι πόροι του προγράμματος περικόπηκαν κατά 46% φτάνοντας στα 3,5 εκατομμύρια σε σχέση με τα 6,5 που είχαν δοθεί το 2008. Αποτέλεσμα είναι να γίνεται ακόμα πιο περιορισμένη η πρόσβαση στα συγκεκριμένα προγράμματα, τα οποία, ακόμα και με τη διπλάσια χρηματοδότηση κάλυπταν ένα μικρό μέρος της ζήτησης που υπήρχε από την ευαίσθητη αυτή ομάδα του πληθυσμού. Μοναδική λύση και πάλι αποτελούν οι ειδικές κατασκηνώσεις του ιδιωτικού τομέα, για τις οποίες και πάλι οι γονείς πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη.
Τι να προσέξετε στην επιλογή κατασκήνωσης
Επιβάλλεται η κατασκήνωση να είναι στελεχωμένη από έμπειρα άτομα και όχι παιδιά που προσέχουν άλλα παιδιά.
Επιλέξτε με βάση τα δικά σας κριτήρια και τις ανάγκες του παιδιού. Δεν αναζητάτε «ξενοδοχείο πολυτελείας», αλλά κατασκήνωση.
Συζητήστε με τους ιδιοκτήτες και το προσωπικό, δείτε φωτογραφίες από δραστηριότητες περασμένων ετών.
Όλες οι κατασκηνώσεις είναι υποχρεωμένες να έχουν ημερήσιο πρόγραμμα δραστηριοτήτων για τα παιδιά. Μελετήστε το προσεκτικά και μάθετε αν γίνονται έξτρα εκδηλώσεις.
Πληροφορηθείτε για το πρόγραμμα διατροφής και τις συνθήκες παρασκευής του φαγητού.
Αν το παιδί σας αντιμετωπίζει αλλεργίες ή δεν τρώει κάτι συγκεκριμένο, ενημερώστε τους υπευθύνους για τις απαραίτητες αλλαγές.
Σχετικά με το κολύμπι, ενημερωθείτε για τα μέτρα ασφάλειας (αν υπάρχει ναυαγοσώστης, αναλογία παιδιών και ενηλίκων που τα επιβλέπουν). Ασφαλώς, απαιτείται η ύπαρξη γιατρού σε κάθε κατασκήνωση και σε 24ωρη βάση. Επιβεβαιώστε ότι, όντως, υπάρχει.
