Προσπάθησα να είμαι ευγενικός και υπομονετικός. Να μη φτιάχνω σενάρια στο κεφάλι μου…
Πέρασε ο χειμώνας, η άνοιξη, το καλοκαίρι και έφθασε το φθινόπωρο.
Μήνες «άκρας του τάφου σιωπής» και πλήρους αδράνειας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φωκίδας σχετικά με ένα πολύ σημαντικό κληροδότημα για το οποίο έγραφα σε αυτή τη στήλη τον Απρίλιο.
Μπορεί βεβαίως η Εφορεία αυτή, που σε άλλες περιπτώσεις δείχνει αξιοσημείωτα αντανακλαστικά, να έχει προχωρήσει σε βήματα για τα οποία δεν έχουμε ενημερωθεί, στο χωριό μου, τα Καστέλλια Φωκίδας.
Αν είναι έτσι ζητώ συγγνώμη από τους ιθύνοντες. Όμως αν δεν είναι έτσι…
Θυμίζω:
Το Πάσχα του 2021 φεύγει από τη ζωή η ομότιμη καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Κατερίνα Καραπλή. Με διαθήκη της αφήνει το αρχοντικό ιδιοκτησίας της στο χωριό Καστέλλια:
«…Η πετρόκτιστη οικία Καραπλή (1935)… μαζί με το οικόπεδο που την περιβάλλει και τα περιλαμβανόμενα σε αυτή μικρά προσκτίσματα… επιθυμώ να περιέλθουν στην Αρχαιολογική Υπηρεσία-Εφορεία Αρχαιοτήτων Νομού Φωκίδος… Το σύνολο επιθυμώ να χρησιμεύσει ως βάση για αρχαιολογικές έρευνες βορείως του Παρνασσού και ειδικότερα στην περιοχή όπου τοποθετείται η Δωρική Τετράπολις…»
Όπως σημείωνα τότε «Η Κατερίνα Καραπλή υπήρξε πάντα αγωνίστρια, με ιδιαίτερη ευαισθησία στην προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς του τόπου μας. Έδωσε τη δική της μάχη για τις βυζαντινές αρχαιότητες της Θεσσαλονίκης και τη βάναυση μετακίνησή τους με τα έργα του μετρό. Γνώριζε πολύ καλά ποια συμφέροντα κρύβονταν και κρύβονται πίσω από τη μη-ανάδειξη της Ιστορίας της Δωρικής Τετράπολης. Αφήνοντας όχι μόνο το σπίτι αλλά και όλη της την περιουσία ώστε να χρηματοδοτηθεί το όραμά της, στερεί τους ιθύνοντες της περιοχής από διάφορα “επιχειρήματα” που χρησιμοποιούσαν μέχρι τώρα όταν φορείς και προσωπικότητες της Φωκίδας ζητούσαν να πραγματοποιηθούν σχετικές ανασκαφές και έρευνες στην περιοχή».
Αν βεβαίως συμβεί αυτό, κάποια τμήματα του βουνού θα γίνουν απρόσιτα για την καλή μεταλλευτική μας εταιρεία, εκτός αν δοθεί άδεια εξόρυξης και σε αρχαιολογικούς χώρους.
Να σημειώσω βεβαίως ότι ήδη από το 1970 υπάρχει η διδακτορική διατριβή «Η αρχαία Δωρίς – Η μητρόπολις των Δωριέων» του Παναγιώτη Αθ. Τσακρή, αλλά και μελέτες του συγγραφέα Δημήτρη Χ. Χαλατσά, που δεν έχουν αξιοποιηθεί από τους καθ’ ύλην αρμόδιους. Οι αρχαιολογικοί χώροι αφύλακτοι, χωρίς σήμανση, χωρίς στοιχειώδη περίφραξη είναι φυσικά και έρμαιο των κάθε είδους αρχαιοκαπήλων….» (όλο το άρθρο στην ιστοσελίδα του «Δρόμου»)
Θα μου πείτε γιατί τα γράφω και επαναλαμβάνομαι. Ίσως γιατί η επανάληψις είναι μήτηρ μαθήσεως.
Ίσως γιατί μπαίνοντας στην επίσημη σελίδα της Εφορείας είδα από τους «επιλεγμένους» (με ποια κριτήρια;) να απουσιάζουν αυτοί που βρίσκονται στη Γκιώνα, ενώ η Λιλαία και ο Πολύδροσος που βρίσκονται στον Παρνασσό λάμπουν στον κατάλογο.
Το γεγονός ότι οι εξορύξεις βωξίτη γίνονται μόνο στη Γκιώνα, να είναι εντελώς συμπτωματικό! Δεν μπορώ να φανταστώ πως επιστήμονες άνθρωποι θα μπορούσαν να είχαν άλλα κριτήρια εκτός από την επιστημονική γνώση…
Ίσως πάλι να νευριάζω γιατί σε κάθε σχετικό και άσχετο σημείο υπάρχουν πινακίδες που επισημαίνουν τους αρχαιολογικούς χώρους κάτι που δεν συμβαίνει π.χ. στα χωριά Καστέλλια και Οινοχώρι, όπου έχουν υπάρξει σημαντικά ευρήματα και έχουν παρουσιαστεί ήδη από το 2005(!) στο 9ο Συνέδριο της Ομοσπονδίας Συλλόγων Παρνασσίδας παρουσία πλήθους ειδικών επιστημόνων.
Ίσως 17 χρόνια να είναι λίγα για να τοποθετηθεί μια απλή πινακίδα. Ποιος ξέρει; Ίσως δεν βρίσκαν εργάτες, ίσως τέλειωσε το υλικό… Δεν ξέρω τι να πω. Ασφαλώς δεν θα υπήρχαν κάποιες κακές προθέσεις! Κάποια απάντηση θα υπάρχει…
Γράφω τέλος, για να πω ότι η υπομονή μας έχει εξαντληθεί και περιμένουμε –επιτέλους– απαντήσεις.
Με πρώτη να μας εξηγηθεί ποια βήματα έχουν γίνει για την αξιοποίηση του αρχοντικού.
Εκτός αν για κάποιον λόγο ενοχλούν οι αρχαιολογικές ανασκαφές στη Γκιώνα και προτιμάμε τα… φουρνέλα!
Υ.Γ.: Στη φωτογραφία η οικία Καραπλή, αναμένει τους επιστήμονες που θα δουλέψουν εκεί…
