Στην καθυστέρηση της αξιολόγησης προσπαθούν να αποδώσουν την επιδείνωση των δεικτών τα «αντιπολιτευόμενα συνεταιράκια» ψαρεύοντας σε θολά νερά
του Παύλου Δερμενάκη
Το τελευταίο διάστημα και ενώ πυκνώνουν τα «μαύρα σύννεφα», σε βάρος του λαού, γύρω από τη διαδικασία της δεύτερης αξιολόγησης για το τρίτο μνημόνιο, οι υπερασπιστές των μνημονίων εφευρίσκουν ένα ακόμα λόγο για να απαιτήσουν την πλήρη υποταγή της χώρας. Η όλη λογική τους συνοψίζεται στην άποψη ότι «η καθυστέρηση στην αξιολόγηση δημιουργεί ανεπανόρθωτες βλάβες στο σώμα της οικονομίας».
Στο πλαίσιο αυτής της λογικής είδαν το φως της δημοσιότητας μια σειρά άρθρα με σκοπό να διαμορφώσουν ένα κλίμα στην κοινή γνώμη. Χαρακτηριστικό όλων ότι δεν στηρίζονται σε κάποια συγκεκριμένη ανάλυση. Απλά παρουσιάζοντας την ομολογουμένως κακή πορεία της οικονομίας, την αποδίδουν στην καθυστέρηση της αξιολόγησης και χωρίς φυσικά να το λένε καθαρά ζητούν την υποταγή σε κάθε τι που απαιτούν οι δανειστές. Σε αυτό το πνεύμα έχουν ενταχθεί οι εκπρόσωποι του σάπιου πολιτικού συστήματος, με χαρακτηριστικότερους τους Κυρ. Μητσοτάκη και Στ. Θεοδωράκη κατά την πρόσφατη συνάντησή τους, εκπρόσωποι της άρχουσας τάξης όπως ο κ. Β. Κορκίδης πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας αλλά και οι γνωστοί δημοσιογράφοι υμνητές των μνημονίων όπως ο κ. Μπ. Παπαδημητρίου. Μάλιστα η αγωνία τους γίνεται όλο και μεγαλύτερη καθώς πλησιάζουμε προς τον Ιούλιο που λήγουν ομόλογα ύψους 7,5 δισ. ευρώ, τα οποία πρέπει να εξοφλήσει η κυβέρνηση. Ο φόβος τους είναι μήπως «στραβώσουν» τα πράγματα, για οποιοδήποτε λόγο και χάσουν εκ των πραγμάτων το μεγάλο για αυτούς ευεργέτημα που λέγεται ενιαίο νόμισμα, με το οποίο εκβιάζουν εδώ και 7 χρόνια τον λαό.
Τα βασικά στοιχεία που χρησιμοποιούν παρουσιάζοντας την επιδείνωση της οικονομίας συνοψίζονται στα ακόλουθα. Στασιμότητα στην παραγωγή, μείωση καταθέσεων, αύξηση κόκκινων δανείων και χρεών στο Δημόσιο, αύξηση εξάρτησης τραπεζών από χρηματοδότηση της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ) κλπ. Φυσικά τα στοιχεία αυτά είναι σωστά γιατί πραγματικά η οικονομία επιδεινώνεται. Και αυτή η επιδείνωση αποτελεί χαστούκι προς την κυβέρνηση, που επί ένα χρόνο διαφήμιζε ότι μπαίνουμε στην ανάπτυξη, ενώ εφαρμόζει με στυγνό τρόπο όλο και νέα μνημονιακά μέτρα σε βάρος του λαού.
Επτά χρόνια… φαγούρα στο σώμα της οικονομίας
Βέβαια, η οικονομική πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική από αυτές τις σοφιστείες, – ότι η επιδείνωση οφείλεται στη διαπραγμάτευση – που σκοπό έχουν να παγιδεύσουν για μία ακόμα φορά την κοινωνική συνείδηση στην υποταγή και το μονόδρομο των μνημονίων. Η οικονομική πραγματικότητα που δεν ξεκινά από το πρώτο τρίμηνο 2017 (όταν διαπιστώνεται η καθυστέρηση στην αξιολόγηση), λέει ξεκάθαρα ότι η εφαρμογή των μνημονίων εδώ και 7 χρόνια είναι αυτή που «δημιουργεί ανεπανόρθωτες βλάβες στο σώμα της οικονομίας».
Μια σειρά οικονομικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι η επιδείνωση του τελευταίου τριμήνου δεν ξεκίνησε μετά το Γενάρη 2017, αλλά είναι αποτέλεσμα της συνέχισης των μνημονίων και της συνεχούς επέκτασης της εφαρμογής των μνημονιακών πολιτικών. Από την 1/1/2017 ενεργοποιήθηκαν οι νέες ρυθμίσεις που αφορούν μέτρα οικονομικής «αφαίμαξης» του λαού ύψους συνολικά 4 δισ. ευρώ. Με το «καλημέρα» του 2017 αυξήθηκαν μια σειρά έμμεσοι φόροι που πληρώνει άμεσα ο λαός και ταυτόχρονα συνεχίζονται οι επαναπροσδιορισμοί – μειώσεις των συντάξεων. Όλα αυτά είναι χρήματα που αφαιρούνται από το λαό με αποτελέσματα τη μείωση της κατανάλωσης, τη χρήση των αποταμιεύσεων, όταν υπάρχουν για την πληρωμή υποχρεώσεων (μείωση αποταμίευσης), την αδυναμία ανταπόκρισης σε υποχρεώσεις είτε αφορούν φόρους είτε δάνεια προς τις τράπεζες κλπ. Συνεπώς όλοι οι δείκτες που επικαλούνται οι περισπούδαστοι αναλυτές και πολιτικοί έχουν να κάνουν άμεσα με την υλοποίηση των μνημονίων και τα αποτελέσματά τους.
Επίσης ενώ αποφεύγουν να θίξουν κάποια θέματα και τα σχετικά μεγέθη, π.χ. χρηματοδότηση της οικονομίας, επαναλαμβάνουν συνεχώς κάποια υποτιθέμενα ευεργετήματα για την οικονομία από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Το κύριο από αυτά που αναφέρουν είναι η συμμετοχή της Ελλάδας στο «πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης» (QE) που υλοποιεί από το Μάρτη 2015 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Θεωρούν ότι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα οδηγήσει «αυτόματα» στην ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα. Κατ΄ αρχήν κάτι τέτοιο ούτε είναι βέβαιο, ούτε θα γίνει αυτόματα, καθώς θα εκκρεμούν τα θέματα αξιολόγησης της βιωσιμότητας του χρέους, ακόμα και με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Είναι γνωστό ότι η Γερμανία δεν πρόκειται να συναινέσει, έστω και σε έμμεσα μέτρα για το χρέος, πριν τις εκλογές στο τέλος Σεπτέμβρη 2017. Γι’ αυτό άλλωστε τα «έχει βρει» με το ΔΝΤ απαιτώντας στο όνομα της βιωσιμότητας του χρέους τα νέα μέτρα των 3,6 δισ. ευρώ, σε βάρος του ελληνικού λαού, μετά ή από το 2018.
Όμως ας κάνουμε την υπόθεση ότι η Ελλάδα εντάσσεται στο QE. Τι σημαίνει αυτό για την οικονομία και τον λαό; Ουσιαστικά ένα μεγάλο τίποτα. Μέσω του QE οι 4 συστημικές τράπεζες θα πουλήσουν ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους στην ΕΚΤ και θα πάρουν «ζεστό χρήμα». Το μέγιστο συνολικό ποσό που θα μπορούσε να πάρει η χώρα ανέρχεται σε 4 δισ. ευρώ με την προϋπόθεση ότι το QE θα διαρκέσει μέχρι τέλος του έτους. Από την εμπειρία της εφαρμογής του QE στη ζώνη του ευρώ, εδώ και 2 χρόνια προκύπτει ότι παρά τα 1,7 τρισ. που έχουν διατεθεί στα υπόλοιπα, πλην Ελλάδας, κράτη της ευρωζώνης η υπάρχουσα αναιμική ανάπτυξη (γύρω από το 1,5% την περίοδο 2015-2017) έχει ενισχυθεί ελάχιστα, σε ποσοστό πολύ μικρότερο του 0,5%.
Τα κέρδη του και μόνον στηρίζουν οι τράπεζες
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο υποδιοικητής της ΤτΕ κ. Μουρμούρας «το πρόγραμμα QE μέχρι τώρα (τέλος 2015) είχε ελάχιστη επίδραση …. και την ανάπτυξη στην ευρωζώνη». Όμως στην περίπτωση της Ελλάδας εκτός από τη χαμηλή επίδραση του QE στην ανάπτυξη γενικά, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι οι τράπεζες δεν χρηματοδοτούν πλέον την οικονομία. Από το τέλος του 2009 σημειώνεται συνεχής μείωση στο συνολικό ύψος χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας (επιχειρήσεις και ιδιώτες). Όσες φορές, από το 2011 και μετά, οι τράπεζες εισέπραξαν «ζεστό χρήμα» (π.χ. κεφαλαιοποιήσεις) αυτά, παρά τις φαντασιώσεις των κυβερνήσεων, δεν κατευθύνθηκαν στην αγορά ως χρηματοδότηση, αλλά για τη μείωση της εξάρτησης των τραπεζών από υψηλού κόστους δανεισμό από την ΤτΕ (ELA). Συνεπώς ό,τι εισπράξουν (εάν και εφόσον) από το QE θα το αξιοποιήσουν για να βελτιώσουν την κερδοφορία τους και όχι με κριτήριο τη συμβολή τους στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Αλλά ας δούμε τι σημαίνει και το «γρήγορο» κλείσιμο της διαπραγμάτευσης για την οικονομία. Γερμανία και ΔΝΤ έχουν συμφωνήσει ότι απαιτούνται συμπληρωματικά μέτρα από την Ελλάδα ετήσιου ύψους 3,6 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση το έχει ουσιαστικά αποδεχθεί και οι διαφωνίες αφορούν το πότε θα εφαρμοστούν. Από τη διετία 2018-2019 ή μετά, επειδή οι εκλογές τυπικά προβλέπονται εντός του 2019, με την προϋπόθεση ότι θα αντέξει μέχρι τότε η κυβέρνηση. Τα αυτά σημαίνουν νέα οικονομική «αφαίμαξη» του λαού καθώς 1,8 δισ. θα προέλθουν από τη μείωση του αφορολόγητου κάτω από τις 6.000 ευρώ και τα υπόλοιπα από τη μείωση των συντάξεων. Δηλαδή τα μέτρα θα οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερη μείωση της κατανάλωσης στην οικονομία και μείωση της αποταμίευσης, αλλά οι μνημονιακοί ζητούν να κλείσει άμεσα η διαπραγμάτευση για να πάει καλά η οικονομία. Η διαστροφή σκέψης και πραγματικότητας σε όλο τους το μεγαλείο.
Τα νοικοκυριά προεξοφλούν τα χειρότερα
Και για να μην πάμε μακριά. Επειδή ο λαός ήδη προεξοφλεί, παρά τις «σκληρές διαπραγματεύσεις», τη νέα «κωλοτούμπα» της κυβέρνησης και την αποδοχή των μέτρων, προσαρμόζει και τις «προσδοκίες» του προς το χειρότερο. Στη μηνιαία έρευνα οικονομικής συγκυρίας Μαρτίου 2017 του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), καταγράφεται για τρίτο συνεχόμενο μήνα χειροτέρευση της εκτίμησης των νοικοκυριών για την πορεία των οικονομικών τους, την οικονομική κατάσταση της χώρας και φυσικά την πρόθεσή τους για κατανάλωση. Και όπως είναι λογικό αυτή τους η απαισιοδοξία δεν προέρχεται από την απογοήτευση που νιώθουν επειδή δεν έχει κλείσει η αξιολόγηση που θα σημάνει και νέα μείωση των εισοδημάτων τους.
Συνεπώς η πορεία της οικονομίας επιδεινώνεται και η αιτία είναι οι μνημονιακές πολιτικές. Για την αντιστροφή της κατάστασης απαιτείται απαλλαγή από τα μνημόνια και όχι ακόμα μεγαλύτερη υποταγή σε αυτά και στις εντολές των δανειστών, όπως ζητούν και εφαρμόζουν το σάπιο πολιτικό σύστημα, τα μεγάλα συμφέροντα και οι κονδυλοφόροι τους.
