Για τις εσωκομματικές διαδικασίες και τα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ
Κατατέθηκαν χθες τα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ σε όλες τις περιφέρειες, ενώ εκκρεμεί το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του κόμματος, του οποίου η πλήρης σύνθεση θα γίνει γνωστή την προσεχή Δευτέρα. Προηγήθηκε μια εβδομάδα συνεχών εσωκομματικών διαδικασιών, συνεδριάσεων και διαβουλεύσεων που ανέδειξε προβλήματα και τριβές στο επίπεδο τόσο αρκετών τοπικών οργανώσεων όσο και των κεντρικών οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ.
Νωρίτερα, οι Νομαρχιακές Επιτροπές του κόμματος είχαν καταλήξει στις αρχικές τους προτάσεις μέσα από ψηφοφορίες ή άλλες διαδικασίες που επιλέχθηκαν. Την κεντρική ευθύνη για τη συλλογή των προτάσεων και τη διαμόρφωση των ψηφοδελτίων είχε μια εξαμελής επιτροπή αποτελούμενη από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, το γραμματέα Δ. Βίτσα, τον συντονιστή του Οργανωτικού Γραφείου Τ. Κορωνάκη και τους τρεις κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους Π. Λαφαζάνη, Π. Κουρουπλή και Θ. Δρίτσα.
Διαρκές Συνέδριο
Εκκρεμούσε, όμως, η πολιτική απόφαση για την έγκριση των ψηφοδελτίων. Μπροστά στο ενδεχόμενο να υπάρξουν αρκετές διαφωνίες για τη σύνθεση των ψηφοδελτίων και ειδικότερα για τις λεγόμενες διευρύνσεις, αποφασίστηκε να συγκληθεί η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ το περασμένο Σάββατο αλλά και το Διαρκές Συνέδριο του κόμματος.
Η προτεινόμενη διαδικασία προκάλεσε αρκετά ερωτηματικά. Και αυτό γιατί η μεν Κ.Ε. συνήθως έχει περισσότερο χρόνο στη διάθεσή της από τις λίγες ώρες που θα συνεδρίαζε το μεσημέρι του Σαββάτου, ενώ το Διαρκές Συνέδριο θα προϋπέθετε κάποιους στοιχειώδεις όρους προετοιμασίας, μια και πρόκειται για μια σοβαρή διαδικασία που προβλέπει το καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ για τη συζήτηση και την απόφαση πάνω σε κρίσιμα θέματα.
Τα όσα, τελικά, έγιναν το Σαββατοκύριακο επιβεβαίωσαν τις ανησυχίες για τις διαδικασίες που επιλέχθηκαν. Η Κ.Ε. δεν είχε πολλά περιθώρια ουσιαστικής συζήτησης και η αίσθηση που δόθηκε ήταν ότι το ζητούμενο ήταν απλά να δώσει την έγκρισή της για τους όποιους χειρισμούς θα ακολουθούσαν, υπό την πίεση και της διεξαγωγής του Διαρκούς Συνεδρίου, λίγες ώρες μετά, στο οποίο θα έπρεπε να κυριαρχήσει μια ενωτική ατμόσφαιρα ενόψει της κρίσιμης εκλογικής αναμέτρησης. Και ενώ κανείς δεν αμφισβητεί την κρισιμότητα των επερχόμενων εκλογών, ο τρόπος με τον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ θα δώσει αυτή την -ολιγοήμερη πλέον- μάχη έχει σημασία τόσο για την έκβασή της όσο και γι’ αυτά που πρόκειται να ακολουθήσουν στη συνέχεια.
Έτσι, οι εργασίες του Διαρκούς Συνεδρίου που αναμενόταν να συνεδριάσει το Σαββατοκύριακο, ολοκληρώθηκαν μέσα σε λίγες μόνο ώρες, το βράδυ του Σαββάτου, αφού η γνώμη των χιλιάδων συνέδρων δεν φαίνονταν να μπορεί κάτι να καθορίσει από τις αποφάσεις που ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πάρει μπροστά στην αναμέτρηση της 25ης Ιανουαρίου.
Πολλοί σύνεδροι (ειδικά όσοι ήρθαν από μακρινές επαρχιακές πόλεις) θεώρησαν προβληματική την όλη διαδικασία και δεν έλειψαν οι διαμαρτυρίες, ενώ αρκετοί έλεγαν ότι θα ήταν προτιμότερο να είναι από την αρχή σαφές ότι πρόκειται απλά για μια κεντρική προεκλογική συγκέντρωση, χωρίς αυτή η διαδικασία να «φορτώνεται» με τις προσδοκίες ενός Συνεδρίου, μιας στιγμής δηλαδή ουσιαστικής έκφρασης της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ.
Έτσι, η διαδικασία του Σαββάτου εξαντλήθηκε στην ομιλία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα και τις τοποθετήσεις μερικών κεντρικών στελεχών, κυρίως πάνω σε σημεία του κυβερνητικού προγράμματος, ενώ ακολούθησαν λίγες ομιλίες συνέδρων.
Έλλειμμα διαδικασιών
Το πρόβλημα, όμως, δεν εξαντλείται σε όσα έγιναν το περασμένο Σάββατο. Εκείνο που αναδεικνύεται είναι το έλλειμμα πολιτικών διαδικασιών στον ΣΥΡΙΖΑ όλο το προηγούμενο διάστημα. Η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος δεν συνεδρίασε για αρκετά μεγάλο διάστημα, παρά τις προτάσεις που κατά καιρούς γίνονταν σχετικά, ενώ υπήρχε πληθώρα εξελίξεων στο πολιτικό σκηνικό και ανάγκη προσανατολισμού μπροστά σε αυτές.
Αλλά και στη βάση του ΣΥΡΙΖΑ λείπει η ουσιαστική πολιτική συζήτηση, τέτοια που να ανεβάζει το ενδιαφέρον για ενεργή συμμετοχή των μελών και των φίλων του. Η πολιτική συμπεριφορά και γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ, η τακτική και η πολιτική συμμαχιών δεν έχει γίνει αντικείμενο μιας ουσιαστικής συζήτησης και παρέμβασης της βάσης του κόμματος. Έτσι, απέμεινε το θέμα των ψηφοδελτίων και η διαβούλευση για την κατάρτισή τους στα ασφυκτικά χρονικά πλαίσια που η ίδια η πραγματικότητα επέβαλε, με αποτέλεσμα η συζήτηση για πρόσωπα και οι επακόλουθες τριβές και αντιπαραθέσεις να δώσουν τον τόνο.
Οικολόγοι αντί ΔΗΜΑΡ
Στα πιο συγκεκριμένα «μέτωπα» των συνεργασιών και διευρύνσεων, αρχικά, ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε το ναυάγιο της διαφαινόμενης, έως τότε, συνεργασίας με τη ΔΗΜΑΡ. Το κόμμα του Φ. Κουβέλη επέμενε σε προγραμματική συμφωνία των δύο χώρων και σε μια σειρά ακόμα όρους που δεν έγιναν δεκτοί από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ.
Την Τετάρτη ανακοινώθηκε, στο μεταξύ, η συμφωνία με τους Οικολόγους Πράσινους και η ένταξη στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ μιας σειράς στελεχών του πράσινου κόμματος. Ο επικεφαλής των οικολόγων, Γ. Τσιρώνης, θα είναι σε μη εκλόγιμη θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας, ενώ στην Α’ Θεσσαλονίκης θα κατέβει ο Μ. Τρεμόπουλος.
Η συμφωνία με τους Οικολόγους Πράσινους δεν έχει αποκλειστικά ελληνική διάσταση, αφού ο συγκεκριμένος φορέας εκπροσωπεί τους Ευρωπαίους Πράσινους. Μια ευρωπαϊκή πολιτική δύναμη, δηλαδή, που έχει στηρίξει την κυρίαρχη ευρωπαϊκή στρατηγική και μάλιστα από κυβερνητικές θέσεις σε μια σειρά χώρες. Έτσι, η συγκεκριμένη σύμπραξη δεν είναι περιορισμένης σημασίας, θα χρησιμοποιηθεί και εντάσσεται στην αφήγηση που κερδίζει έδαφος στον ΣΥΡΙΖΑ και που κάνει λόγο περισσότερο για έναν «έντιμο συμβιβασμό» παρά για μια ρήξη με την ευρωκρατία και τον ασφυκτικό κλοιό που αυτή επιβάλλει στη χώρα.
Οι «ανεξάρτητοι»…
Παράλληλα, προχώρησε η ένταξη στα ψηφοδέλτια ανεξάρτητων βουλευτών που καταψήφισαν την κυβερνητική πρόταση για εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Τζάκρη και Βουδούρης, που σε διαφορετικές στιγμές αποχώρησαν από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ, θα είναι στα ψηφοδέλτια (σε Πέλλα και Β’ Αθήνας αντίστοιχα) παρά τις διαφωνίες μελών του ΣΥΡΙΖΑ.
Το ίδιο θα συμβεί, τελικά, και με τον Θ. Παραστατίδη στον Νομό Κιλκίς, παρ’ όλο που στη συγκεκριμένη περίπτωση οι αντιδράσεις των μελών του ΣΥΡΙΖΑ ήταν καθολικές. Συγκεκριμένα, μετά την επιμονή να είναι υποψήφιος ο συγκεκριμένος πρώην κομματάρχης του ΠΑΣΟΚ στο Νομό, αρχικά σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ παραιτήθηκαν (συμπεριλαμβανομένης και της νυν βουλευτίνας Ειρήνης Αγαθοπούλου). Προς στιγμήν, ακούστηκε ότι ο Θ. Παραστατίδης θα είναι υποψήφιος σε άλλη περιφέρεια, αλλά αργά το βράδυ με ευθύνη της ηγετικής ομάδας, διαμηνύθηκε ότι ο συγκεκριμένος θα είναι οπωσδήποτε υποψήφιος στο Κιλκίς, όπως και τελικά έγινε, μετά από τις ασφυκτικές πιέσεις και την οριστική παραίτηση του υποψήφιου Π. Χρονόπουλου.
Η περίπτωση ειδικά του Θ. Παραστατίδη και των προβλημάτων που δημιούργησε η υποψηφιότητά του αλλά και των υπόλοιπων προερχόμενων από τα μνημονιακά κόμματα αναδεικνύει σοβαρά ζητήματα που έρχονται σαν «ουρά» της τακτικής που ακολουθήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ στο ζήτημα της εκλογής Προέδρου. Είναι πλέον φανερό ότι η σύμπραξη για την καταψήφιση του Στ. Δήμα αφήνει μια «προίκα» στον ΣΥΡΙΖΑ που καθόλου βοηθητική δεν είναι για το ριζοσπαστισμό του εγχειρήματος που είναι απαραίτητος στο βαθμό που ο ΣΥΡΙΖΑ επιλέξει ή οδηγηθεί ακόμα και σε στοιχειώδεις ρήξεις στο εξωτερικό ή το εσωτερικό της χώρας.
Θυμίζουμε ότι αρνητική άποψη σχετικά με το ενδεχόμενο υποψηφιότητας των Βουδούρη, Παραστατίδη είχε διατυπωθεί πριν από εβδομάδες και από τον Μανώλη Γλέζο που με δήλωσή του είχε υποστηρίξει ότι δεν χωρούν πολιτικοί καριέρας στις γραμμές της Αριστεράς, εγείροντας και ζητήματα πολιτικής ηθικής. Όσον αφορά τον ίδιο τον Μανώλη Γλέζο, μόλις χθες το απόγευμα διευκρίνισε με ανακοίνωσή του ότι δεν θα είναι υποψήφιος στις εκλογές της 25ης του μήνα αλλά θα παραμείνει ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.
Υποψήφια, ακόμα, με τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι στην Κοζάνη και η πρώην βουλευτής των ΑΝΕΛ, Ραχήλ Μακρή, ενώ αρνητική απάντηση στο ενδεχόμενο να συμμετέχει στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας, έδωσε η Χρυσούλα Γιαταγάνα, επίσης αποχωρήσασα από το κόμμα του Π. Καμένου. Τέλος, υποψήφιοι με τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι τελικά οι καθηγητές Γ. Βαρουφάκης και Κ. Λαπαβίτσας (σε Β’ Αθήνας και Ημαθία αντίστοιχα).
Συσχετισμοί και αποκλεισμοί…
Σε πολλές περιπτώσεις, πάντως, οι αποφάσεις τοπικών οργάνων χρησιμοποιήθηκαν, με βάση τους τοπικούς συσχετισμούς ανάμεσα σε τάσεις κυρίως του παλιού Συνασπισμού, ώστε να νομιμοποιηθεί ένας διαμοιρασμός των θέσεων στα ψηφοδέλτια αντίστοιχος με τις ισορροπίες των κυρίαρχων τάσεων και όχι με τη βούληση των μελών ή ακόμα περισσότερο των χιλιάδων υποστηρικτών του ΣΥΡΙΖΑ.
Το ίδιο συνέβη και με αρκετές ακόμα υποψηφιότητες ριζοσπαστικών στοιχείων του ΣΥΡΙΖΑ, μελών που δεν ανήκουν σε κάποια από τις κυρίαρχες τάσεις αλλά και νέων ανθρώπων που ακόμα και σε περιπτώσεις που είχαν ψηφιστεί από τη βάση του κόμματος αποκλείστηκαν, τελικά, από τα ψηφοδέλτια. Η ηλικιακή σύνθεση των ψηφοδελτίων είναι και αυτή μια σοβαρή παράμετρος αφού, παρά το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνει πολύ μεγάλα ποσοστά κυρίως στη νεολαία, οι υποψήφιοι από τις ηλικίες κάτω των 40-45 χρονών είναι μάλλον ελάχιστοι στα ψηφοδέλτια της ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Έτσι, η κατάρτιση των ψηφοδελτίων καθορίστηκε κυρίως από τρεις παράγοντες. Πρώτον, την ανάγκη να τηρηθούν οι κεντρικοί συσχετισμοί των τάσεων κυρίως του παλιού ΣΥΝ. Δεύτερον, από διάφορες ισορροπίες σε τοπικά όργανα του ΣΥΡΙΖΑ. Τρίτον, από τις ανάγκες μιας «διεύρυνσης» που υπαγόρευσε κυρίως η τακτική που ακολουθήθηκε στην εκλογή ΠτΔ και λειτούργησε δεσμευτικά σε περιπτώσεις διαφόρων ανεξάρτητων πρώην μνημονιακών βουλευτών και δευτερευόντως στην περίπτωση των Οικολόγων-Πράσινων που ήρθαν, περίπου, σε αντικατάσταση της «παραλίγο σύμμαχης» ΔΗΜΑΡ…
Η τακτική, όμως, αυτή δεν προσδίδει θετικά στις δυνατότητες του εγχειρήματος ΣΥΡΙΖΑ μπροστά στην επόμενη, δύσκολη μέρα. Απαραίτητη θα ήταν μια άλλη διεύρυνση που θα έπαιρνε σοβαρά υπ’ όψιν τις ανάγκες μιας κοινωνίας δοκιμαζόμενης αλλά και έντονα εχθρικής προς το παλιό πολιτικό σύστημα που προσπαθεί με κάθε τρόπο να διασωθεί. Μια τέτοια διαφορετική πολιτική θα κινούνταν στον αντίποδα των μετατοπίσεων που τείνουν να εδραιωθούν στη γενικότερη πολιτική φυσιογνωμία και γραμμή του φορέα και που αποτελούν το μείζον πρόβλημα στο σημερινό απαιτητικό σκηνικό.
Γ.Π.
