Στην Αστάνα, πρωτεύουσα του Καζακστάν, πραγματοποιήθηκε η σύνοδος των 10 (μετά την επίσημη ένταξη και της Λευκορωσίας) κρατών μελών του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης. Η συνάντηση γίνεται σε μια περίοδο που κλιμακώνεται επικίνδυνα η επιθετικότητα της Δυτικής Συμμαχίας στον πόλεμο της Ουκρανίας, και ταυτόχρονα οξύνεται ο οικονομικός ανταγωνισμός Δύσης-Κίνας με τη συνεχή επιβολή κυρώσεων και δασμών από ΗΠΑ και Ε.Ε. σε κινεζικά προϊόντα υψηλής τεχνολογίας – ενώ το Πεκίνο απειλεί με ισοδύναμα αντίμετρα.
Ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης ιδρύθηκε το 2001 με πρωτοβουλία της Κίνας και Ρωσίας, και καλύπτει μια περιοχή μεγάλης γεωπολιτικής και γεωοικονομικής σημασίας γι’ αυτά τα δύο κράτη. Εκτός από τις 10 χώρες που είναι τακτικά μέλη*, περιλαμβάνονται άλλες 14 με καθεστώς «εταίρου στο διάλογο». Σε αυτές συγκαταλέγονται οι αραβικές χώρες του Κόλπου και η Τουρκία. Σε συνδυασμό με τους BRICS, ο Οργανισμός προβάλλεται ως πρόπλασμα ενός πιο δίκαιου πολυπολικού κόσμου και ως πόλος αμοιβαία επωφελούς οικονομικής συνεργασίας, εναλλακτικός στον Δυτικό και με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο.
Κρίσιμος χώρος για Πεκίνο και Μόσχα
Μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είχε γίνει γνωστό το κοινό ανακοινωθέν. Στις δύο μέρες της συνόδου όμως πραγματοποιήθηκαν διμερείς επαφές μεταξύ των κρατών μελών, επιβεβαιώθηκαν οικονομικές συνεργασίες και υπογράφτηκαν νέες συμφωνίες. Να σημειώσουμε ότι οι χώρες της Κεντρικής Ασίας αποτελούν στρατηγική επιλογή της Κίνας, που έχει επενδύσει τεράστιους πόρους στα πλαίσια του σχεδίου «Δρόμος του Μεταξιού», και ταυτόχρονα χώρο ζωτικής σημασίας για τη Ρωσία, λειτουργώντας ως κρίσιμη διέξοδος από την ασφυκτική περικύκλωση που δέχεται από τη Δύση.
Την ίδια στιγμή οι χώρες της Δύσης δηλώνουν παρούσες στην περιοχή, και επιχειρούν να διευρύνουν συνεργασίες και επαφές με τις χώρες αυτές. Στην κλειστή συνεδρίαση των ηγετών των κρατών μελών αναμένεται να συμφωνηθούν τα συμπεράσματα της συνόδου, ανάμεσά τους και το ενδεχόμενο να ανακοινωθεί η συγκρότηση ενός ενιαίου ευρασιατικού συστήματος άμυνας και ασφάλειας. Πρόκειται για μια επιθυμία Ρωσίας και Κίνας που θα αναβαθμίσει σημαντικά τη συνεργασία των μελών, καθώς πια κάθε επίθεση σε κάθε μέλος χωριστά θα θεωρείται επίθεση σε βάρος όλων, και θα αντιμετωπίζεται ενιαία (κάτι αντίστοιχο με αυτό που προβλέπει το περίφημο άρθρο 5 του ΝΑΤΟ).
Παρουσία Ερντογάν με μηνύματα
Το παρόν στη σύνοδο της Αστάνα έδωσε και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ερντογάν, ως «εταίρος». Έχοντας ήδη εξασφαλίσει την προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών από τις ΗΠΑ, και λίγες ημέρες πριν τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Νέα Υόρκη (όπου αναμένεται να συναντηθεί με τον Μπάιντεν), ο Ερντογάν δεν δίστασε να συναντηθεί για δεύτερη φορά με τον Πούτιν και τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ. Η συζήτηση με τον Ρώσο πρόεδρο αφορούσε την περαιτέρω ανάπτυξη των ήδη σημαντικών οικονομικών συναλλαγών μεταξύ των δύο χωρών, αγνοώντας τις δυτικές απειλές για μέτρα κατά της Τουρκίας λόγω «παραβίασης των κυρώσεων». Συζητήθηκε ακόμα η επέκταση της ενεργειακής συνεργασίας με τη δημιουργία νέου πυρηνικού σταθμού…
Σύμφωνα με ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας, αναφορά έγινε ακόμα για τη Γάζα και την οξυμένη κατάσταση που επικρατεί στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας. Για άλλη μια φορά ο Ερντογάν παρουσιάστηκε ως «ειρηνοποιός», ζητώντας από το Πούτιν να του ανατεθεί μια «αμοιβαία επωφελής» ειρηνευτική πρωτοβουλία. Είναι σημαντικό ότι, ενώ συμφωνήθηκε η επέκταση της οικονομικής συνεργασίας των δύο χωρών, η Ρωσία απέκλεισε χωρίς περιστροφές την «ειρηνευτική πρωτοβουλία» της Τουρκίας.
* Κίνα, Ινδία, Ιράν, Ρωσία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν, Πακιστάν, Τατζικιστάν και Λευκορωσία.
