Η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ των ΗΠΑ και των Ταλιμπάν προβλέπει τη σταδιακή αποχώρηση του αμερικανικού στρατού κατοχής με αντάλλαγμα τη διακοπή της συνεργασίας των Ταλιμπάν με την Αλ-Κάιντα, καθώς και την αποδοχή των Ταλιμπάν να συνομιλήσουν με τα «ανδρείκελα της Ουάσιγκτον» (όπως αποκαλούν την αναγνωρισμένη «διεθνώς», αλλά όχι εντός του Αφγανιστάν, κυβέρνηση του αμερικανοσπουδαγμένου Ασράφ Γάνι). Είτε υλοποιηθεί είτε όχι αυτή η συμφωνία, το πρώτο παράδοξο είναι ότι η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει τους Ταλιμπάν, τους οποίους είχε υποσχεθεί να εξοντώσει μετά τις επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους, περίπου ως κρατική οντότητα. Και διαπραγματεύεται/συμφωνεί απευθείας μαζί τους, παραμερίζοντας μάλιστα τη (δοτή) επίσημη κυβέρνηση του Αφγανιστάν. Άρα η εν λόγω συμφωνία, που υπογράφτηκε στο Κατάρ παρουσία του ίδιου του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο μετά από μια εικοσαετία σχεδόν βορειοαμερικανικής εισβολής και κατοχής, λειτουργεί από μόνη της ως υπενθύμιση μιας ακόμη αποτυχίας της εξωτερικής πολιτικής και των επεμβάσεων των αδυνατισμένων ΗΠΑ.
Η αίσθηση αυτή επιτείνεται από την είδηση της τηλεφωνικής συνομιλίας, αυτήν την εβδομάδα, του ίδιου του Αμερικανού προέδρου Τραμπ με τον μουλά Μπαραντάρ, ηγέτη των Ταλιμπάν. Ο ίδιος ο Λευκός Οίκος αποκάλυψε ότι η συνομιλία διάρκεσε πάνω από μισή ώρα, και ότι στη διάρκειά της ο Τραμπ διαβεβαίωσε τον Μπαραντάρ πως θα βάλει τον Πομπέο να πιέσει τις άλλες αφγανικές παρατάξεις να αρχίσουν κι αυτές διάλογο με τους Ταλιμπάν. Λίγο αργότερα, ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωνε στους δημοσιογράφους ότι είχε μια «μια πολύ καλή συνομιλία». Το γεγονός μάλλον δεν καθησύχασε τις ανησυχίες των Ευρωπαίων και άλλων συμμάχων των ΗΠΑ, οι οποίοι τις ακολούθησαν πρόθυμα στην εισβολή και κατοχή του Αφγανιστάν, ότι δεν θα προλάβουν καν να… πακετάρουν. Διότι φαίνεται ότι οι Αμερικανοί βιάζονται να απεγκλωβιστούν: «Δεν μας αρέσει η βία(!) και θέλουμε να δούμε τους στρατιώτες μας σύντομα πίσω στα σπίτια τους», είπε ο Τραμπ.
Αιματηρή επίθεση σε σιιτική τελετή
Βέβαια πριν καλά-καλά στεγνώσει το μελάνι της συμφωνίας άρχισαν οι περιπλοκές, με νέες συγκρούσεις μεταξύ Ταλιμπάν και αμερικανοντυμένων Αφγανών, και αλληλοκατηγορίες για το ποιος έσπασε πρώτος την κατάπαυση του πυρός. Αυτό ανάγκασε τόσο τον Πομπέο όσο και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ να προειδοποιούν ότι η συμφωνία θα καταρρεύσει αν οι Ταλιμπάν την παραβιάσουν. Ταυτόχρονα όμως η Ουάσιγκτον έχει ήδη προτείνει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ την υιοθέτηση της συμφωνίας της με τους Ταλιμπάν και την άρση των διεθνών κυρώσεων εναντίον τους…
Το μεγαλύτερο πάντως πλήγμα εναντίον της συμφωνίας και της συνεχώς διακοπτόμενης εκεχειρίας μεταξύ αντιμαχόμενων φραξιών και κατοχικών δυνάμεων δόθηκε χθες, όταν άγνωστοι έπληξαν με ρουκέτες και σφαίρες το ετήσιο μνημόσυνο του σιίτη Χαζάρου ηγέτη Αμπντούλ Αλί Μαζάρι, ο οποίος το 1995 είχε συλληφθεί και βασανιστεί από τους Ταλιμπάν, που τελικά τον δολοφόνησαν πετώντας τον από ελικόπτερο… Σε περίπου 30 ανέρχονται οι νεκροί της επίθεσης, την οποία καταδίκασε με οργή η Τεχεράνη, ανεβάζοντας τους τόνους της κριτικής της για τη συμφωνία μεταξύ «δυνάμεων κατοχής και τρομοκρατών» χωρίς τη συμμετοχή των υπόλοιπων αφγανικών παρατάξεων. Οι Ταλιμπάν δήλωσαν βέβαια ότι δεν έχουν σχέση με την επίθεση, «δείχνοντας» προς το Ισλαμικό Κράτος, το οποίο είχε μετατρέψει και πέρυσι το μνημόσυνο σε εκατόμβη. Στην τελετή συμμετείχε –και γλίτωσε χωρίς να τραυματιστεί– και ο Αμπντουλά Αμπντουλά, επικεφαλής της «Εθνικής Συμμαχίας», που δεν αναγνωρίζει τη νίκη του «ανεξάρτητου» Ασράφ Γάνι στις τελευταίες αφγανικές εκλογές. Θα είναι άραγε το μεγαλύτερο θύμα της χθεσινής επίθεσης αυτή καθαυτή η επιθυμία του Τραμπ να υποδεχθεί πίσω στις ΗΠΑ, εν μέσω προεκλογικής περιόδου, τους Αμερικανούς στρατιώτες που συμμετέχουν σε έναν πόλεμο αποτυχημένο και αντιδημοφιλή (και) στην αμερικανική κοινή γνώμη;
