Χάμα Χαμάμι, επικεφαλής του Λαϊκού Μετώπου της Τυνησίας
Συνέντευξη στην Τίνα Στρίκου
Ο επικεφαλής του Λαϊκού Μετώπου της Τυνησίας Χάμα Χαμάμι βρέθηκε στην Αθήνα αυτή την εβδομάδα και πραγματοποίησε μια σειρά σημαντικές συναντήσεις, μεταξύ άλλων με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, την πρόεδρο της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου και τον γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ Τάσο Κορωνάκη. Στόχος της επίσκεψης ήταν η ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ των κινημάτων των δύο χωρών και η διερεύνηση των πρακτικών δυνατοτήτων για μεγαλύτερη συνεργασία και καλύτερο συντονισμό των λαϊκών δυνάμεων στις δύο πλευρές της Μεσογείου. Στην επίσκεψή του συνοδευόταν από τη Μούνα Μαθάρι, ηγετικό στέλεχος του Λαϊκού Μετώπου.
Ο Χάμα Χαμάμι, ιστορική μορφή της τυνησιακής Αριστεράς, ήταν υποψήφιος στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές, όπου απέσπασε ποσοστό 8% και κατοχύρωσε οριστικά το Λαϊκό Μέτωπο ως τρίτο πόλο στην πολιτική σκηνή της χώρας του. Σήμερα ο Χαμάμι βρίσκεται επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αφού η κυβέρνηση που σχηματίστηκε αποτελεί συνασπισμό μεταξύ κυρίως του φιλελεύθερου κόμματος Νίντα Τούνις και του μετριοπαθούς ισλαμικού κόμματος Ενάχντα.
Γνωρίζουμε ότι το κόμμα σας, το Κόμμα Εργατών Τυνησίας, έχει μεγάλη ιστορία. Σήμερα όμως είναι και η σημαντικότερη δύναμη ενός πλατιού συνασπισμού, του Λαϊκού Μετώπου. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η εξέλιξη στη νέα, μεταδικτατορική περίοδο;
Το Λαϊκό Μέτωπο είναι γέννημα των θετικών και αρνητικών εμπειριών όλων μας, και του κοινού αγώνα για αλλαγή των συσχετισμών. Μας απασχολεί το ζήτημα της ποσοτικής και ποιοτικής ενδυνάμωσης του λαϊκού κινήματος ώστε να επιβάλει καταρχήν μια βαθιά πολιτική αλλαγή – και να αποτελέσει την προωθητική δύναμη μιας προοδευτικής μετάβασης. Στις σημερινές συνθήκες, αυτός είναι ο δρόμος, όπως συνέβη στη Λατινική Αμερική, ειδικά στη Βολιβία και, μέχρις ενός σημείου, και στη Βενεζουέλα. Βλέπουμε ότι σήμερα υπάρχουν δυνατότητες ριζοσπαστικοποίησης του κινήματος και επιβολής φιλολαϊκών μεταρρυθμίσεων κάτω από την πίεσή του.
Ο λαός της Τυνησίας έκανε έναν τεράστιο αγώνα, ανέτρεψε με την εξέγερσή του το 2011 μια δικτατορία δεκαετιών, αλλά εξακολουθεί να μαστίζεται από οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα…
Ο λαός μας έχει συσσωρεύσει πλέον μια τεράστια εμπειρία: έζησε τη δικτατορία του Μπεν Άλι, έπειτα την ισλαμική κυβέρνηση υπό το Ενάχντα, και τώρα το συνασπισμό των φιλελεύθερων του Νίντα Τούνις μαζί με το Ενάχντα – και, εύλογα, αναζητά μια εναλλακτική λύση. Ακριβώς γι’ αυτό εξάλλου, για να ακυρώσει στα μάτια του λαού μας την εναλλακτική προοπτική, η τυνησιακή άρχουσα τάξη μας πιέζει να συμμετάσχουμε στη σημερινή κυβέρνηση. Εμείς αρνούμαστε. Δεν είναι αυτοσκοπός μας να βρεθούμε στην κυβέρνηση, που έχει νόημα μονάχα ως μέσο για να υπηρετήσουμε το λαό. Αλλιώς ο κόσμος θα πει «τελικά, όλοι είναι ίδιοι». Και έτσι θα ανοίξει ο δρόμος για μικροδικτατορίσκους και την ακροδεξιά…
Πώς δραστηριοποιείται το Λαϊκό Μέτωπο σε αυτή τη φάση;
Στις απεργίες και στις κινητοποιήσεις πηγαίνουμε με το πολιτικό μας πρόγραμμα, που μιλά για την ανάγκη να συνεχιστεί και να ολοκληρωθεί η λαϊκή και δημοκρατική επανάσταση του 2011. Παράλληλα, προσπαθούμε να συγκροτήσουμε τοπικές λαϊκές επιτροπές. Τις επόμενες μέρες θα κάνουμε Εθνική Συνδιάσκεψη του Λαϊκού Μετώπου επικεντρωμένη σε θέματα προετοιμασίας και οργανωτικά: ειδικά, πώς να ανοίξουμε θαρραλέα τις οργανώσεις μας στο λαό, και πώς να δημιουργήσουμε νέους τοπικούς πυρήνες.
Σε τι κατάσταση βρίσκεται η σημερινή τυνησιακή κυβέρνηση;
Υπάρχουν τεράστια εσωτερικά προβλήματα στο πρώτο κυβερνητικό κόμμα, το Νίντα Τούνις, αλλά και εντός του ισλαμικού Ενάχντα, μεταξύ «δογματικών» και «πραγματιστών». Οι λαϊκοί αγώνες οξύνουν κι άλλο τις αντιθέσεις στο εσωτερικό του κάθε κόμματος, αλλά και μεταξύ των εταίρων του κυβερνητικού συνασπισμού. Δεν είναι διόλου απίθανη μια νέα πολιτική κρίση και νέες εκλογές. Το χειρότερο ενδεχόμενο όμως θα ήταν μια τυφλή κοινωνική έκρηξη, που θα μετατρέψει την ισλαμική τρομοκρατία σε καθοριστική δύναμη. Αυτή είναι η στρατηγική της Τουρκίας και του Κατάρ, αλλά και ορισμένων δυνάμεων της Δύσης, που θέλουν να αποτύχει το εγχείρημα της Τυνησίας ώστε να ανοίξει ο δρόμος για διείσδυση στην Αλγερία – το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της οποίας έχουν βάλει στο μάτι. Εν ολίγοις, το ερώτημα του ποιος ελέγχει την εξουσία δεν έχει απαντηθεί στην Τυνησία. Η κατάσταση σίγουρα επηρεάζεται από τις εξελίξεις στην περιοχή, ιδίως στην ανατιναγμένη Λιβύη.
Υπάρχει δηλαδή έντονη «ενεργοποίηση» περιφερειακών δυνάμεων…
Ναι, κυρίως μέσω Λιβύης, όπου γίνεται η εκπαίδευση των τζιχαντιστών και από την οποία «εισάγονται» στην Τυνησία όπλα, χρήματα και οι ίδιοι οι ισλαμιστές τρομοκράτες. Επίσης υπάρχουν προσπάθειες να διασπαστεί η Τυνησία σε βορρά και νότο, αφού από το νότο θα περνούσαν πιο εύκολα προς την Αλγερία. Σε αυτά είναι καθοριστικός ο ρόλος του Ισραήλ μαζί με την Τουρκία και το Κατάρ. Από την άλλη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία και η Αίγυπτος είναι εναντίον του Ενάχντα, αλλά ταυτόχρονα θέλουν περιστολή της επανάστασης. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα περίπλοκη και αντιφατική κατάσταση. Οι ΗΠΑ ηγεμονεύουν και στα δύο περιφερειακά στρατόπεδα, που το καθένα όμως έχει δικό του λόμπι πίεσης στην Ουάσιγκτον. Ακόμα και το Ιράν προσπαθεί να διεισδύσει στην Τυνησία, μέσω και της δημιουργίας σιιτικού κινήματος… Όμως ο τυνησιακός λαός απεχθάνεται την ξένη επέμβαση!
Υπάρχει κίνδυνος να εξελιχθεί η κατάσταση όπως στην Αίγυπτο, δηλαδή ο στρατός να εκμεταλλευτεί τη λαϊκή δυσαρέσκεια για την επιβολή νέου δικτατορικού καθεστώτος;
Δύσκολο, επειδή η Τυνησία είχε μια αστυνομική δικτατορία. Ο στρατός ήταν πάντα υποβαθμισμένος. Πόσο μάλλον που μετά την επανάσταση έχει δημιουργηθεί και στο στρατό και στην αστυνομία ένα ρεπουμπλικανικό ρεύμα. Δεν είναι λίγοι πια οι στρατιωτικοί που βλέπουν με συμπάθεια το Λαϊκό Μέτωπο, ιδίως αφότου εμείς κι αυτοί αποτελούμε τους κύριους στόχους των τζιχαντιστών.
Ξέρουμε ότι είναι αδύνατο να προβλέψει κανείς… αλλά πώς εκτιμάτε την εξέλιξη στην τραγωδία της Συρίας;
Είμαστε σε επαφή συνέχεια με τους Σύριους και Παλαιστίνιους συντρόφους. Υπάρχει στασιμότητα στο συσχετισμό. Ο Άσαντ κατέχει το 30-40% της χώρας, το ίδιο και η ένοπλη αντιπολίτευση. Το υπόλοιπο 20% δεν ελέγχεται από κανέναν. Έτσι, νομίζω ότι δεν μπορεί να υπάρξει στρατιωτική λύση, ιδίως μετά τη συμφωνία Ιράν-ΗΠΑ, που αντικειμενικά δίνει ανάσα στον Άσαντ και τη Χεζμπολά. Βέβαια η Γαλλία επιθυμεί επέμβαση στη Συρία. Ωστόσο αν ο Άσαντ δεχτεί να φύγει, θα βρεθεί μια πολιτική λύση. Αν όμως γίνει ξένη στρατιωτική επέμβαση, το ενδεχόμενο πολιτικής λύσης θα εξαλειφθεί, και πιθανότατα θα ξεσπάσει περιφερειακός πόλεμος…
==============================
Σημαντικές συναντήσεις
Στη συνάντηση μεταξύ του Χαμάμι και του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα η συζήτηση επικεντρώθηκε στην περιφερειακή αποσταθεροποίηση. Και οι δύο πλευρές τόνισαν ότι η κοινωνική δικαιοσύνη και η αποτροπή των ξένων επεμβάσεων κάθε είδους είναι προϋποθέσεις για την εμπέδωση κλίματος ειρήνης και καλής συνεργασίας στη Μεσόγειο.
Ακολούθησε συνάντηση με την πρόεδρο της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου, η οποία μεταξύ άλλων ενημέρωσε τον Χάμα Χαμάμι για την Επιτροπή Αλήθειας Δημοσίου Χρέους. Όπως τόνισε ο Χαμάμι, η πρωτοβουλία αυτή ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους Τυνήσιους, καθώς η χώρα τους βρίσκεται ήδη στη μέγγενη του ΔΝΤ με αφορμή το χρέος.
Τέλος, στη συνάντηση με την αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ, ο Τάσος Κορωνάκης εξέφρασε την υποστήριξή του στον αγώνα του Λαϊκού Μετώπου και επανέλαβε τη δέσμευση για καλύτερο συντονισμό και κοινές δράσεις των προοδευτικών δυνάμεων σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.
