ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Μιχάλη Σιάχο
Για κατάσταση χωρίς μεταπολιτευτικό, ίσως και μεταπολεμικό, προηγούμενο κάνει λόγο, μιλώντας στον Δρόμο, ο πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, Σπύρος Παπασπύρος, τονίζοντας ότι «η πρωτομαγιά είναι ιστορικός φάρος και για τα σύγχρονα προτάγματα, τις δυνατότητες του εργατικού κινήματος». Για τον Σπύρο Παπασπύρο «η έξοδος από το συγκεκριμένο μηχανισμό χρηματοδότησης και την κηδεμόνευση του ΔΝΤ, τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Ε.Ε. που οδήγησαν στην κρίση, τη βαθαίνουν και δεν την υπερβαίνουν, είναι όρος επιβίωσης των ευρωπαϊκών κοινωνιών».
Αναφερόμενος στις κινητοποιήσεις της ΑΔΕΔΥ, τονίζει ότι «η πύκνωση και η κλιμάκωση των αγώνων απαιτεί εναλλασσόμενες μορφές που πρέπει να δώσουν τη συνέχεια, τη διάρκεια, μετά τον “πρώτο κύκλο” και με σταθμό το Ασφαλιστικό. Αναλύουμε, παρακολουθούμε διαρκώς τα πράγματα και προσπαθούμε να ανταποκριθούμε, να υπερασπίσουμε κατακτήσεις, να θέσουμε φραγμό. Στην περίπτωση απολύσεων, οι κινητοποιήσεις θα προσλάβουν χαρακτήρα μετωπικής σύγκρουσης».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι απαντήσεις του προέδρου της ΑΔΕΔΥ, σε ό,τι αφορά την έντονη κριτική που δέχονται τα συνδικάτα, χαρακτηρίζοντάς την εν πολλοίς δικαιολογημένη, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «ο κυβερνητικός ή κομματικός συνδικαλισμός είχε και έχει αρνητικό, ανασταλτικό αντίκτυπο». Μιλώντας για την ανάγκη ενότητας και συνολικής αντίστασης των εργαζομένων, υπογραμμίζει ότι «η προοπτική ή θα υπάρξει κοινά ή δεν θα υπάρξει ούτε για το δημόσιο, ούτε για τον ιδιωτικό τομέα. Για το μισθό, τη σύνταξη, τη σταθερή απασχόληση, την κοινωνική ασφάλιση, τις εργασιακές σχέσεις, η μάχη πρέπει να δοθεί από κοινού».
Ο «χορός ξηλώματος» των εργασιακών κατακτήσεων ενός αιώνα ξεκίνησε από τους εργαζόμενους στο Δημόσιο και έπεται συνέχεια (κατάργηση θέσεων, απολύσεις κ.λπ.). Έχει η ΑΔΕΔΥ ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κινητοποιήσεων;
Αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση χωρίς μεταπολιτευτικό, ίσως και μεταπολεμικό, προηγούμενο. Είναι δύσκολο να δει κανείς, επακριβώς, τις εξελίξεις και πιθανόν την ώρα της δημοσίευσης της συνέντευξης το τοπίο να έχει μεταβληθεί ακόμη πιο δραματικά. Η ΑΔΕΔΥ από την αρχή της κρίσης είχε αναπτύξει ένα διεισδυτικό προβληματισμό, εκτιμήσεις και θέσεις που αποτυπώθηκαν στις εκθέσεις και τα υπομνήματα για την οικονομική και κοινωνική πολιτική στο πλαίσιο της ΔΕΘ του 2008 και 2009. Δημοσιοποιήθηκαν μεν, αγνοήθηκαν, δε. Αυτό μας επέτρεψε ώστε στην ένταση και κλιμάκωση των τελευταίων μηνών να είμαστε πιο προετοιμασμένοι, σταθεροί και αποφασισμένοι για το τι πρέπει να κάνουμε, χωρίς ταλαντεύσεις. Δεν είχαμε και δεν έχουμε ψευδαισθήσεις και αυταπάτες για το τι επικρέμεται, συμβαίνει και ακολουθεί ως συνέχεια για το βιοτικό επίπεδο, τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, τη ζωή μας. Δεχθήκαμε πρώτοι μια μεγάλη επίθεση και τονίσαμε, όταν πολλοί πίστευαν ότι τα μέτρα θα περιοριστούν στο Δημόσιο, ότι έρχεται βαθιά ύφεση, γίνεται άσκηση επέκτασής τους στο σύνολο των εργαζομένων και των μικρομεσαίων, στον ιδιωτικό τομέα και σύντομα θα πολλαπλασιάζονταν τα οικονομικά αδιέξοδα, τα κοινωνικά προβλήματα. Στο πλαίσιο αυτό αποφασίσαμε, έγκαιρα, μια αγωνιστική και απεργιακή στρατηγική. Αναπτύξαμε νέες μορφές, όπως τα συλλαλητήρια, με μαζικό και δυναμικό τρόπο. Ήδη επεξεργαζόμαστε ιδέες για εμπλουτισμό των μορφών. Η πύκνωση και η κλιμάκωση των αγώνων απαιτεί εναλλασσόμενες μορφές που πρέπει να δώσουν τη συνέχεια, τη διάρκεια μετά τον «πρώτο κύκλο» και με σταθμό το Ασφαλιστικό. Αναλύουμε, παρακολουθούμε διαρκώς τα πράγματα και προσπαθούμε να ανταποκριθούμε, να υπερασπίσουμε κατακτήσεις, να θέσουμε φραγμό. Στην περίπτωση απολύσεων οι κινητοποιήσεις θα προσλάβουν χαρακτήρα μετωπικής σύγκρουσης.
Εκτιμάτε ότι οι εργαζόμενοι μπορούν με αγώνες να ακυρώσουν την πολιτική που επιβάλλουν ΔΝΤ και Ε.Ε.;
Η έξοδος από το συγκεκριμένο μηχανισμό χρηματοδότησης και την κηδεμόνευση του ΔΝΤ, τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Ε.Ε. που οδήγησαν στην κρίση, τη βαθαίνουν και δεν την υπερβαίνουν, είναι όρος επιβίωσης των ευρωπαϊκών κοινωνιών, αφού το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελληνικό. Εδώ χρειάζεται και συντονισμός συνδικάτων και κοινωνικών κινημάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ήδη αναλάβαμε πρωτοβουλίες και δουλεύουμε προς την κατεύθυνση αυτή. Μπορεί το αναγκαίο να γίνει δυνατό, το δυνατό εφικτό. Είναι ρεαλιστικό να αλλάξουν οι συσχετισμοί στην κοινωνία.
Οι αγώνες οικοδομούν αυτοπεποίθηση, πίστη στο συλλογικό μας εαυτό, ελπίδα και κατακτήσεις. Η Πρωτομαγιά είναι ιστορικός φάρος και για τα σύγχρονα προτάγματα, τις δυνατότητες του εργατικού κινήματος. Η αλληλεγγύη και οι δεσμοί στα βιώματα των συλλογικών αγώνων είναι ο τρόπος, η διέξοδος, η λύση.
Οι πάντες ομολογούν ότι οι κινητοποιήσεις των συνδικάτων είναι αναντίστοιχες της επίθεσης. Επίσης, σχεδόν οι πάντες υποστηρίζουν ότι τα συνδικάτα δεν θέλουν να κοντράρουν με σοβαρούς όρους την εκάστοτε κυβερνητική πολιτική. Συμφωνείτε με αυτή τη διαπίστωση; Ο εναγκαλισμός των συνδικάτων με τα κόμματα εξουσίας τι ρόλο έχει παίξει όλα αυτά τα χρόνια;
Έχουν βάση οι διαπιστώσεις, η κριτική και η αμφισβήτηση. Ο κυβερνητικός ή κομματικός συνδικαλισμός είχε και έχει αρνητικό, ανασταλτικό αντίκτυπο. Τα μείζονα και τα κυρίαρχα της συγκυρίας, των επόμενων μηνών και χρόνων ενεργοποιούν όλο και περισσότερους εργαζόμενους και οδηγούν στην απογραφειοκρατικοποίηση των συνδικαλιστικών πρακτικών, ενισχύουν την αυτόνομη και κινηματική μορφή δράσης. Στις τωρινές και αρνητικές προκλήσεις, η δυναμική των συνδικάτων θα αναπτυχθεί και ήδη η απόσταση αυτή καλύπτεται. Συνδικαλιστικές δυνάμεις που θα μείνουν πίσω ακίνητες, καρφωμένες με τα πόδια στο πάτωμα μηχανισμών, είναι θέμα χρόνου να περιθωριοποιηθούν, να αποσυρθούν, να ακυρωθούν.
Επίσης, όλοι οι εργαζόμενοι μιλούν για απουσία των συνδικάτων από τους χώρους δουλειάς. Μιλούν για απόσταση η οποία ενισχύει και την απαξίωση του συνδικαλισμού. Η ουσιαστική παρουσία της ΑΔΕΔΥ στο πεδίο που δίνονται οι καθημερινές μάχες των εργαζομένων σάς ικανοποιεί;
Έχετε απόλυτο δίκιο. Το πρόβλημα είναι στους χώρους εργασίας, γιατί εκεί είναι το κύτταρο του συνδικαλισμού. Το γεγονός πως δεν έχει ανατραπεί στο σημείο αυτό η κατάσταση, δεν επιτρέπει σε κανέναν να είναι ικανοποιημένος γι’ αυτό που κάνει στο δεύτερο ή τρίτο επίπεδο οργάνωσης του συνδικαλιστικού κινήματος.
Τα πράγματα, όμως, στα συνδικάτα δεν λύνονται, δεν προχωρούν διοικητικά. Απαιτούνται πολιτικοσυνδικαλιστικές πρωτοβουλίες, γιατί η αλλαγή είναι υπόθεση ευθύνης. Μπορεί να κριθεί και στο επίπεδο των ηγεσιών, αλλά προκύπτει στη δυναμική, είναι κυρίως ζήτημα βάσης, εργαζομένων, δράσης. Πρώτα απ’ όλα, όμως, χρειάζεται ατομική και συλλογική απόφαση και στάση, γιατί κατορθωτό γίνεται αυτό που αποφασιστικά επιδιώκουμε, ό,τι δηλαδή αποφασίζουμε και με πολιτική, αγωνιστική ηθική, διεκδικούμε.
Η αναζωογόνηση του συνδικαλιστικού κινήματος είναι επιτακτική ανάγκη και υποχρεώνει όλους μας να ξαναδιαβάσουμε προσωπικές ή κοινές διαδρομές. Να μεταβάλλουμε ριζικά ό,τι περιορίζει, καθηλώνει, αποδυναμώνει και είναι προϊόν τής συμπεριφοράς, της λειτουργίας, της οργάνωσής μας. Η πρόκληση είναι προς όλους, η ευθύνη διαφορετική αλλά η απάντησή της δεν εξαιρεί. Χρειάζεται κάθε σκέψη, άποψη και οπτική, κάθε φωνή και δύναμη. Με ανυπόκριτο, ανοικτό και ειλικρινή τρόπο, μπορούμε να αναπτύξουμε, άμεσα και δυναμικά τη νέα πραγματικότητα στη συνδικαλιστική συλλογική εσωτερική λειτουργία και δράση.
Μέχρι στιγμής φαίνεται να λείπει ο συντονισμός ανάμεσα σε ΑΔΕΔΥ και ΓΣΕΕ, με την ηγεσία της δεύτερης να εμφανίζεται, τουλάχιστον, απρόθυμη στην κλιμάκωση. Ποια είναι η δική σας θέση;
Υπάρχουν διαφορές προσέγγισης αλλά και δεδομένων. Η θέση και η πρακτική μου είναι να επιμένω στο συντονισμό, την κοινή δράση των εργαζομένων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Τα προβλήματα είναι, επί της ουσίας τα ίδια, οι μορφές εκδήλωσης διαφέρουν. Η προοπτική ή θα υπάρξει κοινά ή δεν θα υπάρξει ούτε για το δημόσιο, ούτε για τον ιδιωτικό τομέα εργασίας. Για το μισθό, τη σύνταξη, τη σταθερή απασχόληση, την κοινωνική ασφάλιση, τις εργασιακές σχέσεις η μάχη πρέπει να δοθεί από κοινού. Ποτέ δεν χάνει ένας μόνο εργαζόμενος και όταν χάνει, δεν κερδίζει και δεν κατακτά ο άλλος. Η πρόοδος, τα δικαιώματα, οι κατακτήσεις για τα λαϊκά στρώματα, τους απλούς ανθρώπους, τους μη έχοντες και κατέχοντες δεν υπηρετείται και δεν εξασφαλίζεται από πολιτικές που διαιρούν, αφαιρούν και διασπούν. Αυτή είναι η νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία του ατομισμού, των ευκαιριών, αντί των αναγκών και δυνατοτήτων, των ανισοτήτων, της κοινωνικής αδικίας.
Η βάση του ΠΑΣΟΚ -τουλάχιστον στο δημόσιο τομέα που εκπροσωπείτε- τι λέει μετά και την παράδοση της χώρας στο ΔΝΤ; Συμφωνεί με την κυβερνητική πολιτική;
Ακόμη και αυτοί που βλέπουν την αναγκαιότητα φοβούνται τη σιδερένια παρέμβαση και λειτουργία της και αυτό δεν είναι στοιχείο στη βάση του ΠΑΣΟΚ, αλλά στην κοινωνική βάση της χώρας. Άλλωστε, το γεγονός ότι μετά την προσφυγή δεν προκύπτει, με τα έως τώρα δεδομένα, σταθεροποίηση ή ηρεμία των αγορών, η ανησυχία και ο προβληματισμός είναι εκ των πραγμάτων γενικός και το συναντά κανείς σε όλες τις ιδιωτικές και δημόσιες συζητήσεις, σε όλα τα πεδία και τις περιοχές, σε κάθε επίπεδο.
