Θυμάμαι ακόμη την εποχή που η Αθήνα νέκρωνε όταν μεταδίδονταν οι «Πανθέοι», μία από τις σημαντικότερες σειρές που έχουν προβληθεί από την ελληνική τηλεόραση. Δύσκολο να αναμετρηθεί κανείς με ένα τέτοιο παρελθόν.
Ωστόσο ο σκηνοθέτης Σπύρος Μιχαλόπουλος το τόλμησε, και η δική του εκδοχή έδωσε σίγουρα κάτι διαφορετικό.
Πώς αποφασίσατε να σκηνοθετήσετε τους Πανθέους; Δεν σας φόβισε κάπως το γεγονός ότι υπήρξε μια σειρά-θρύλος της Ελληνικής Τηλεόρασης;
Η πρόταση ήρθε από τον παραγωγό μου κ. Καραγιάννη και την εταιρεία του JK Productions. Ήρθε μάλιστα σε μια περίοδο που είχα αποφασίσει να σκεφτώ το επόμενο βήμα. Δέχτηκα αμέσως, φυσικά, γιατί με γοήτευε πάντα το έργο του Τάσου Αθανασιάδη. Το γεγονός ότι η σειρά υπήρξε παλαιότερα ήταν μεγάλη πρόκληση για μένα. Δεν με φόβισε καθόλου. Ίσα-ίσα ήταν πολύ ισχυρό κίνητρο.
Την βλέπατε τότε; Ποιες είναι οι διαφορές με τη δική σας προσέγγιση;
Να ξεκαθαρίσω από την αρχή ότι κύριος στόχος μας δεν ήταν η αναβίωση της παλαιάς σειράς, αλλά η νέα θεώρηση του βιβλίου. Αυτό σημαίνει ότι προσπαθήσαμε να κάνουμε μια νέα προσέγγιση, ένα νέο «διάβασμα» του έργου. Η δική μας προσέγγιση στηρίζεται περισσότερο στον πυρήνα του έργου, που είναι ο αδιέξοδος έρωτας και η συγχώρεση. Παράλληλα αναπτύξαμε, μαζί με τους σεναριογράφους Ιωάννα Κανελλοπούλου και Άγγελο Χασάπογλου, τους υπόλοιπους χαρακτήρες του βιβλίου, όπως και επινοήσαμε νέους. Αυτό δίνει στη σειρά έναν ερμηνευτικό πλούτο και αυτό είναι εντυπωσιακό.
Την παλαιότερη σειρά την έβλεπα βεβαίως, έως την εποχή που μετανάστευσα στην Πολωνία για σπουδές. Ποτέ όμως δεν φανταζόμουν τότε ότι θα ασχοληθώ στο μέλλον μαζί της.
Τι σας αγγίζει περισσότερο στο έργο του Αθανασιάδη;
Συνολικά ο Αθανασιάδης είναι ένας μεγάλος συγγραφέας χαρακτήρων και εννοιών. Καταφέρνει να δομήσει πολύ ισχυρές προσωπικότητες, τις οποίες οδηγεί μέσα από δύσκολες καταστάσεις στα όριά τους. Το γεγονός αυτό προσδιορίζει τον Αθανασιάδη σαν συγγραφέα ψυχολογικών καταστάσεων, και κυρίως ρήξεων. Δεν δυσκολεύεται να ασχοληθεί με θέματα «κοινής» ηθικής, ούτε δυσκολεύεται να «τσαλακώσει» το κατεστημένο, απογυμνώνοντάς το από τις καθώς πρέπει μάσκες του. Το λογοτεχνικό έργο του απέχει από στείρες ηθογραφίες και προσχήματα.
Από το Luna Bar στις Άγριες Μέλισσες κι από εκεί στους Πανθέους. Τι συνδέει μεταξύ τους αυτές τις δουλειές σας;
Ανάμεσα σ’ αυτές τις δουλειές υπάρχουν και άλλες αρκετές που σαν κοινό έχουν τον άνθρωπο. Πιστεύω στην ανθρωποκεντρικότητα της Τέχνης. Είναι ένας προσωπικός «εξαγνισμός», μια προσωπική κατάθεση, μια σκέψη πάνω στον άνθρωπο και την εσωτερική του γεωγραφία. Αυτό με γοητεύει πάντα σε όλες μου τις δουλειές.
«Η τηλεόραση έχει ένα δυνατό όπλο στην κατοχή της. Την πρόσβαση σε όλα τα σπίτια. Αυτό πολλές φορές γίνεται εμπορικός στόχος, με αποτέλεσμα να χάνει την όποια αξία κατακτά»
Η τηλεόραση, θεωρείτε, μπορεί να συμβάλει στον πολιτισμό; Κι αν ναι, με ποιον τρόπο;
Η τηλεόραση μπορεί και πρέπει να συμβάλει στον πολιτισμό. Έχει όλες τις δυνατότητες για αυτό. Είτε μέσα από τη μεταφορά της λογοτεχνίας, είτε μέσα από projects που προωθούν νέες τάσεις και απόψεις. Η τηλεόραση έχει ένα δυνατό όπλο στην κατοχή της. Την πρόσβαση σε όλα τα σπίτια. Αυτό πολλές φορές γίνεται εμπορικός στόχος, με αποτέλεσμα να χάνει την όποια αξία κατακτά. Εν τούτοις είναι ένα δυνατό μέσο, άξιο να προωθήσει αξιοπρεπείς και σοβαρές δουλειές που θα προάγουν πολιτισμό, έστω και με εμπορική χροιά.
Ο Σπύρος Μιχαλόπουλος με δικά του λόγια:
«Γεννήθηκα στην Πρέβεζα το 1959 και έμεινα εκεί για 12 χρόνια. Αρχές του ’70 μεταναστεύσαμε στην Αθήνα, όπως και πολλοί άλλοι. Γυμνάσιο και Λύκειο στην Κυψέλη, δίπλα στη Φωκίωνος, όταν ακόμη ήταν διπλός δρόμος. Νωρίς μετά το Λύκειο έφυγα για Πολωνία. Αντί για χημικός μηχανικός γύρισα σκηνοθέτης. Δρόμοι πολλοί σε Βερολίνο και Μόναχο και γνωριμίες αιώνιες. Ο Κισλόφσκι, ο Αγγελόπουλος, ο Πανουσόπουλος και άλλοι τόσοι σπουδαίοι. Μετά τον στρατό στον Έβρο, η δουλειά. Από το 1984 έως τώρα. Μια σχολή Σταυράκου συμπλήρωσε το παζλ. Ινδαρές και Απειρανθίτης μαζί με Κατριτζιδάκη, όλοι μια γενιά.
Ύστερα από δεκάδες ντοκιμαντέρ, η διαφήμιση. Με κράτησε μια δεκαετία. Νέες γνωριμίες, νέες τεχνικές. Το 2004 οι σειρές. Βέρα στο δεξί και Έρωτας, ακολούθησε η Πολυκατοικία και η Κύπρος. Εκεί σειρές και θέατρο. Το Jordan στην Λευκωσία. Και μετά Ελλάδα. Το Ένα της Λουκάτου στις Ροές. Η πρώτη μου μεγάλου μήκους ταινία Λούνα Μπαρ με κέρασε ποτό. Νέες γνωριμίες, νέες τεχνικές, νέες συνεργασίες. Θέατρο και σειρές μαζί. Η Επιστροφή, οι Άγριες Μέλισσες, ο Όρκος. Και το Τάνγκο Μπαρ του Κοροβέση στο Άβατον. Τώρα οι Πανθέοι, η 16η σειρά και συνεχίζουμε, έως…»
Η Μελία Κράιλινγκ για τη Μάρμω Πανθέου και την Κάτια Δανδουλάκη
Στον εμβληματικό ρόλο της Μάρμως Πανθέου εμφανίζεται η Μελία Κράιλινγκ, έχοντας σημειώσει ήδη μια σημαντική διεθνή καριέρα με συμμετοχή σε μεγάλες παραγωγές του Χόλιγουντ, αλλά και στο Emily in Paris.
Πώς είναι να αναμετριέται κανείς με έναν ρόλο στον οποίο είχε διαπρέψει η Κάτια Δανδουλάκη;
Την Κάτια την έχω αγαπήσει σαν να γνωριζόμαστε χρόνια. Θέλω να μιλάω για θαυμασμό, όχι για αναμέτρηση. Μόνο να τη θαυμάσω και να την απολαύσω θα ήθελα, αν υπήρχαν τα αρχεία. Θα ήθελα να είχα σπουδάσει τη δική της Μάρμω, ακριβώς όπως σπουδάζω κι άλλες ερμηνείες αγαπημένων ηθοποιών σε πολλά γνωστά έργα που ίσως μια μέρα να έχω τη χαρά να παίξω κι εγώ. Επίσης δεν κάνουμε τους ίδιους Πανθέους που έκαναν τότε. Κάνουμε μια εντελώς άλλη διασκευή, υπηρετούμε μια διαφορετική ανάγνωση της ιστορίας και τη διηγούμαστε σε ένα εντελώς διαφορετικό κοινό απ’ όλες τις απόψεις.
Τι σας αγγίζει περισσότερο από την προσωπικότητα της Μάρμως;
Για μένα η Μάρμω είναι σαν το νερό. Δεν ξέρεις από ποια πηγή αναδύθηκε, σε ποιον βράχο θα αλλάξει κατεύθυνση, πόσες γοργόνες κολυμπάνε μέσα της, θα ορμήσει με κύματα του ωκεανού ή θα πέσει μια μια σαν δροσοσταλίδα; Θα σε ποτίσει ή θα σε βουλιάξει; Θα δροσιστεί ή θα πνιγεί η ίδια; Έτσι δουλεύω με μια αίσθηση, αυτή του νερού, που νομίζουμε ότι το καταλαβαίνουμε, που το έχουμε ανάγκη, που αλλάζει μορφή συνεχώς, από πόσιμο νερό γίνεται χαλάζι και ύστερα φυσαλίδα και ύστερα ατμός. Αυτό με αγγίζει στη Μάρμω, αυτό είδα εγώ στην ηρωίδα.
