Όσοι επιμένουν να υποστηρίζουν ότι ο Τούρκικος επεκτατισμός είναι λεονταρισμοί χωρίς αντίκρισμα, προϊόν αδυναμίας του Ερντογάν και εργαλείο φυγής από οξυμένες εσωτερικές αντιθέσεις χρειάζεται να διαβάσουν πάλι την πρόσφατη συνέντευξη του Τούρκου πρωθυπουργού Μπιναλί Γιλντιρίμ στο Βήμα της Κυριακής 20/5.
Εκεί, χωρίς περιστροφές, δηλώνει ότι «η θεμελιώδης πηγή της έντασης μεταξύ Τουρκίας-Ελλάδας είναι η ελληνική αντίληψη που θεωρεί ολόκληρο το Αιγαίο συνολικά ελληνική θάλασσα, παραγνωρίζοντας τα νομικά δικαιώματα και τα νόμιμα συμφέροντα της Τουρκίας ως παράκτιου κράτους».
Η Τουρκία συστηματικά, εδώ και δεκαετίες, ξεχνά ότι τα θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο έχουν καθοριστεί αμετάκλητα με διεθνείς συνθήκες. Η επίσημη Ελλάδα όχι μόνο δεν διεκδικεί επέκταση ή αλλαγή όσων με σαφήνεια καθορίζουν οι διεθνείς συνθήκες και το Δίκαιο της Θάλασσας, που δεν έχει σκόπιμα υπογράψει η Τουρκία, αλλά στην πράξη έχει παραιτηθεί από νόμιμα κυριαρχικά δικαιώματα, επέκταση χωρικών υδάτων, καθορισμό της ΑΟΖ, υπό τον φόβο του casus belli (απειλή κήρυξης πολέμου) που έχει αποφασίσει η Τούρκικη εθνοσυνέλευση σε αυτή την περίπτωση. Την ίδια στιγμή ο καθορισμός διεθνών υδάτων στο Αιγαίο καθόλου δεν εμποδίζει την Τουρκία να διαπλέει νόμιμα το Αιγαίο προς την Αν. Μεσόγειο. Σήμερα η Τουρκία αμφισβητεί επίσημα την συνθήκη της Λωζάννης και κατ’ επέκταση συνολικά τα θαλάσσια και εναέρια σύνορα στο Αιγαίο. Η Τουρκία, ως «παράκτιο κράτος» θεωρεί νόμιμο δικαίωμά της τη διχοτόμηση του Αιγαίου ως τον 25ο μεσημβρινό. Δεν αναγνωρίζει την κυριότητα του Καστελλόριζου και κυρίως δεν αναγνωρίζει ότι τα νησιά λαμβάνονται υπόψη στο καθορισμό ΑΟΖ επιμένοντας ότι το αντίστοιχο δικαίωμα αφορά ηπειρωτικά κράτη. Και αυτές τις μονομερείς και νομικά αθεμελίωτες απόψεις επιβάλει στην πράξη με την χρήση βίας ή την απειλή χρήση βίας. Οι συνεχείς προκλήσεις και τα επεισόδια στη θάλασσα και τον αέρα του Αιγαίου αποσκοπούν στο να επιβληθούν στην πράξη οι επιλογές της. Σήμερα που ολόκληρη η Μ. Ανατολή φλέγεται, η Αν. Μεσόγειος γίνεται κρίσιμη παγκόσμια οδός διακίνησης ενεργειακών πόρων και η περιοχή φιλοξενεί σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου ο τούρκικος επεκτατισμός οξύνεται ακόμα περισσότερο.
Προκλητικό σχέδιο γεώτρησης στην Κύπρο
Η διπλωματία της επιβολής τετελεσμένων μέσω της συνεχούς έντασης, το «γκριζάρισμα» του Αιγαίου, το οποίο γίνεται ανεκτό από τη Δύση, και αντιμετωπίζεται παθητικά με την υποχωρητικότητα της ελληνικής πλευράς, επιτρέπεται στην Τουρκία να κλιμακώνει σε νέα επικίνδυνα όρια την πολιτική της.
Από τις διπλωματικές διακοινώσεις και την αξιοποίηση ως κατάκτησης κάθε υπαναχώρησης της Ελλάδας η Τουρκία σχεδιάζει κίνηση ματ στη Μεσόγειο.
Αμφισβητώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου σχεδιάζει γεώτρηση στην κυπριακή ΑΟΖ εκβιάζοντας καθαρά με πολεμική σύγκρουση. Εδώ δεν θα έχουμε πια μια «εικονική αερομαχία» διάρκειας μερικών λεπτών, ούτε μια «επακούμβηση» κάποιου σκάφους. Δεν θα έχουμε μια ακόμα διπλωματική φραστική επίθεση. Αντίθετα, ένα πλωτό γεωτρύπανο με τη συνοδεία του τούρκικου στόλου θα επιχειρήσει να εφαρμόσει στην πράξη όσα η διπλωματία της υποστηρίζει μέχρι τώρα. Και βέβαια η Τουρκία φαίνεται διατεθειμένη να υποστηρίξει αποφασιστικά αυτή την πρόκληση, δοκιμάζοντας στα όρια τις προθέσεις της Ελλάδας και των συμμάχων της.
Το τι θα συμβεί ακριβώς και πότε θα συμβούν τα σχεδιαζόμενα δεν είναι γνωστό. Η διπλωματική σιωπή της Ελλάδας και της Κύπρου όμως δεν είναι μάρτυρας ομαλών εξελίξεων. Ο Ν. Κοτζιάς για άλλη μια φορά ζήτησε προστασία από τον νέο Αμερικανό υπουργό εξωτερικών Πομπέο για να εισπράξει λόγια «κατανόησης» αλλά και διαβεβαιώσεις ότι οι ΗΠΑ θα κάνουν ό,τι μπορούν για να διατηρήσουν την Τουρκία στη δυτική επιρροή.
Το τι σημαίνει αυτό θα γίνεται όλο και πιο κατανοητό όσο η επίσημη Ελλάδα «κορδώνεται» γιατί οι ΗΠΑ τη θεωρούν «στρατηγικό εταίρο» χωρίς όμως να κάνουν την παραμικρή παραχώρηση στα συμφέροντα της. Θα γίνεται κατανοητό όσο η χώρα θεωρείται δεδομένη και σίγουρα αγκιστρωμένη στον δυτικό παράγοντα, όσο μετατρέπεται σε απλό ενεργούμενο της πολιτικής των ΗΠΑ στην περιοχή. Θα γίνεται πιο κατανοητή όσο η χώρα ανατινάζει κάθε δυνατότητα άσκησης πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής και βυθίζεται στην αναξιοπρέπεια μιας χώρας προτεκτοράτου.
Σ.Π.
