Δεν ξεκινάμε από το μηδέν. Κι αυτό δεν αφορά το ότι μάθαμε να ζούμε στην πανδημία αλλά κάτι διαφορετικό: Η περσινή χρονιά ήταν μια ήττα για την Παιδεία. Όχι μόνο γιατί η τηλεκπαίδευση κατοχυρώθηκε ως λύση με όλες της τις συνέπειες, όχι γιατί χιλιάδες μαθητές δεν… εγκλωβίστηκαν στα πανεπιστήμια αλλά και γιατί απέναντι σε αυτή την κατάσταση δεν μπορέσαμε να κάνουμε και πολλά ως κοινωνία. Θα ήταν καλύτερο να ξεκινάμε από αυτό το δεδομένο και μετά να προχωράμε στα υπόλοιπα, τα επιδημιολογικά, τα κρούσματα και τις μεταλλάξεις. Γιατί έχει περάσει πια ο καιρός –αν υπήρξε ποτέ– οπού εχθρός μας ήταν βασικά ή σκέτα ο κορωνοϊός. Μαθητές και νέοι μπροστά σε νέες προσβολές δίχως ίχνος μικροβίου. Προσβολές του μορφωτικού τους αγαθού, του σχολείου τους, του πανεπιστημίου τους. Μάλλον φέτος πρέπει να το σφηνώσουμε καλά στο μυαλό μας: Όταν ένας νέος σταματά το σχολείο και εμποδίζεται στις κοινωνικές του επαφές δεν διακόπτει απλά την εργασία του αλλά απέχει από τη ζωή του. Αλλά και προσβολές της προσωπικότητάς τους. Μάθαμε ότι οι εμβολιασμένοι νέοι θα έχουν δωρεάν δεδομένα στο κινητό. (Παντού δεδομένα προς διαχείριση, ξανά οθόνες, καλύτερη ζωή πουθενά). Κι έτσι η απειλή του covid θα επιχειρηθεί να σβήσει κάθε άλλη διάσταση ή για να είμαστε ακριβέστεροι η πανδημία θα σέρνει το χορό.
Πάμε ολοταχώς για περισσότερο στοίβαγμα, περισσότερη φτώχεια, πολλαπλά ευάλωτοι σωματικά και ψυχικά
Αν κάποιος ήθελε πάση θυσία να κρατήσει ανοιχτά τα σχολεία θα έκανε πολύ διαφορετικά πράγματα. Είναι πια γνωστά και χιλιοειπωμένα: Αραιώσεις τμημάτων, πολλαπλές βάρδιες, αξιοποίηση χώρων, προσλήψεις προσωπικού, σοβαρή επιδημιολογική επιτήρηση, συσκευές αερισμού στις τάξεις και πολλά ακόμα. Αντ’ αυτού μαθαίνουμε ότι οι ανεμβολίαστοι μαθητές θα έρχονται σχολείο με δωρεάν self-test, ενώ οι ανεμβολίαστοι καθηγητές με rapid που θα πληρώνουν από την τσέπη τους. Όλα αυτά σε μια τάξη των 25+1 ατόμων, όπου σε γενικές γραμμές όλοι κολλάνε και όλοι μεταδίδουν. Πολύ επιστημονικό όλο αυτό… Και πολύ παιδαγωγικό θα συμπληρώναμε, να μαθαίνουν τα παιδιά σε τέτοιους διαχωρισμούς, αφού απ’ ό,τι φαίνεται όσοι δεν εμβολιάζονται θα συνεχίζουν να χρεώνονται αποκλειστικά τη συνέχιση της πανδημίας. Επίσης, ένα τμήμα θα κλείνει όταν οι μισοί μαθητές είναι θετικοί. Τι σημαίνει αυτό; Ότι το Υπουργείο δίνει αγώνα για τη δια ζώσης; Ή μήπως ότι θα γίνει χαμός στη διασπορά αλλά «οκ, υπάρχουν κι άλλες λύσεις», γιατί όχι βλέπε ξανά λοκντάουν. Γιατί για άλλη μια φορά, ο εκφοβισμός –τώρα με την «τρομερή αύξηση των κρουσμάτων στους νέους»– δίνει και παίρνει. Τι θα γινόταν δηλαδή το καλοκαίρι μετά από μια τέτοια χρονιά; Είναι ψέμα; Όχι δεν είναι. Το πρόβλημα είναι οι «λύσεις» που επιλέγονται, προτείνονται και -για να ακριβολογούμε- επιβάλλονται.
Από όλους πια υποστηρίζεται ότι μπαίνουμε σε μια εποχή πανδημιών, ότι πρέπει να μάθουμε να ζούμε σε τέτοιες συνθήκες. Κυρίως τα παιδιά μας. Ας παραμείνουμε εδώ μετριοπαθείς ξεχνώντας προς το παρόν το ερώτημα «γιατί πανδημίες». Όμως δεν μπορούμε να μην αναρωτηθούμε: Ποια όπλα μας προσφέρονται, τι δημιουργούν και τι συντηρούν αυτά σε βάθος χρόνου; Πόσο συμβατή είναι η αξιοποίηση που τους γίνεται με το στόχο να σωθούμε και να ζήσουμε καλύτερα; Για παράδειγμα, το όπλο που λέγεται εμβόλιο μήπως μετατραπεί σε «ξεροκόμματο» ίσα-ίσα για να τα βγάλει κανείς πέρα με την ενδεχόμενη αρρώστια, όταν καμιά από τις τριγύρω συνθήκες που τη θρέφουν δεν θα έχει βελτιωθεί; Πάμε ολοταχώς για περισσότερο στοίβαγμα, περισσότερη φτώχεια, πολλαπλά ευάλωτοι σωματικά και ψυχικά. Και ναι, σε ένα τέτοιο πλαίσιο «εποχής πανδημιών», προφανώς το «εμβολιαστείτε» θα μοιάζει και θα είναι μια κάποια λύση. Αυτό όμως είναι το μόνο που μπορεί κανείς να ελπίζει;