του Γιάννη Σχίζα
Το 1995, σε ένα ταξίδι με λεωφορείο στη διαδρομή Καστοριά-Αθήνα, έτυχε να γνωριστώ με τον οδηγό του πούλμαν. Ο άνθρωπος είχε υποστεί μια μεγάλη απογοήτευση στη ζωή του –ήταν υποψήφιος στη Σχολή Ικάρων αλλά τελικά δεν πέτυχε– γι’ αυτό το είχε ρίξει στην «κατά φαντασίαν» αεροπορία: Οδηγούσε ένα αεροπλανάκι drone και ήξερε απέξω και ανακατωτά όλους τους τύπους των αεροπλάνων, τις επιδόσεις τους, τις ταχύτητές τους, τους βαθμούς καθόδου και ανόδου… Την εμπειρία μου γι’ αυτές τις πτήσεις την ανανέωσα 10 χρόνια αργότερα, παρακολουθώντας drone αεροπλάνα να πετούν από διάφορους πιλότους, συγκεντρωμένους όλους σε ένα μικρό γήπεδο που είχε μείνει διαθέσιμο από την απομάκρυνση του αεροδρομίου Ελληνικού. Έπειτα γνώρισα τα drone στην Κάρπαθο, όταν τραβούσαν φιλμ για την παγανιστική τελετή στο πανηγύρι του Αγίου Ιωάννη του Βρουκούντα, στα τέλη του Αυγούστου του 2016 : Ήταν μια πραγματική μαγεία, διάχυτη σε όλη την ατμόσφαιρα, έτσι ώστε μόνο κατά τύχη ανακάλυψα ότι δέκα μέτρα πάνω από τα κεφάλια μας καραδοκούσε το drone σαν ελικόπτερο και κατέγραφε τις κινήσεις του χορού…
Τα αεροπλάνα χωρίς άμεσο πιλοτάρισμα από άνθρωπο, έχουν μπει για τα καλά στη πρακτική και στη φρασεολογία. Όπως ακριβώς συμβαίνει με διάφορα «μέσα», που προωθούνται ιδιαίτερα στις συγκυρίες του πολέμου ή της προετοιμασίας γι αυτόν, έτσι και τα Drone έχουν γνωρίσει ασυνήθιστη ανάπτυξη την περίοδο που διανύουμε. Καταρχήν χρησιμοποιούνται για τη λήψη φωτογραφιών από απίθανες γωνίες ! Ένα από αυτά, που διαφημίζεται στην ελληνική αγορά ως το drone των 99 ευρώ, είναι το πιο φθηνό και ελαφρύ είδος που «πραγματοποιεί τα όνειρα κάθε ανθρώπου»… Όσον αφορά την πολεμική προετοιμασία της ελληνικής αεροπορίας , αυτή περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων και τα ισραηλινά drones που είναι γνωστά σαν Heron TP, που μπορούν να εκτελέσουν αποστολές σε απόσταση 1.000 χιλιομέτρων από τη βάση τους σε ύψος 40.000 ποδών : Τα οποία διαφημίζονται γιατί φέρουν ραντάρ θαλάσσιας επιτήρησης, κάμερες και ηλεκτρο-οπτικό αισθητήρα, ένα πακέτο «τεχνικής νοημοσύνης», είναι δε εφοδιασμένα με επικοινωνίες μέσω δορυφόρου, που τα κάνει ιδεώδη για τη φύλαξη των συνόρων…
Τα drone ή UAV (Unmaned Aerial Vehicle) είναι ικανά να πέφτουν θύματα ατυχημάτων, όπως αυτό που συνέβη με ένα ελληνικό drone στη Ροδόπη. Επίσης είναι ικανά να παρενοχλούν τις αεροπορικές συγκοινωνίες, όπως αυτό που συνέβη τον Μάιο του 2019 στη Φραγκφούρτη: Η παρεμβολή ενός τέτοιου αεροσκάφους στον κύκλο κυκλοφορίας του αεροδρομίου για 51 λεπτά είχε σαν αποτέλεσμα την καθυστέρηση 70 πτήσεων…
Νέα εποχή για την αεροπορία
Η συντριπτική πλειοψηφία των πτήσεων που γίνονται στο διάστημα είναι μη επανδρωμένες και τηλεκατευθυνόμενες. Όμως απομένουν οι «ενδιάμεσες» πτήσεις, στις οποίες συνεργεί ο πιλότος. Και σ’ αυτό το τομέα η αυτοματοποίηση έχει προχωρήσει : Η κατάργηση του αεροναυτίλου και του ιπτάμενου μηχανικού ήταν μια κίνηση που απελευθέρωσε τους ιδιοκτήτες των αεροπορικών εταιρειών από ένα πρόσθετο κόστος. Στην πολεμική αεροπορία, όπου ένα βομβαρδιστικό του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου είχε σαν πλήρωμα μέχρι 12 άτομα, τα drones είναι οπωσδήποτε λύση, δεδομένου ότι προφυλάσσουν τους ανθρώπους από το άγχος της κατάρριψης και του θανάτου. Η αποτελεσματικότητα του νέου όπλου παραπέμπει στην εκπαίδευση των χειριστών του, και κατά τούτο απομένει να κριθεί…
Ο πόλεμος είτε άμεσα είτε δι’ αντιπροσώπων, είναι ούτως ή άλλως μια θλιβερή υπόθεση, που δεν εξέλιπε ούτε πρόκειται στο άμεσο μέλλον να εκλείψει. Ας προετοιμαζόμαστε λοιπόν, γιατί si vis pacem, para bellum – αν θέλεις ειρήνη, προετοιμάσου για πόλεμο, που έλεγαν οι Λατίνοι…
