του Ιάσονα Κωστόπουλου
Ψηφίστηκε στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και την επέκταση των αρμοδιοτήτων της ΡΑΕ στους τομείς των υδάτων και των αποβλήτων. Πρόκειται για νομοσχέδιο που συνδέεται με αντίστοιχη οδηγία της Ε.Ε. και το οποίο επί της ουσίας αποτελεί μια νομική «τρίπλα» της κυβέρνησης, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την ιδιωτικοποίηση του νερού και τη δημιουργία της αντίστοιχης αγοράς. Αξίζει δε να σημειωθεί πως το εν λόγω νομοσχέδιο προωθήθηκε εν μέσω του εθνικού πένθους για το δυστύχημα των Τεμπών, σε μια στιγμή δηλαδή που, σύμφωνα και με πρόσφατη έρευνα της Public Issue, μεγάλο μέρος της κοινωνίας (58%) θεωρεί πως η ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για το τραγικό δυστύχημα. Παρόλα αυτά η κυβέρνηση φρόντισε μέσα σε χρόνο ρεκόρ να ψηφίσει ένα τεράστιο νομοσχέδιο, ώστε να έχει ξεπληρώσει τα απαραίτητα γραμμάτια στις ελίτ ενόψει και των εκλογών.
Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να θυμίσουμε ότι το πλειοψηφικό πακέτο το μετοχών της ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ έχει δοθεί στο ΤΑΙΠΕΔ από την περίοδο του μνημονίου, παρότι αυτή η μεταβίβαση κρίθηκε παράνομη από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Έπειτα, μέσα από συνεχή νομικά κόλπα η κυβέρνηση φρόντισε να αγνοήσει και να ακυρώσει τις αποφάσεις του ΣτΕ περνώντας νόμο που προβλέπει ότι οι εν λόγω μετοχές παραμένουν αμετάκλητα στο Υπερταμείο. Συνέχεια αυτού του σχεδίου αποτελεί και το παρόν νομοσχέδιο το οποίο δημιουργεί μια ρυθμιστική αρχή σε έναν τομέα στον οποίο δεν υπάρχει –προς το παρόν– κάτι για να ρυθμιστεί, με την έννοια ότι δεν υπάρχει αγορά. Βέβαια, το σχέδιο δεν είναι καινούργιο καθώς και στις περιπτώσεις των σιδηροδρόμων και των τηλεπικοινωνιών είχε ακολουθηθεί η ίδια τακτική και μέσα σε λίγα χρόνια προχωρήσαμε στις αντίστοιχες ιδιωτικοποιήσεις με τα γνωστά αποτελέσματα. Επιπλέον, η επέκταση των αρμοδιοτήτων της πρώην ΡΑΕ δίνει τη δυνατότητα να προχωρήσει ευκολότερα η ιδιωτικοποίηση καθώς η ρυθμιστική αρχή αποτελεί ανεξάρτητο οργανισμό που δεν ελέγχεται από το κράτος και άρα μπορεί αφενός να παίρνει αποφάσεις ανενόχλητη, αφετέρου οι αποφάσεις της να μην χρεώνονται στην εκάστοτε κυβέρνηση. Όσο δε για την ίδια τη ΡΑΕ και το έργο της, δεν θέλουμε καν να φανταστούμε τις επιδόσεις της στο νερό, έπειτα από εκείνες που καταγράφει στον τομέα της ενέργειας, που είναι από τις ακριβότερες στην Ευρώπη και αυτό μάλιστα σε μια χώρα όπου οι ελίτ της θέλουν να είναι και ενεργειακός κόμβος.. Τόσο καλά!
Σοβαρές συνέπειες στην ποιότητα
Σε κάθε περίπτωση η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων εταιρειών ύδρευσης είναι βέβαιο πως θα έχει σοβαρές συνέπειες στην ποιότητα και την τιμή του νερού, πράγμα που επηρεάζει άμεσα στο επίπεδο διαβίωσης. Αυτό άλλωστε έχει φανεί και από τη διεθνή πείρα των τελευταίων δεκαετιών, καθώς τόσο σε μεγάλες χώρες της Ευρώπης όπως η Γαλλία και η Γερμανία αλλά και στις ΗΠΑ, η ιδιωτικοποίηση αύξησε κατακόρυφα τις τιμές και μείωσε την ποιότητα του νερού, ενώ αποτέλεσε την αιτία για μεγάλα κοινωνικά προβλήματα ειδικά στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα. Είναι ενδεικτικό ότι πέρα από τις ΗΠΑ, στις περισσότερες χώρες όπου δοκιμάστηκε αυτή η ιδιωτικοποίηση, πάρθηκε πίσω άρον-άρον καθώς ήταν ιδιαίτερα προβληματική. Επιπλέον, πέρα από τα τεράστια κοινωνικά προβλήματα η ιδιωτικοποίηση ενός στρατηγικού πόρου όπως το νερό, έπειτα και από αυτή της ενέργειας, αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό βήμα για το κουρέλιασμα της χώρας και είναι βέβαιο πως θα επιφυλάσσει κινδύνους και προβλήματα, ειδικά σε μια περίοδο με τόσο οξυμένους ανταγωνισμούς, όπως αυτή που διανύουμε.
Μείζον δημοκρατικό ζήτημα
Πέρα όμως από το περιεχόμενου του νομοσχεδίου, είναι προφανές ότι προκύπτει και μείζον δημοκρατικό ζήτημα καθώς αυτή η κίνηση είναι ενάντια στο Σύνταγμα, στις αποφάσεις του ΣτΕ αλλά και στη διάθεση της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Μπορεί να έχουμε σε κάποιο βαθμό –κακώς– συνηθίσει ότι οι τελευταίες κυβερνήσεις γράφουν το Σύνταγμα στα παλιά τους τα παπούτσια, όμως η ακύρωση αλλεπάλληλων αποφάσεων του ΣτΕ ουσιαστικά δημιουργεί μια συνθήκη όπου δεν λειτουργούν καν οι υπάρχοντες θεσμοί –άσχετα με το πόσο προβληματικοί έχουν υπάρξει– και η κυβέρνηση αποφασίζει και διατάζει. Επιπρόσθετα, η πολιτική που θέλει να ιδιωτικοποιήσει τα πάντα και για τα αποτελέσματα της οποίας έχουμε ήδη δείγματα φαίνεται πως αντίκειται στη βούληση του μεγαλύτερου κομματιού της κοινωνίας.
Αντίθετη η κοινωνία
Σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα της Public Issue το καλοκαίρι του 2022 το 66% των ερωτηθέντων θεωρούσε πως η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ ήταν βλαβερή, ενώ αντίστοιχη απάντηση έδωσε το 42% για την περίπτωση του ΟΤΕ και το 74% για την ενδεχόμενη ιδιωτικοποίηση του νερού. Με δεδομένη την αγανάκτηση του κόσμου έπειτα από τα «Τέμπη» είναι εύλογο να θεωρήσει κανείς πως αυτά τα ποσοστά θα είναι πλέον αυξημένα. Μάλιστα, από τις ίδιες έρευνες γίνεται φανερό πως ουδέποτε δεν υπήρξε ένα πλειοψηφικό κομμάτι που να στήριξε τις ιδιωτικοποιήσεις με το «υπέρ» να μην ξεπερνά το 55% σε καμία από τις παραπάνω περιπτώσεις και αυτό μάλιστα πριν το 2005.
Αυτά καθόλου δεν φαίνεται να απασχολούν την κυβέρνηση που προσπαθεί να ξεπουλήσει ότι μπορεί στις ελίτ και τα συμφέροντα που τη στηρίζουν, προσβλέποντας στο επόμενο πακέτο από την Ε.Ε. –αν υπάρξει τέτοιο– όπου θα θελήσουν να κάνουν μπίζνες σε νέες αγορές όπως το νερό και η υγεία αλλά και να επεκτείνουν την κερδοσκοπία τους σε υπάρχουσες όπως η ενέργεια. Η απόπειρα για μπίζνες με το νερό φανερώνει με τον πιο γλαφυρό τρόπο ότι για τις ελίτ και το πολιτικό σύστημα, η χώρα και ο λαός δεν έχουν καμία σημασία, αποτελούν απλά ένα χώρο όπου πωλείται ότι έχει αξία, ένα κόμβο ενεργειακό και διαμετακομιστικό, όπου όσοι ζουν σε αυτόν είναι αντικείμενο, κοροϊδίας και οικονομικής απομύζησης.
Το νερό ανήκει στην ελληνικό λαό
του Γιώργου Αρχοντόπουλου*
Ο κ. Κώστας Σκρέκας, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, είναι ο σταθμαρχης της ιδιωτικοποίησης του νερού. Όλοι του λένε να αποσύρει το νερό από την νέα ΡΑΕ και αυτός συνεχίζει. Όταν συμβεί το δυστύχημα με κακής ποιότητας νερό, μολύνσεις, υψηλές τιμές, όλοι θα ψάχνουν να βρουν τον σταθμάρχη, τον κ. Σκρεκα.
Και την ίδια στιγμή το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) δίνει ηχηρή σφαλιάρα στην κυβέρνηση και στον Κ. Σκρέκα για την προσπάθεια ξεπουλήματος του νερού. Την ώρα που ψηφιζόταν το κατάπτυστο νομοσχέδιο, εκδόθηκαν οι αποφάσεις 7 και 8/2023 του Συμβουλίου Συμμόρφωσης του ΣτΕ, με τις οποίες καλείται η κυβέρνηση σε άμεση συμμόρφωση με τις προηγούμενες αποφάσεις, δηλαδή να επιστρέψουν οι ΕΑΥΘ και ΕΥΔΑΠ από το Υπερταμείο στο Δημόσιο.
Όσους νόμους και αν ψηφίσουν θα έχουν την ίδια τύχη, γιατί το δίκιο είναι με την πλευρά μας και το νερό ανήκει στην ελληνικό λαό. Στις 2 Απριλίου στη μεγάλη συναυλία στην πλατεία Αριστοτέλους είναι η ώρα που θα δώσουμε τη δική μας απάντηση.
* Ο Γιώργος Αρχοντόπουλος είναι πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων της ΕΥΑΘ
