Ο επικίνδυνος ρόλος του πρύτανη Θ. Φορτσάκη
Του Τάσου Βαρούνη
Από τις στήλες της εφημερίδας επιμένουμε με κάθε τρόπο στην ανάγκη να προωθηθεί ένας πολύμορφος πολιτικός αγώνας ενάντια στο σημερινό καθεστώς. Πολιτικός αγώνας, όχι λόγω μιας εσαεί απαίτησης για «ενότητα όσων χτυπιούνται». Ούτε γιατί γενικώς η «λύση είναι πολιτική». Ούτε καν για τη σωστή εκτίμηση ότι η «επίθεση είναι συνολική». Αλλά, κυρίως, γιατί δεν υπάρχει πεδίο, χώρος και ζήτημα που να μην εμπλέκεται, να μην τροφοδοτεί και να μην αξιοποιείται για την αλλαγή συσχετισμών και για τις κάθε λογής αναμορφώσεις. Η περίπτωση Φορτσάκη είναι χαρακτηριστική.
Ο Φορτσάκης δεν είναι ένας νεοφιλελεύθερος πρύτανης αλλά κάτι πολύ περισσότερο. Ένας κανονικότατος προβοκάτορας. Ένας κυβερνητικός επίτροπος του Σαμαρά μέσα στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Προφανώς και δεν είναι λεπτομέρεια οι σαρωτικές αλλαγές διάλυσης που πρέπει να προχωρήσουν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Φαίνεται, όμως, ότι το πολιτικό παιχνίδι που παίζεται εδώ και καιρό με τον Φορτσάκη είναι πιο βαθύ και πιο επικίνδυνο.
Τον χρειάζεται ο Σαμαράς
Ο Σαμαράς τον χρειάζεται στο μπλοκαρισμένο πολιτικό σκηνικό. Δεν εξηγείται αλλιώς η επιμονή του. Ο προβοκάτορας Φορτσάκης αποτελεί μόνιμη εστία πίεσης προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Μια άκρως επιθετική πολιτική που θέλει να παγιδέψει την αξιωματική αντιπολίτευση σε θέση απολογητή ή –στην καλύτερη γι’ αυτούς– σε θέση συμμόρφωσης. Αλλά και μια πολιτική που αποσκοπεί στο να εκφράσει μια συντηρητική «κατάσταση πνευμάτων» υπέρ του Σαμαρά. Έτσι, μαζί με την εξόντωση του Καρατζαφέρη ή και το χτύπημα της Χρυσής Αυγής προσδοκούν επιστροφές ψηφοφόρων στο σαμαρικό στρατόπεδο, πράγμα διόλου ευκαταφρόνητο στην παρατεταμένη προεκλογική περίοδο που ζούμε. Τα όπλα και οι τακτικές του προβοκάτορα είναι «αξιοθαύμαστα»:
Ο Φορτσάκης κάνει τα πάντα για να χρεώσει την εικόνα –και την πραγματικότητα– διάλυσης του πανεπιστημίου στους φοιτητές και ειδικά στις «μειοψηφίες» τους. Για το χαρτί υγείας που λείπει από τις τουαλέτες, για το οινόπνευμα που τσιγκουνεύονται στα εργαστήρια, για την απαξία της μόρφωσης φταίνε οι διαμαρτυρόμενοι φοιτητές και οι καταλήψεις. Κλασικός, πια, τρόπος να μπερδευτούν θύτες και θύματα, αιτίες και αποτελέσματα.
Η προκλητικότητά του στοχεύει στο να ερεθίσει ένα τμήμα των φοιτητών και να δημιουργήσει μια παράλληλη εικόνα βίας και χάους. Οι αδύναμες αντιδράσεις των φοιτητών βαπτίζονται απειλή για την ομαλότητα και για την εύρυθμη λειτουργία των σχολών. Μακάρι να ήταν τέτοιες. Σήμερα, δεν χτυπιέται μια εξέγερση ή μια μαζική και επικίνδυνη κινητοποίηση αλλά η «υποψία» της. Νοηματοδοτείται, εκ νέου, το «φυσιολογικό», το «υπερβολικό», το «παράνομο».
Ο προβοκάτορας θέλει να τελειώνει με ήθη και έθιμα της μεταπολίτευσης. Στην πραγματικότητα, βέβαια, το «τσακιστείτε έξω» λειτουργεί εδώ και χρόνια και με διάφορους τρόπους στη φοιτητική καθημερινότητα. Περισσότερο από τις «ρήξεις», τις «ανατροπές» και τις «εξουσίες των γενικών συνελεύσεων». Τώρα όμως γενικεύεται, γίνεται κοινωνική προσταγή. Νόμος και τάξη παντού. Τέλος ανοχής, αλλά πιο διακηρυγμένο, χωρίς φιοριτούρες.
Ο προβοκάτορας έχει μεγάλες πλάτες, όπως κάθε γνήσιος προβοκάτορας. Διάφοροι που, κατά καιρούς, είχαν χαρακτηριστεί από το κίνημα «πρυτάνεις των ΜΑΤ», ωχριούν μπροστά του. Ο Φορτσάκης ανήκει στην κατηγορία των ανθρώπων που θα περιλαμβάνονται σίγουρα σε μια μελλοντική λίστα «αποχουντοποίησης» των πανεπιστημίων. Η εικόνα των κατειλημμένων από τα ΜΑΤ πανεπιστημίων τις μέρες του Πολυτεχνείου αποτελεί ντροπή. Με έναν τρόπο ίσως και για όλους μας.
Ο προβοκάτορας κάνει μεν τολμηρές κινήσεις αλλά ταυτόχρονα αναγνωρίζει τον συσχετισμό μέσα στην κοινωνία. Ξέρει ότι στα θέματα που αγγίζει –το άσυλο ή οι παρατάξεις στις σχολές– δεν έχει τον «κόσμο» απέναντί του. Έτσι, αυτά αποτελούν –όσο απουσιάζει μια σοβαρή απάντηση– ευνοϊκή ατζέντα. Ακόμα και η αγωνία πολλών φοιτητών να συνεχίσουν απρόσκοπτα τις σπουδές τους γίνεται εξάρτημά του, ελλείψει μιας ανταγωνιστικής διεξόδου. Επικαλείται την ηρεμία και την κανονικότητα που πραγματικά έχει χαθεί. Από μια αριστερή σκοπιά, ο προβοκάτορας μάς διδάσκει ότι δεν υπάρχουν αναπαλλοτρίωτα δικαιώματα και κεκτημένα. Είναι μονάχα η κοινωνική ανάγκη και η συνείδηση που θα τα κάνει σύγχρονα και άξια να υπάρχουν. Έτσι ή θα τα υπερασπιστούμε κατ’ ουσίαν ή θα τα απωλέσουμε… πέφτοντας μάλιστα κι από τα σύννεφα.
Τέλος, ίσως είναι και κάτι ακόμα. Μια προσπάθεια να παραχθεί η αίσθηση και η προοπτική μιας πιο βιώσιμης μεταμνημονιακής Ελλάδας. Μιας επιστροφής στην κανονικότητα, όπου όμως αρκετά «κακώς κείμενα» θα έχουν διορθωθεί. Γιατί όχι και με τη χροιά μιας γενικής συνεννόησης των αντιπάλων. Οι συμμορίες των ΔΙΑΣ και η απίστευτη κρατική βία θα είναι ένα αναγκαίο κακό μέχρι την καθολική συμμόρφωση ή την οριστική περιθωριοποίηση των «αντιδραστικών». Η «δημοκρατία» του Θοδωρή Φορτσάκη και του Σταύρου Θεοδωράκη ίσως τελικά να μην έχουν και τρομερές διαφορές…
