Το τελευταίο δεκαήμερο ήταν πυκνό σε κινήσεις και μηνύματα σχετικά με την πορεία της ήδη δρομολογημένης από τον Σεπτέμβριο τουλάχιστον, ελληνοτουρκικής προσέγγισης – διαλόγου. Τα όσα (λίγα) ανακοινώνονται επισήμως, μαζί και με όσα άλλα αποκαλύπτονται ή βλέπουν το φως της δημοσιότητας με έμμεσους τρόπους, αποκτούν την ιδιαίτερη σημασία τους, αν τοποθετηθούν στην συνάφειά τους με το ευρύτερο κάδρο των εξελίξεων της κρίσης της Μέσης Ανατολής.
Επηρεάζεται και πόσο η «ελληνοτουρκική προσέγγιση»;
Η κυβερνητική θέση είναι συνοπτικά ότι η δρομολογημένη πορεία επιδιώκεται να συνεχιστεί χωρίς να επηρεάζεται από τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή και τους αποκλίνοντες ρόλους Ελλάδας-Τουρκίας στο πλαίσιο αυτής της σύγκρουσης. Τόσο δια στόματος Μητσοτάκη, όσο και του ΥΠΕΞ Γεραπετρίτη, το επαναλαμβανόμενο μήνυμα-διαβεβαίωση (με κύριους παραλήπτες τις ΗΠΑ και τη Γερμανία) είναι ότι μπορεί με την Τουρκία «να διαφωνούμε για τον ρόλο της Χαμάς» αλλά αυτό κάθε άλλο παρά πρέπει να παρεμποδίσει τον οδικό χάρτη του ελληνοτουρκικού διαλόγου και προσέγγισης και ειδικότερα την συνάντηση κορυφής που έχει προγραμματιστεί για τις 7/12. Επιπλέον και πολύ αποκαλυπτικότερα η υπεύθυνη για τον ελληνοτουρκικό διάλογο υφυπουργός Εξωτερικών Α. Παπαδοπούλου δηλώνει ότι «ο ελληνοτουρκικός διάλογος μπορεί να επηρεαστεί θετικά από την κρίση στη Μ. Ανατολή γιατί οι δύο χώρες έχουν κοινό συμφέρον να μην επεκταθεί η κρίση και άρα μ’ αυτό τον τρόπο υποβοηθούνται οι προσπάθειες των δύο κυβερνήσεων να πλεύσουν οι σχέσεις τους σε ήρεμα νερά».
Τα ευρύτερα συμφραζόμενα στο σύνολό τους, συμπεριλαμβανομένων των κινήσεων των ΗΠΑ (Μπλίνκεν) και της γερμανικής πλευράς δείχνουν τα εξής. Πρώτον ότι από ατλαντικής πλευράς, είναι άκρως ανεπιθύμητη οποιαδήποτε εξέλιξη (όξυνση στα ελληνοτουρκικά) θα μπορούσε να προκαλέσει αποσταθεροποίηση στη νοτιανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Δεύτερον, έχουν προϋποτεθεί ρόλοι: Η Τουρκία αναντικατάστατος αν και «δύστροπος» εταίρος της Δύσης που επιζητείται να προσελκυστεί σε ρόλο διαμεσολαβητή. Η Ελλάδα δεδομένο «στρατηγικό βάθος» του Ισραήλ και αμερικανικό προγεφύρωμα στην περιοχή. Τρίτον, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Γερμανία, προωθούν διευθετήσεις-ολοκληρώσεις (κάθε άλλο παρά ταυτόσημες) στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Διευθετήσεις άμεσα επηρεαζόμενες από τις αβεβαιότητες του κουβαριού της πορείας της Μέσης Ανατολής, αλλά επίσης και τέτοιες που μπορεί αντίστροφα να χρησιμοποιηθούν σαν μοχλός για την προώθηση νέων ισορροπιών στην ευρύτερη περιοχή. Συνεκμεταλλεύσεις και καθεστώτα περιορισμένης κυριαρχίας ώστε να διασφαλίζονται οι δρόμοι μεταφοράς ενεργειακών πόρων κάθε μορφής (υδρογονανθράκων, ηλεκτρικών δικτύων κ.λπ.). Συνοψίζοντας: με όχημα τη «Μέση Ανατολή», αποδοχή από την ελληνική πλευρά της υποβάθμισης ως εξαφάνισης της τουρκικής απειλής – η μόνη διαφορά μας είναι «η Χαμάς» στα υπόλοιπα πάμε σε ήρεμα νερά κ.λπ.
Εντατική προώθηση της ελληνοτουρκικής συνάντησης κορυφής της 7/12 (επανενεργοποίηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας με συμμετοχή μεγάλου μέρους του τουρκικού υπουργικού συμβουλίου) που προβάλλεται σαν επισφράγιση του κλίματος προσέγγισης και που τώρα ανακοινώνεται ότι δεν θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη αλλά στην Αθήνα. Αλλαγή που έχει τη σημασία της και δείχνει να πηγαίνει να προλάβει τις τυχόν μεγαλύτερες αντιδράσεις που θα μπορούσαν να προκύψουν στη Βόρεια Ελλάδα ειδικά υπό το βάρος των όσων προκλητικά έχει δηλώσει ο Ερντογάν για τη Θεσσαλονίκη και να αποσβέσει τους πολιτικούς κινδύνους από όσα πιθανώς θα εκστόμιζε εκμεταλλευόμενος μια συνάντηση εκεί.
Κρίσιμες κινήσεις για τις 7 Δεκεμβρίου
Ολοκληρώθηκε στην Άγκυρα η πρώτη ελληνοτουρκική συνάντηση για τα ΜΟΕ (Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης). Την ίδια στιγμή που από ελληνικής πλευράς ο τόνος ήταν ότι επανενεργοποιήθηκαν ήδη υπάρχουσες προβλέψεις, η Χουριέτ, εφημερίδα που συνδέεται άμεσα με την τουρκική κυβέρνηση, υποστηρίζει ότι συμφωνήθηκαν μέτρα –αναγνώριση των πολεμικών αεροσκαφών σε πτήση ως μη εχθρικών, περιορισμός των NAVTEX– που ενισχύουν την «ουδετεροποίηση» του καθεστώτος κυριαρχίας του Αιγαίου. Η ελληνική πλευρά διαψεύδει αλλά επισημαίνει παράλληλα ότι οι συνομιλίες συνεχίζονται, δίνοντας έμμεσα μηνύματα ότι ο δρόμος μένει ανοιχτός. Να προσθέσουμε εδώ ότι η ίδια η πάγια τουρκική πρακτική που σπεύδει να εκθέτει συστηματικά την ελληνική πλευρά δημοσιοποιώντας μη ανακοινωθέντες συμφωνημένους όρους, αποκαλύπτει το πραγματικό περιεχόμενο της έννοιας της «Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης».
Δεύτερη κρίσιμη εξέλιξη, η επίσκεψη Μητσοτάκη στη Γερμανία και οι συνομιλίες με τον Γερμανό καγκελάριο Σολτς και ταυτόχρονα η συνάντηση (17/11) Σολτς με τον Ερντογάν. Πίσω από τους διπλωματικούς τόνους προκύπτουν τα εξής: 1) Υπάρχει εν εξελίξει γερμανική πατρωνία του «ελληνοτουρκικού διαλόγου» και γερμανική επιβολή «ήρεμων νερών». Με δεδομένη τη «δύσκολα ελεγχόμενη εταιρική σχέση με την Τουρκία», συνεχίζεται ανανεωμένη η πίεση προς την ελληνική πλευρά που άρχισε με τις «μυστικές» συνομιλίες Σουρανή-Καλίν κατά τις οποίες τέθηκε στο τραπέζι όλο το φάσμα των τουρκικών αξιώσεων. 2) Το μεταναστευτικό γίνεται κρίσιμη διάσταση, σε συνάφεια και με τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, ένας επιπλέον μοχλός για ελληνοτουρκικές «διευθετήσεις». Επιβεβαιώνεται η διαθεσιμότητα Μητσοτάκη να γίνει η Ελλάδα χώρα υποδοχής εκατοντάδων χιλιάδων εκτοπισμένων ανθρώπων. Επιπλέον οι πρόσφατες «παραινέσεις» του πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τσούνη, (σε ομιλία του στο συνέδριο του «Κύκλου Ιδεών» του Ε. Βενιζέλου), για τη μαζική εισδοχή μεταναστευτικών ροών και την ταχεία (εντός πενταετίας) πολιτογράφησή τους δείχνουν ότι η σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστινίων προσφέρεται και ως όχημα για την προώθηση σχεδιασμών που αποσκοπούν στην αλλοίωση της πληθυσμιακής σύνθεσης του ελληνικού χώρου.
Σημαντικές πολιτικές αντιδράσεις για το τι προωθείται
Αποκαλυπτικές του τι προωθείται είναι οι απανωτές εφ’ όλης της ύλης των ελληνοτουρκικών (Θράκη, Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειος) δημόσιες δηλώσεις των Π. Παυλόπουλου και Ν. Δένδια, με εύγλωττες προειδοποιήσεις ότι δεν νοείται διάλογος που αποδέχεται να συζητήσει ζητήματα κυριαρχίας και αλλαγής των προβλέψεων της Λωζάνης. Ο πρώτος εκτός του ότι επισημαίνει προειδοποιητικά τον αντισυνταγματικό χαρακτήρα τέτοιου χαρακτήρα διευθετήσεων, επιπλέον φωτογραφίζει εμμέσως πλην σαφέστατα την Γερμανία ως προωθούσα εντατικά –το ουσιαστικό περιεχόμενο των συνομιλιών Σλτς με Μητσοτάκη και Ερντογάν– την υπογραφή Συμφώνου μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας που θα επικαιροποιεί την αλήστου μνήμης συμφωνία της Μαδρίτης (Σημίτης). Εκείνη που αναγνώριζε ζωτικά ενδιαφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο και οδήγησε στο γκριζάρισμα ολόκληρων περιοχών του. Τώρα μάλιστα οι σχετικές προβλέψεις επεκτείνονται και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αποκαλυπτικές στάσεις υποτέλειας στο συνέδριο του «Κύκλου Ιδεών»
Φτιάχνεται συντονισμένα κλίμα, μπροστά στον μόνιμο φόβο λαϊκών αντιδράσεων απέναντι στον ενδοτισμό των όσων προωθούνται υποθηκεύοντας την ακεραιότητα της χώρας. Αποκαλυπτικός ο τρόπος προβολής πρόσφατης δημοσκόπησης της Metron Analysis που παρουσιάστηκε και αυτή στο συνέδριο του «Κύκλου Ιδεών» του Ευάγγελου Βενιζέλου (όχι τυχαία, ένας από τους εισηγητές της στρατηγικής της Χάγης), για τη στάση της κοινής γνώμης για τα ελληνοτουρκικά: Που εμφανίζει μια σημαντική πλειοψηφία να τάσσεται υπέρ του διαλόγου, το 53% μάλιστα για όλα τα θέματα, ενώ το 27% μόνο για τα θέματα που θέτει η ελληνική πλευρά. Και είναι χαρακτηριστικό το συμπέρασμα του καθ. Π. Ιωακειμίδη, στελέχους του ΕΛΙΑΜΕΠ και αυθεντικού εκφραστή των γνωστών θέσεων: «Η κοινή γνώμη είναι πολύ πιο μπροστά από τις (διστακτικές) πολιτικές ηγεσίες. Ήττα του φοβισμού». Εξορκίζοντας, ο ίδιος αλλά και όλη η παρέα που συναντήθηκε στο εν λόγω συνέδριο, τον διαρκή τους φόβο απέναντι στον πατριωτισμό και τις αντιδράσεις που θα μπορούσαν να πυροδοτηθούν, θέλουν να πιστεύουν ότι έχουν γίνει επαρκείς χειρισμοί για την αποδιοργάνωση της δυνατότητας αντιστάσεων.
Κατά τα λοιπά και με πιο τυπικούς τόνους (Γ. Γεραπετρίτης), η προσαρμογή στην υποτέλεια περιγράφεται με όρους «γενναιότητας που απαιτούν οι αναγκαίες αποφάσεις»! και «αποφυγής της αδράνειας»!. Ή αποκαλύπτεται και με τον κουτοπόνηρο ραγιαδισμό εκείνης της απίστευτης πρόσφατης αποστροφής Μητσοτάκη – «αν μπορεί ο καγκελάριος Σολτς να μιλάει με τον Ερντογάν, γιατί να μην μπορούμε να μιλάμε και εμείς»!
Όπως αναφέρεται και στο κεντρικό κείμενο αυτών των σελίδων, στο ίδιο συνέδριο, μίλησε και η υφυπουργός Εξωτερικών και επικεφαλής των πολιτικών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία Αλ. Παπαδοπούλου, μίλησε για τα κοινά συμφέροντα της Ελλάδας και Τουρκίας που θα επηρεαστούν θετικά από τον πόλεμο στην Μέση Ανατολή. Φαίνεται ότι για την κα. υφυπουργό η γεωπολιτική ένταση στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αποτελεί μια ευκαιρία για την «θετική» έκβαση του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Προφανώς αυτές οι δηλώσεις αποτελούν μασάζ προς την κοινή γνώμη εν όψει προαποφασισμένων υποχωρήσεων από διαχρονικές κόκκινες γραμμές σε Αιγαίο-Κύπρο-Θράκη που πρέπει να παρουσιαστούν ως συμβατές με τα εθνικά μας συμφέροντα.
Μ.Α.
