του Γιάννη Σχίζα
Συμπληρώνεται ένας χρόνος αφότου ο Πιέρ Μπιντώ (Pierre Bideau) πέρασε την πύλη του Άδη απεμπολώντας τα θαυμάσια φωτιστικά τοπία που σε όλη τη ζωή του πρόσφερε πλουσιοπάροχα. Ήταν πρωτοπόρος στον σχεδιασμό του φωτισμού, ήταν πατέρας του καινοτόμου φωτισμού του Πύργου του Άιφελ, ήταν ο καλλιτέχνης που με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από τη Γαλλική Επανάσταση φώτισε το Pont du Gard, ήταν αυτός που εμπνεύστηκε από το έργο του Claude Monet και έδωσε σε έναν καθεδρικό ναό «μια αρμονία μπλε και πορτοκαλί» – όπως λέει ο βιογράφος του Vincent Laganier. Η μεγάλη καμπή της ζωής του έρχεται με την πρόσληψή του ως τεχνικού στο τμήμα «Ήχος και φως», που σχεδιάζει την παράσταση για την 800η επέτειο της Παναγίας των Παρισίων: Από εκεί θα ταξιδέψει επί 5 χρόνια στα ιστορικά μνημεία της Γαλλίας για να αποκτήσει εμπειρίες και σε τελευταία ανάλυση για να ρυθμίσει το παιχνίδι του φωτός και του ήχου. Όταν εμείς στην Ελλάδα το 1978 παρακολουθούσαμε τον Ιάνη Ξενάκη στο «Πολύτοπον των Μυκηνών» (1) –έργο που παρουσίασε σε αρχαιολογικό χώρο, που μας θάμπωσε από την επιβλητική του σκηνοθεσία και τη σχέση ανάμεσα στα διάφορα στοιχεία του– ο Πιερ Μπιντώ προετοίμαζε την παράσταση ήχου και φωτός στο Azay-Le-Rideau, σε σκηνοθεσία G. Jacquet. Τελικά, το εγχείρημα αυτό ήταν μια μεγάλη επιτυχία, όπως όλα τα υπόλοιπα.
Από το 1994 έως το 2003 ο Μπιντώ σχεδιάζει και προχωρεί στο σχέδιο φωτισμού για την ακτή μιας τουριστικής πόλης του Ατλαντικού, της Biarritz, αναδεικνύοντας υπαίθριους δημόσιους χώρους καθώς και τη φυσική παράκτια κληρονομιά. Τον επόμενο όμως χρόνο έρχεται η σειρά των Αθηνών. Από τον Μιχάλη Κακογιάννη, καλλιτεχνικό διευθυντή της Ολυμπιάδας 2004, μαθαίνουμε αυτά τα ολίγα αλλά και τόσο χαρακτηριστικά: «Ποιος μάγος, αναρωτήθηκα ανάμεσα στους γυμνούς τοίχους του “προεδρικού” γραφείου μου, ήταν υπεύθυνος για τη νυχτερινή μεταμόρφωση του βαρύγδουπου Πύργου του Άιφελ σε ανάλαφρο χρυσό κόσμημα; Κι έμαθα. Pierre Bideau. O αποκαλούμενος “μάγος του φωτός”. Και του τηλεφώνησα, και μου απάντησε: “Εκτός Γαλλίας μόνο για την Ακρόπολη και τις Πυραμίδες θα δεχόμουν ν’ αναλάβω”… Και πραγματικά, ανέλαβε την Ακρόπολη. Και γυρίζοντας στη Γαλλία μετά την πραγματοποίηση του έργου, χαρακτήρισε την ανάληψη σαν “χρέος προς τη Δημοκρατία ΟΛΩΝ ΜΑΣ”»… (2)
Γράφει η Nicole Zurich στο άρθρο της «A man of light» που δημοσιεύτηκε στο Courrier Cadres το Νοέμβρη του 1991: «Γιατί ένας σχεδιαστής φωτισμού δεν είναι μόνο τεχνικός. Πραγματικός γλύπτης του φωτός, παίζει με ανάγλυφα και χρώματα, προσαρμόζει την ένταση και την κατεύθυνση των ακτινών στα διαφορετικά υλικά: η πέτρα, το μέταλλο, το γυαλί, το σκυρόδεμα ή το ξύλο, δεν “ντύνονται” με τον ίδιο τρόπο». Ο Μπιντώ ξεκίνησε σαν σχεδιαστής φωτισμού για να γίνει καλλιτέχνης του φωτισμού, αλλά αυτό ήθελε γνώση των υλικών και του περιβάλλοντος του φωτισμού, αν ήταν σκοτάδι, ημίφως, αρχή της νύχτας. Εν τέλει, έμεινε μια ζωή ο ενθουσιώδης άνθρωπος που μίλαγε ελάχιστα και προτιμούσε το φως από τα λόγια…
Παραπομπές
1) Ιάννη Ξενάκη, «Πολύτοπον των Μυκηνών», Μυκήνες 1978
2) Περιοδικό «η λέξη», αφιέρωμα στην Αθήνα, Μιχάλης Κακογιάννης, «Στοχεύοντας στο θαύμα», Νοέμβρης-Δεκέμβρης 2001
