Ακούγοντας το πάνδημο καλοκαιρινό ερώτημα. Της Ελένης Σωτηρίου
Παντού, σε όλη τη χώρα, σε κάθε συζήτηση με φίλους, ψηφοφόρους, ανθρώπους καλόπιστους ή ακόμα και ανθρώπους που σκέφτονται να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές για να τελειώσει ο σημερινός εφιάλτης, μπαίνει το απλό ερώτημα: «Πού είναι και τι κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ;». Το καλοκαιρινό ερώτημα έπαιρνε ακόμα πιο δραματικό τόνο, όταν όλοι έβλεπαν ότι η κυβέρνηση «δεν πήγε διακοπές» και όλη η βαρβαρότητα προωθούνταν με ραγδαίο ρυθμό. Το επόμενο ερώτημα που έμπαινε και μπαίνει είναι: «σε τι ακριβώς δεσμεύεται ο ΣΥΡΙΖΑ;».
Οι απαντήσεις μπορεί να δοθούν με δύο τρόπους: Ο εύκολος είναι να πούμε ότι έχουμε την ιδρυτική διακήρυξη, το πρόγραμμα και τις θέσεις μας. Άλλωστε η «διακυβέρνηση» θα έρθει, το «ώριμο φρούτο» θα πέσει, επειδή με την ακραία πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση θα οδηγηθούμε σε εκλογές. Έτσι κι αλλιώς ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια δύναμη που συμμετέχει σε όλα τα κινήματα και τις αντιστάσεις που υπάρχουν (όσο και όπως υπάρχουν), από το αντιρατσιστικό μέχρι τους συνδικαλιστικούς αγώνες. Ο δύσκολος αλλά πραγματικός και ουσιαστικός τρόπος είναι να δούμε αν η πολιτική συμπεριφορά του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή ο προσανατολισμός του, οι αιχμές του, οι πρωτοβουλίες και η παρέμβασή του, εδώ και ένα χρόνο, η πολιτική του γραμμή, πείθουν και εμπνέουν στην κατεύθυνση αλλαγής της τραγικής και αδιέξοδης πραγματικότητας, συσσωρεύουν όρους και προϋποθέσεις πολιτικής ανατροπής και μετάβασης για το λαό και τον τόπο.
Ο απλός κόσμος ζητάει απαντήσεις σε βασανιστικά ερωτήματα. Δεν κινείται με εχθρότητα και καχυποψία, δεν ρωτάει για να στριμώξει. Στηρίζει στον ΣΥΡΙΖΑ τις αγωνίες και τις ελπίδες του. Καταλαβαίνει όταν οι απαντήσεις που παίρνει, είναι τυπικές και δίνονται με ευκολία. Όταν ρωτάει «πού είναι και τι κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ;» σημαίνει ότι δεν τον βλέπει εκεί που θα περίμενε να τον δει και δεν κάνει αυτό που θα έπρεπε να κάνει.
Αυτό που δεν βοηθάει είναι ότι η ηγεσία «σκέφτεται» αλλιώς. Θεωρεί ότι γενικά πάμε καλά: Τα γκάλοπ δείχνουν προβάδισμα έναντι της Ν.Δ., οι τοποθετήσεις μας μιλάνε για ανατροπή της κυβέρνησης, η κλιμάκωση της περιόδου είναι το κάλεσμα στην κινητοποίηση της ΔΕΘ και όλα βαίνουν καλώς… σε τροχιά εκλογικών διαδικασιών, ευρωεκλογών, αυτοδιοικητικών, καθώς και εκλογών νέων οργάνων στο κόμμα (Ν.Ε. κ.λπ.).
Με όλα τα παραπάνω προετοιμαζόμαστε; Η απάντηση είναι ναι. Για ποιο πράγμα όμως; Για την ανατροπή ή για την κυβερνητική «εναλλαγή»; Ας υποθέσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ γίνεται κυβέρνηση. Τι θα μπορέσουμε να κάνουμε όταν «κυβερνήσουμε»; Ποιο είναι το πρόγραμμα, ποιες οι βασικές δεσμεύσεις, οι 3-4 στόχοι-κλειδιά για τη διέξοδο της χώρας; Και, κυρίως, ποιος θα τα προωθήσει και πώς; Είναι δυνατή μια «μετάβαση» χωρίς πλατύ πολιτικό και κοινωνικό μπλοκ δυνάμεων που να τη στηρίζει;
Και εδώ είναι η μεγάλη έλλειψη του ΣΥΡΙΖΑ. Έκανε λίγα έως ελάχιστα για τη δημιουργία ενός πολιτικού ρεύματος διεξόδου, το οποίο απαντάει και στο τώρα και στην ενδεχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Κινήθηκε κυρίως με βάση την προτεραιότητα της δικής του «προετοιμασίας», χωρίς να καταλαβαίνει την αγωνία και το δράμα της κοινωνίας. Αυτή η «προετοιμασία», ως προτεραιότητα και κεντρική ιεράρχηση, τροφοδότησε και καθόρισε τις εσωτερικές διαδικασίες εντός του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και μια έντονη -παραπάνω από το αναγκαίο- «εσωστρέφεια» (συνδιάσκεψη, συγκρότηση τμημάτων, εκλογές νομαρχιακών οργάνων, συνέδριο). Παράλληλα, με σχετική ευκολία, αποποιήθηκε το βασικό καθήκον και την ευθύνη του με το επιχείρημα «ο κόσμος δεν κινητοποιείται, δεν συντονίζεται, δεν υπάρχει κίνημα». Αν γυρίσουμε ένα χρόνο πίσω, τον Ιούνη του 2012, θα δούμε ότι τα πνεύματα και οι δυνατότητες ήταν άλλα και πολύ πιο ευνοϊκά. Σήμερα ο «Κανένας», η απογοήτευση, η αποστράτευση έχουν επιστρέψει. Η ΔΕΘ θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία, να ανοίξει ο δρόμος για την αντιστροφή της κατάστασης; Για την προβολή από τον ΣΥΡΙΖΑ μιας εναλλακτικής συνολικής πρότασης καθώς και τα βήματα υλοποίησής της; Ας ξανασκεφτούμε ποια είναι η κεντρική μας επιλογή και ιεράρχηση και πώς προωθείται…
* Η Ελένη Σωτηρίου είναι μέλος
της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ