Θεοδωράκης και Γλέζος
Όταν σε μια χώρα τολμούν να συμπεριφερθούν με τέτοιο τρόπο σε ανθρώπους-σύμβολα της σύγχρονης Ιστορίας όπως είναι ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μανώλης Γλέζος, τότε νομίζω πως ο Πολιτισμός έχει πετάξει μακριά. Και μας έχει μείνει μόνον η βαρβαρότητα…
…Την ίδια ώρα η αγωνία στη Βουλή κορυφώνεται
Είχαν μεγάλη αγωνία για την τύχη του λαού που δεν μπορούσαν να ησυχάσουν στιγμή. Οι βουλευτές μας – ποιοι άλλοι; Την ώρα που οι χιλιάδες διαδηλωτές κατάπιναν τόνους δακρυγόνων, την ώρα που παιζόταν η τύχη της χώρας, αυτοί, συγκεντρωμένοι στο εντευκτήριο αγωνιούσαν για τον Παναθηναϊκό που φαινόταν να τα κάνει θάλασσα. Ευτυχώς που στο τελευταίο τέταρτο έβαλε τα γκολ και έτσι, ήσυχοι πια, μπήκαν μέσα στην αίθουσα και με ελαφριά τη συνείδηση, κεφάτοι, όπως ταιριάζει σε τέτοιου είδους υποκείμενα, ψήφισαν το «ναι»…
Δεν διαβάζω;
Δεν γνωρίζω πόσο καλή σχέση έχουν οι βουλευτές μας με το διάβασμα, για όλους τους υπόλοιπους, όμως, φαίνεται πως η σχέση με την ανάγνωση χειροτερεύει… Το 2011, σύμφωνα με στοιχεία του ΕΚΕΒΙ, είχαμε μεγάλη πτώση στην κυκλοφορία νέων τίτλων βιβλίων. Εκδόθηκαν 7.667 καινούργια βιβλία. Η πτώση την τελευταία τριετία είναι κάθετη. Το 2008 είχαν εκδοθεί 10.631 βιβλία, το 2009 -9.629 και το 2010 -8,900 νέοι τίτλοι, με όσα συνεπάγεται αυτό για όλο τον κόσμο που κινείται γύρω από το βιβλίο. Το ενδιαφέρον -και φαινομενικά αντιφατικό- είναι πως αυτή η πτώση δεν άγγιξε το ελληνικό μυθιστόρημα (κυρίως) και το ελληνικό διήγημα (δευτερευόντως). Το 2011 κυκλοφόρησαν 554 νέα ελληνικά μυθιστορήματα εμφανίζοντας αύξηση 12,8% σε σχέση με το 2010. Διήγημα και νουβέλα παρουσίασαν επίσης αύξηση 3,8% σε σχέση με το 2010. Αντιθέτως, η ποίηση κατέγραψε μείωση 12,5% σε σχέση με το 2010. Σε ό,τι αφορά την ξένη λογοτεχνία, το μυθιστόρημα παρουσίασε πτώση της τάξης του 3,5% σε σχέση με το 2010, ενώ πολύ μεγαλύτερη μείωση παρουσίασαν το διήγημα και η νουβέλα (23,2%) κι ακόμη περισσότερο η ποίηση (28,2%)….
Πώς διαβάζονται τα νούμερα;
Η ποσοτική ανάγνωση μας δείχνει ότι σε ό,τι αφορά το εμπορικό κομμάτι έχουμε μεγάλη κρίση. Είναι πιθανόν η πτώση της ξένης λογοτεχνίας να μην οφείλεται μόνον στις προτιμήσεις των αναγνωστών, αλλά και στα πιο πολλά συγγραφικά δικαιώματα. Άλλωστε, είναι πια πολύ συχνό το φαινόμενο συγγραφείς να πληρώνουν οι ίδιοι για την έκδοση του βιβλίου τους, κάτι που κάνει την ελληνική επιλογή πιο… συμφέρουσα. Το σίγουρο είναι πως έχουμε πτώση στην έκδοση δοκιμίων και γενικότερα μη λογοτεχνικών βιβλίων. Αυτό, πάντως, δεν σημαίνει αναγκαστικά πως διαβάσαμε λιγότερο. Όπως περιορίζουμε τα έξοδα παντού, έτσι συμβαίνει και με το βιβλίο. Πολλοί δανείζονται από βιβλιοθήκες, προτιμούν να αγοράζουν βιβλία σε προσφορά ή από το περίπτερο. Σε τέτοια εποχή κρίσης είναι ολέθριο το γεγονός πως επιτρέπεται να προσφέρονται βιβλία ως δώρο ή σε εξωφρενικά χαμηλή τιμή από τα μεγάλα συγκροτήματα του Τύπου, που μάλιστα έχουν εξασφαλισμένη και τη δωρεάν διαφήμιση. Όσο κι αν μοιάζει βολικό, είναι τελικά καταστροφικό για τη διακίνηση των ιδεών.
Καθώς η κρίση βασιλεύει και οι πωλήσεις πέφτουν συνεχώς, οι εκδότες θα «ρισκάρουν» όλο και λιγότερο, προτιμώντας τα «εύπεπτα» βιβλία που μπορεί να γίνουν best sellers και να φέρουν λεφτά στα ταμεία.Όλες οι έρευνες των τελευταίων ετών έχουν δείξει ότι το ποσοστό των Ελλήνων που δεν διαβάζουν κανένα βιβλίο κινείται σταθερά γύρω στο 40%, ενώ πάνω από ένα βιβλίο το μήνα διαβάζει περίπου το 8% του πληθυσμού.
Μήνυμα από την Αργεντινή
Βλέπω τη φωτογραφία του Μίκη Θεοδωράκη με τη μάσκα για τον πόλεμο των αερίων που εξαπέλυσε η κυβέρνηση Μέρκελ και ντρέπομαι που το αφήνουμε να γίνει. Μετά βλέπω το μήνυμα του Χόρχε Σεμπάγιος, βουλευτή του κινήματος Ελεύθεροι του Νότου της Αργεντινής. Σφίγγω τη γροθιά και χαμογελάω:
«… Αδέλφια Έλληνες,
σύντροφοι και φίλοι,Ο λαός μας παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις τελευταίες εξελίξεις στη χώρα σας. Ο λαός της Αργεντινής ξαναζεί το δράμα, την τραγωδία της λεηλασίας και της ακραίας φτώχειας, βλέποντας και διαβάζοντας για αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα.
Νιώσαμε αυτό που νιώθετε.
Πονέσαμε όπως και εσείς.
Κύλησαν τα δάκρια των μανάδων μας όταν τα παιδιά τους έφυγαν μετανάστες στα πέτρινα χρόνια του ΔΝΤ.
Είδαμε τους γονείς μας, τα αδέλφια μας και τα παιδιά μας να βρίσκονται στην μακροχρόνια ανεργία.
Μας λοιδόρησαν ως τεμπέληδες, όπως τώρα χλευάζουν εσάς.
Αγωνιστήκαμε όπως εσείς τώρα !
Νικήσαμε όπως κι εσείς θα νικήσετε!»
