Όταν η ιστορία συναντά τη λογοτεχνία
Ένας πολύ ενδιαφέρον κύκλος ομιλιών άρχισε να ξετυλίγεται από την περασμένη Τρίτη 6 Φεβρουαρίου στο Αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ). Γενικός τίτλος Συνάντηση ιστορίας και λογοτεχνίας στη σύγχρονη έρευνα και διοργανωτής το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (Τομείς Βυζαντινών Ερευνών και Νεοελληνικών Ερευνών), του ΕΙΕ.
Η Διευθύντρια Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών Ουρανία Πολυκανδριώτη μίλησε με θέμα «Από τη λογοτεχνική μυθοπλασία στην ιστορική έρευνα».
Ξεχωριστή η συμμετοχή του Θανάση Βαλτινού που μίλησε με θέμα «Μέσα από τις ρωγμές της ιστορίας». Πρόκειται άλλωστε για έναν συγγραφέα που η ιστορία διαπερνά τα βιβλία και τα σενάριά του, που συχνά θυμίζουν περισσότερο ιστορικό ντοκουμέντο, παρά προϊόν μυθοπλασίας.
Σημαντικά και τα ερωτήματα που τίθενται από τους οργανωτές:
«Μπορεί ένας ιστορικός να λάβει ερεθίσματα από τη λογοτεχνία που θα “μπολιάσουν” τη σκέψη και τη μεθοδολογία του; Είναι δυνατόν λογοτεχνικά σύμβολα και εικόνες να βοηθήσουν έναν ιστορικό να καταστήσει εύληπτα τα επιχειρήματά του τόσο σε επίπεδο έρευνας όσο και διδασκαλίας; Έχει σχέση η γραφή του ιστορικού με τη γραφή του λογοτέχνη; Πώς μεταφράζει ο ιστορικός μια πηγή η οποία γράφτηκε ως λογοτεχνικό έργο; Μπορεί ένας λογοτέχνης να είναι και ιστορικός ή το αντίστροφο;»
Με έναν καταιγισμό ιστορικών μυθιστορημάτων, συχνά έχω την εντύπωση πως αρχίζει να υπάρχει σύγχυση μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, από την άλλη, όμως, με τον μανδύα της μυθοπλασίας είναι συχνά πιο βαθιά η προσέγγιση στα ιστορικά γεγονότα και στις επιπτώσεις τους στη ζωή των ανθρώπων…
Η συνέχεια:
Τρίτη 13 Φεβρουαρίου 2018
Άσμα ασμάτων: Αινίγματα ενός ξεκάθαρου κειμένου – Χαράλαμπος Μαγουλάς
Nietzsche ex machina. Νίτσε και η γραφομηχανή του – Νικήτας Σινιόσογλου
Τρίτη 20 Φεβρουαρίου 2018
Όψεις της μεσαιωνικής βασιλείας και πεδία βίας: Αφορμήσεις και αντηχήσεις μεταξύ λογοτεχνίας και ιστορίας – Γιάννης Στόγιας,
Οι τελευταίες ημέρες ενός φιλόσοφου: Πειραματική φιλοσοφία, λογοτεχνία και ιστορία του πολιτισμού στο έργο του Humphry Davy (1778-1829) – Βαγγέλης Κούταλης,
Borges oeconomicus: «Το χρήμα είναι χρόνος μέλλοντας» – Γεράσιμος Μέριανος,
Τρίτη 27 Φεβρουαρίου 2018
Ο Μιχαήλ Ψελλός του Γιάννη Πάνου: «Είμαι ένας φτιαγμένος από πολλούς» – Ευδοξία Δελλή,
Τα κρυμμένα αίτια και η ασύνθετος τύχη. Σχόλιο για τον Καβάφη και την ιστορία – Κατερίνα Γκίκα.
Η δεύτερη ζωή των έργων ζωγραφικής στα μυθιστορήματα του Jorge Semprún – Ευγενία Δρακοπούλου
Οι ομιλίες μεταδίδονται απευθείας στη διεύθυνση http://media.ekt.gr/live. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στα τηλ. 210 7273516 & 700, email: [email protected] ή http://eie.gr/epistimiskoinonia/openscience-gr.html
Πληγωμένα όνειρα
Ως μυθιστόρημα αναφέρεται το νέο βιβλίο του Γιώργου Παπαδόπουλου -Κυπραίου με τον τίτλο Πληγωμένα όνειρα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα. Ωστόσο όπως σημειώνεται είναι «βασισμένο σε αληθινά γεγονότα που τραυμάτισαν το όνειρο της Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα»
Στην πραγματικότητα, παρακολουθούμε την ιστορία της οικογένειας του συγγραφέα από το 1868 μέχρι το 1967, με ιδιαίτερη έμφαση στην περίοδο του Αγώνα κατά της Αγγλοκρατίας από την ΕΟΚΑ, στην οποία και ο ίδιος συμμετείχε από 15 ετών. Με εξαιρετική γραφή, με αναφορές σε ντοκουμέντα και προσωπικά βιώματα, παρουσιάζεται ανάγλυφα το δράμα της Κύπρου και αποκαλύπτονται οι λιγότερο γνωστές πτυχές της ιστορίας και του ρόλου προσώπων όπως ο Γρίβας και ο Μακάριος. Άλλωστε, παρατίθεται και πλούσια βιβλιογραφία στο τέλος του βιβλίου ώστε ο καθένας που ενδιαφέρεται να μελετήσει και να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.
Πιστεύω πως είναι ένα αρκετά χαρακτηριστικό δείγμα της συνάντησης λογοτεχνίας και ιστορίας, μέσα από την ανιδιοτελή ματιά ενός αγωνιστή που δεν δίστασε πολλές φορές να ρισκάρει τη ζωή του.
Φυσικά, μπορεί να υπάρξουν και σημεία στα οποία κανείς να διαφωνήσει, αλλά ποιος είπε πως ιστορία είναι ό,τι συμφωνεί με τις δικές μας απόψεις; Μόνο διαβάζοντας κριτικά θα μπορέσουμε να έχουμε μια άποψη που να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πραγματικότητα και να μην αναπαράγουμε στερεότυπα…
