Συνέντευξη του Σταύρου Κουμπιά, πρύτανη Πανεπιστημίου Πατρών, στην Κατερίνα Παγουλάτου.
Με αφορμή το Προεδρικό Διάταγμα που αναγνωρίζει, πλέον, τα πτυχία των κολεγίων που συνεργάζονται με ξένα πανεπιστήμια, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, Σταύρος Κουμπιάς, μιλά στο Δρόμο, τονίζοντας –μεταξύ άλλων- ότι «η θέση ότι αυτού του είδους τα μορφώματα θα βοηθήσουν τα πανεπιστήμια να βελτιώσουν τις επιδόσεις και την εικόνα τους, μόνο θυμηδία μπορεί να προκαλέσει. Είναι επικίνδυνη και βασίζεται σε μια πολύ ιδιοτελή άποψη».
Το Συμβούλιο της Επικρατείας ενέκρινε το Προεδρικό Διάταγμα για την αναγνώριση των πτυχίων των κολεγίων που συνεργάζονται με ξένα πανεπιστήμια. Πώς κρίνετε αυτή την εξέλιξη;
Υπάρχουν δύο ζητήματα: Το ένα είναι το τυπικό, δηλαδή οι νομικές διατάξεις, υπάρχει και η ουσία. Στο τυπικό έχουμε μία οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αναγνώριση των σπουδών που γίνονται από ελληνικές επιχειρήσεις σε συνεργασία με ξένα πανεπιστήμια κάποιου επιπέδου, κανενός επιπέδου –δεν ξέρω– η οποία δίνει συγκεκριμένες κατευθύνσεις για το ελληνικό Δίκαιο. Προσωπικά, τις ονομάζω επιχειρήσεις. Δεν μπορώ να τις ονομάσω ιδρύματα, είναι μορφώματα. Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας είναι μια εξέλιξη που, προφανώς, δεν μπορεί να αγνοηθεί. Δεν τη θεωρώ θετική εξέλιξη. Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Πατρών, την οποία δεν θέλω να προκαταλάβω, έχει εκφράσει έντονη ανησυχία σε παρόμοιες περιπτώσεις. Επίσης, πολλά μεγάλα ιστορικά πανεπιστήμια έχουν εκφράσει με απόλυτο τρόπο την αντίθεσή τους και το ίδιο έχει συμβεί και από τη Σύνοδο των Πρυτάνεων.
Ήδη υπάρχουν αντιδράσεις από την πανεπιστημιακή κοινότητα…
Η θέση μας δεν είναι δογματική. Βασίζεται στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της αντίθεσής μας. Πανεπιστήμιο δεν είναι ένα διαμέρισμα 300 τ.μ. στην Πλατεία Κάνιγγος που έχει 15 εκπαιδευτικούς, αμφίβολων εκπαιδευτικών προσόντων. Το πανεπιστήμιο, για εμάς, είναι βασισμένο στην ιδέα του ευρωπαϊκού ουμανιστικού πανεπιστημίου.
Αυτή η ευρωπαϊκή παράδοση, που μπορώ να πω ότι υπάρχει ακόμα, βιάζεται από τέτοιου είδους μορφώματα. Άρα, η αντίληψή μας βασίζεται στη γνώση και την πεποίθηση ότι η ποιότητα της εκπαίδευσης που προσφέρεται, στη συντριπτική πλειοψηφία αυτών των μορφωμάτων –για να μην είμαι απόλυτος– δεν έχει καμία σχέση με τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Είτε συνεργάζονται είτε δεν συνεργάζονται με ξένα πανεπιστήμια, δεν είναι εκείνη που μπορεί να σταθεί συγκρινόμενη με αυτή των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων. Το ξένο πανεπιστήμιο δεν είναι κολυμβήθρα του Σιλωάμ. Υπάρχουν ξένα πανεπιστήμια της… πλάκας. Η δε θέση ότι αυτού του είδους τα μορφώματα θα βοηθήσουν τα πανεπιστήμια να βελτιώσουν τις επιδόσεις και την εικόνα τους, μόνο θυμηδία μπορεί να προκαλέσει. Είναι επικίνδυνη και βασίζεται σε μια πολύ ιδιοτελή άποψη.
Διαφορετική ποιότητα σπουδών, ίδια όμως δικαιώματα. Υποβαθμίζεται η εκπαίδευση;
Η έννοια της ιδιωτικοποίησης με αυτά τα μορφώματα θα φέρει, πιθανότατα, υποβάθμιση. Θα σας πω γιατί: Έχουμε ένα φοιτητή που εισάγεται στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Για να εισαχθεί, χρειάζεται 19.000 μονάδες. Έχουμε κι έναν φοιτητή που εισάγεται σ’ ένα από αυτά τα μορφώματα, με καμία μονάδα, επειδή έχει χρήματα. Εάν πάμε σε σύγκλιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων, γιατί να γίνει προσπάθεια από τον πρώτο φοιτητή για την ποιοτική του εκπαίδευση; Γιατί να μην πάει σ’ ένα πολύ χειρότερο, από πλευράς εκπαίδευσης, ίδρυμα με τα ίδια δικαιώματα; Ένα πανεπιστήμιο, για να μπορεί να ονομάζεται ως τέτοιο, δεν είναι μόνο ο τίτλος, αλλά και οι υποδομές και η ποιότητα της εκπαίδευσης.
Γι’ αυτό φωνάζουμε για την υποχρηματοδότηση. Χρειαζόμαστε ποιοτική εκπαίδευση ή χρειαζόμαστε απλώς κατάρτιση, χωρίς όνομα και ποιότητα; Εάν είχαμε κρατική φροντίδα αποδεδειγμένη, ισχυρή και συνταγματικά κατοχυρωμένη στα δημόσια πανεπιστήμια, το θέμα θα με άφηνε απαθή. Όμως, δεν έχουμε αυτή τη φροντίδα.
Είστε αισιόδοξος για το μέλλον του δημόσιου πανεπιστημίου;
Η ελπίδα θα έρθει από το δημόσιο σχολείο και πανεπιστήμιο. Τα νέα παιδιά, που πολλές φορές ο τρόπος και η άποψή τους μας εξοργίζει –το λέω ευθέως– ξέρουν τα λάθη που κάναμε εμείς και πρέπει να διδαχθούν από αυτά. Η γενιά μου παραδίδει ένα μέλλον όπου οι νέοι θα ζήσουν χειρότερα από εμάς. Εμείς έχουμε ακόμη μεγαλύτερες ευθύνες, γιατί είμαστε θεσμικοί παράγοντες. Θέλω να ελπίζω σ’ ένα κοινωνικά ευαίσθητο εκπαιδευτικό σύστημα με ποιότητα.
Στη χώρα μας μόνο αυτό μπορεί να βοηθήσει. Το εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει να έχει απάντηση στο τι άνθρωπο θέλουμε. Θέλουμε μια μηχανή, έναν αποϊδεολογικοποιημένο τεχνοκράτη; Θέλουμε έναν καλό επιστήμονα με κοινωνικές αναφορές; Δεν είναι μόνο οι γνώσεις –που είναι το πρώτο– που θα θωρακίσουν τους νέους απέναντι στις απάνθρωπες συνθήκες της αγοράς που θα έρθουν. Θα πρέπει να είναι η φιλοσοφία του συστήματος η οποία, κατά βάση, διαμορφώνεται στις δύο χαμηλότερες βαθμίδες. Είμαι αισιόδοξος, γιατί δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά. Αν δεν γίνει κάτι τέτοιο, το μέλλον θα είναι δραματικά αρνητικό.
