Η υποκρισία και αδιαφορία της «διεθνούς κοινότητας» συνεχίζεται
Του Ερρίκου Φινάλη
Όσο γρήγορα εξαπλώθηκε ο πανικός για το θανατηφόρο ιό Έμπολα στον ανεπτυγμένο κόσμο, το ίδιο γρήγορα έσβησε. Μαζί του εξαφανίστηκαν και οι ορδές χιλιάδων φοβισμένων ταξιδιωτών που εμφανίζονταν στα διεθνή αεροδρόμια με μάσκες και απολυμαντικά… Επιστροφή στη σιγουριά λοιπόν; Όχι για τη Δυτική Αφρική, όπου αυξάνεται ο αριθμός των νεκρών – 8.200 άνθρωποι έχουν χάσει μέχρι σήμερα τη ζωή τους. Αυτοί οι θάνατοι όμως έχουν ελάχιστο ειδικό βάρος. Μικρότερο κι από τους ελάχιστους γιατρούς, υγειονομικούς και στελέχη διεθνών οργανισμών από ευρωπαϊκές χώρες που προσβλήθηκαν από τον ιό στη Λιβερία, τη Γουινέα και τη Σιέρα Λεόνε, όπου δούλευαν με αυταπάρνηση εδώ και χρόνια για να περιορίσουν τον Έμπολα. Αφού οι περιπτώσεις τους συγκέντρωσαν για λίγο τα φώτα της δημοσιότητας, και μεταφέρθηκαν για νοσηλεία στις χώρες τους (από τους 14 συνολικά, 3 έχασαν τη μάχη με την ασθένεια), η αδιαφορία επανήλθε. Οι Αφρικανοί μπορούν πάλι να πεθαίνουν σιωπηλά…
Ο Έμπολα και οι ΗΠΑ
Ακόμη πιο εντυπωσιακός ήταν ο πανικός στις ΗΠΑ, που κορυφώθηκε όταν εμφανίστηκε μία και μόνη περίπτωση μετανάστη από τη Λιβερία που είχε προσβληθεί από τον Έμπολα – και τελικά πέθανε. Τα βορειοαμερικάνικα ΜΜΕ σκόρπισαν απίστευτη υστερία που, με τη «βοήθεια» ρατσιστών πολιτικών, εξελίχθηκε σε επιθέσεις ενάντια σε Αφρικανούς μετανάστες, ακόμη και ενάντια στο υγειονομικό προσωπικό που νοσήλευε τον ασθενή! Το επεισόδιο σήμερα ξεχάστηκε και η ηρεμία επανήλθε (μόνο ένας από τους 9 συνολικά πολίτες των ΗΠΑ που είχαν προσβληθεί από τον ιό έχασε τη ζωή του). Έμειναν μόνο οι προτροπές προς τον Ομπάμα για αποστολή ακόμη περισσότερων Αμερικανών στρατιωτών στη Δυτική Αφρική ώστε… «να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του ιού». Στην πραγματικότητα, το μοναδικό πράγμα που ενδιαφέρει τη Δύση είναι να συνεχιστεί η απομύζηση των φυσικών πόρων της Δυτικής Αφρικής που, με τα διαμάντια και τα μεταλλεύματα που διαθέτει, θα μπορούσε να προσφέρει στους κατοίκους της κάτι παραπάνω από αξιοπρεπή και ανθρώπινη ζωή.
Γιατί δεν υπάρχει ακόμη πρόληψη και θεραπεία;
Το ερώτημα έχει τεθεί και απαντηθεί πολλές φορές: «Ο ιός Έμπολα εμφανίστηκε σχεδόν πριν από τέσσερις δεκαετίες. Ακόμη και σήμερα όμως οι γιατροί παραμένουν ανήμποροι να τον αντιμετωπίσουν. Δεν διαθέτουν εμβόλια και θεραπείες. Γιατί; Επειδή ο Έμπολα ήταν σχεδόν πάντα περιορισμένος σε φτωχά αφρικανικά έθνη. Άρα δεν υπάρχει πρακτικά κανένα κίνητρο για έρευνα και ανάπτυξη που θα επέτρεπε την αποτελεσματική αντιμετώπιση του ιού. Μια κερδοσκοπική βιομηχανία δεν επενδύει σε προϊόντα για αγορές που δεν μπορούν να πληρώσουν!». Τα πικρά αυτά λόγια δεν ανήκουν σε κάποιον «ακραίο», αλλά στη Μάργκαρετ Τσαν, την επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που απελπισμένα –και μάταια– ζητούσε βοήθεια από τη «διεθνή κοινότητα» όταν η επιδημία στη Δυτική Αφρική χειροτέρευσε.
Υπήρξαν και κάποιοι που έστειλαν γιατρούς, όχι στρατό…
Η ανταπόκριση της Δύσης στην επιδημία ήταν να στείλει στρατό (κυρίως αμερικανικές και βρετανικές μονάδες) ώστε να διασφαλίσει τα συμφέροντά της. Υπήρξε ένα μόνο κράτος μέλος του ΟΗΕ που ανταποκρίθηκε αμέσως και με σοβαρό τρόπο στις εκκλήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας… Ήταν η Κούβα, που μπορεί να είναι πάμπτωχη σε σχέση με τις ΗΠΑ, αλλά πρωτοπορεί στις διεθνείς αποστολές ιατρικής βοήθειας και έχει μεγάλη πείρα στην αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Ο ίδιος ο πρόεδρος της Κούβας Ραούλ Κάστρο αντέδρασε άμεσα, τονίζοντας: «Βρισκόμαστε μπροστά σε μια τεράστια πρόκληση για την ανθρωπότητα. Η απειλή της επιδημίας πρέπει να αντιμετωπιστεί γρήγορα από τη διεθνή κοινότητα, σύμφωνα με τις υποδείξεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και των υπηρεσιών του ΟΗΕ».
Πράγματι, ήδη το Σεπτέμβριο έφτασε στη Δυτική Αφρική η πρώτη κουβανική αποστολή 165 γιατρών, νοσοκόμων και διοικητικών. «Πρόκειται για τη μεγαλύτερη προσφορά προσωπικού. Κάποιες χώρες έχουν υποσχεθεί οικονομική ενίσχυση και αποστολή υλικών, αλλά αυτό που χρειαζόμαστε πιο πολύ είναι υγειονομικό προσωπικό», είχε δηλώσει τότε με φανερή ευγνωμοσύνη η Μάργκαρετ Τσαν… Ακόμη και σήμερα, που μετά από πιέσεις άρχισαν και ορισμένες ακόμη χώρες να στέλνουν γιατρούς, οι εκατοντάδες Κουβανών αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα υγειονομικών που καταπολεμούν επιτόπου την εξάπλωση της επιδημίας.
Η κατάσταση παραμένει δύσκολη
Λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, υλικών και υγειονομικού προσωπικού, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να ανοίξει στις τρεις αφρικανικές χώρες που έχουν πληγεί από την επιδημία, μόνο 15 από τα 56 υγειονομικά κέντρα που προγραμμάτιζε. Επιπλέον, ελλοχεύει ο κίνδυνος εξάπλωσης άλλης μιας κλασικά «αφρικανικής ασθένειας», της πείνας –που απειλεί άμεσα μισό εκατομμύριο ανθρώπους– λόγω των διοικητικών μέτρων που έχουν ληφθεί για την ανάσχεση της επιδημίας. Η σιωπή των διεθνών ΜΜΕ δεν μπορεί να αλλάξει αυτή την ντροπιαστική για τη «διεθνή κοινότητα» πραγματικότητα.
