Η αναδιανομή όχι μόνο του εισοδήματος αλλά και των περιουσιών, σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων μέσω των μνημονιακών πολιτικών που συνεχίζουν να εφαρμόζονται, στην παρούσα περίοδο περνά σε νέα φάση με τον πληθωρισμό. Με την άνοδο του πληθωρισμού καθημερινά μειώνεται αναλογικά το διαθέσιμο εισόδημα και φυσικά το βιοτικό επίπεδο. Κοινώς μεγαλώνει η φτώχεια για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού (Δρόμος, 27/11/2021, Δείκτες φτώχειας και απόγνωσης).
Έχουμε αναφέρει στο παρελθόν (Δρόμος, 13/11/2021) ότι οι βασικές αιτίες του πληθωρισμού στην παρούσα περίοδο είναι α) τα τρισεκατομμύρια που διέθεσαν και συνεχίζουν να διαθέτουν οι κεντρικές τράπεζες για να στηρίξουν τις «αγορές», κοινώς τα χρηματιστήρια β) η κερδοσκοπία στις αγορές για τα καύσιμα και τους «ρύπους» και γ) η συνεχής προσπάθεια, με κάθε ευκαιρία, από πλευράς κεφαλαίου να αυξήσει την κερδοφορία του αυξάνοντας τις τιμές των προϊόντων. Το φαινόμενο είναι μεν παγκόσμιο αλλά στην Ελλάδα τα πράγματα σταδιακά δείχνουν να ξεφεύγουν και το ιστορικό του πληθωρισμού στην Ελλάδα επί τρεις δεκαετίες, μέχρι το 2000, είναι οδυνηρό για τα λαϊκά στρώματα.
Εκτόξευση πληθωρισμού
Τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες (10/12/2021) η ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό δείχνουν ότι η κατάσταση στην Ελλάδα επιδεινώνεται με επιταχυνόμενο ρυθμό, θυμίζοντας άλλες εποχές με διψήφιο ποσοστό αύξησης των τιμών. Η σύγκριση της Ελλάδας με την Ε.Ε. δείχνει ότι οι κοινωνικές και οικονομικές αποκλίσεις, κατ΄ επέκταση η χειροτέρευση της θέσης του ελληνικού λαού, επεκτείνονται πλέον και στον πληθωρισμό.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ο πληθωρισμός στην Ελλάδα από το χαμηλότερο σημείο που βρέθηκε τον Δεκέμβριο 2020 (αρνητικός, -2,3%), συγκριτικά με τον Δεκέμβριο 2019, σταδιακά άρχισε να αυξάνεται από τον Ιανουάριο 2021 (δείτε σχετικό Πίνακα μεταβολής τιμών). Από τον Μάιο 2021 αποκτά θετικό πρόσημο (+0,1%), που σημαίνει μπαίνουμε πλέον σε καθαρή αύξηση των τιμών. Από εκεί και μετά μήνα-μήνα επιταχύνεται για να φτάσουμε στο 4,8% τον Νοέμβριο. Πρακτικά σε 12 μήνες η μεταβολή των τιμών έκανε ένα άλμα ύψους 4,8%. Αυτό το επίπεδο αύξησης των τιμών είναι το υψηλότερο μετά την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ. Φυσικά καθώς την ίδια περίοδο τα εισοδήματα έμειναν στάσιμα, αφού δεν δόθηκαν αυξήσεις, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε κατά τουλάχιστον 4,8%, όσο δηλαδή ο πληθωρισμός.
Την κούρσα στην αύξηση των τιμών και τον Νοέμβριο οδηγούν τα ενεργειακά προϊόντα (φυσικό αέριο 180,%, πετρέλαιο θέρμανσης 45,2%, ρεύμα 37,8%, καύσιμα & λιπαντικά 24,9%). Ακολουθούν τα τρόφιμα όπου και εκεί οι ανατιμήσεις είναι ήδη μεγάλες και αναμένεται έκρηξη τιμών στη διάρκεια της εορταστικής περιόδου του Δεκεμβρίου. Χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις από τα τρόφιμα τα αρνιά +21,3% και το ελαιόλαδο +18,5%.
Το σύνολο αυτών των εξελίξεων μας προειδοποιεί ότι έρχονται χειρότερες καταστάσεις. Ειδικά όταν παρατηρούμε την εξέλιξη της μεταβολής του ΔΤΚ μετά τον Αύγουστο, καθώς σε τρεις μήνες ανέβηκε από το 1,9% στο 4,8%.
Δραματική επιδείνωση σε σύγκριση με τις χώρες της Ευρωζώνης
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat η επιδείνωση στην Ελλάδα είναι επίσης ραγδαία σε σύγκριση και με τα ισχύοντα στην Ευρωζώνη. Μπορεί να μην βρίσκεται η Ελλάδα στις πρώτες θέσεις από πλευράς πληθωριστικών πιέσεων σήμερα, όμως η κατάσταση όπως εξελίσσεται οδηγεί εκεί. Για το Νοέμβριο 2021 η Ελλάδα βρίσκεται ακόμα στην 13η θέση, μεταξύ των 19 της ζώνης του ευρώ, ξεκινώντας όμως από το χαμηλότερο δείκτη εντός της ευρωζώνης τον Νοέμβριο 2020 (–2,1%). Η μέση μεταβολή του εναρμονισμένου ΔΤΚ στην ευρωζώνη ήταν 4,9% με «πρωταθλητές» Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία (9,3%-7,4%) και ακολουθούν Βέλγιο 7,1%, Λουξεμβούργο 6,3% και Γερμανία με 6%.
Επίσης για την περίπτωση της Ελλάδας πρέπει να λάβουμε υπόψη το αυστηρό και μακροχρόνιο lock-down από τον Νοέμβριο 2020 έως και τον Απρίλιο 2021. Το πλέον μακροχρόνιο στην Ε.Ε., που επέδρασε καθοριστικά στη διαμόρφωση του αρνητικού πρόσημου για εκείνη την περίοδο στη μεταβολή του ΔΤΚ.
Πρόβλημα επιβίωσης για πλατιά λαϊκά στρώματα
Ενώ αυξάνονται οι τιμές τα εισοδήματα μένουν στα χαμηλότερα επίπεδα σύμφωνα με τις μνημονιακές ρυθμίσεις. Κάνοντας ένα απλό έλεγχο, στο τι πληρώνει ο καταναλωτής και από που μπορεί να προέρχεται η αύξηση, είναι πολύ εύκολο να διαπιστώσουμε ότι τελικά ένα μεγάλο μέρος της αύξησης των τιμών δεν δικαιολογείται από τις γενικότερες ανατιμήσεις στην ενέργεια και τις πρώτες ύλες. Η αύξηση αυτή, που δεν δικαιολογείται από τους παράγοντες κόστους, όταν μάλιστα το «εργατικό κόστος» παραμένει σε ακραία χαμηλά επίπεδα ενώ ταυτόχρονα δίνονται μια σειρά μειώσεις στοιχείων κόστους στις επιχειρήσεις (μειώσεις εισφορών στην κοινωνική ασφάλιση), είναι τεχνητή και οφείλεται στην απληστία του κεφαλαίου να εξασφαλίσει με κάθε ευκαιρία υψηλότερο κέρδος. Η κατάσταση αν και απόλυτα γνωστή σε όλους τους αρμοδίους δεν φαίνεται να ευαισθητοποιεί την κυβέρνηση να λάβει σοβαρά μέτρα.
Όταν ξεκίνησε η αύξηση των τιμών οι «αρμόδιοι» σε παγκόσμιο προσπάθησαν να μας καθησυχάσουν ότι το φαινόμενο είναι συγκυριακό-προσωρινό και συνδέεται με την ξαφνική αναθέρμανση της οικονομίας μετά το lock-down. Όμως, όσο προχωρά ο χρόνος και τα στοιχεία δείχνουν δραματική επιδείνωση, παγιώνεται σταδιακά η πεποίθηση ότι η αύξηση των τιμών δεν είναι παροδική αλλά θα μείνει για αρκετό χρονικό διάστημα.
Οι συνθήκες χειροτερεύουν και στον τομέα των τιμών. Η επιβίωση γίνεται ακόμα πιο προβληματική. Η κυβέρνηση συνεχίζει αμέριμνη την πολιτική των «απελευθερώσεων» που επιτείνουν την άνοδο των τιμών ενώ ταυτόχρονα ετοιμάζεται να συμμορφωθεί με τις μνημονιακές δεσμεύσεις, μετά τη λήξη της «χαλάρωσης» των δημοσιονομικών μέτρων λόγω της πανδημίας.
