Οι αυτοδιοικητικές κάλπες της περασμένης Κυριακής ανέδειξαν τους κυβερνήτες των 81 επαρχιών του τουρκικού κράτους και χιλιάδες δημάρχους και συμβούλους. Τα αποτελέσματα απογοήτευσαν σφόδρα τον Τούρκο πρόεδρο: για πρώτη φορά από την ίδρυση του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ το 2001, ήρθε δεύτερος σε ψήφους (με 35,5% σε όλη την επικράτεια, από 42,6% στις αυτοδιοικητικές του 2019) και έχασε τον έλεγχο σε 15 από τις 39 επαρχίες του τουρκικού κράτους που ως τώρα διοικούνταν από ερντογανιστές. Αντίστοιχη πτώση υπέστη και ο βασικός του σύμμαχος, ο ακροδεξιός Μπαχτσελί του ΜΗΡ, που έλαβε 5% (από 7,5%) και έχασε τις 3 από τις 8 επαρχίες που διοικούσε.
Συνολικά η ερντογανική «Λαϊκή Συμμαχία» (το ΑΚΡ και τα ακροδεξιά κόμματα MHP και BBP) απώλεσε σχεδόν 10% του εκλογικού σώματος. Η πτώση αυτή εξηγείται εν μέρει από το γεγονός ότι ένα νέο ακροδεξιό κόμμα, το YRP με επικεφαλής τον γιό του ισλαμιστή πρώην πρωθυπουργού Ερμπακάν, συμμετείχε αυτόνομα στις εκλογές, αποσπώντας 6,2% και 2 επαρχίες. Αλλά ακόμη κι έτσι, η απώλεια άνω του 1/3 των επαρχιών που έλεγχαν οι ερντογανιστές είναι βαρύ πλήγμα, και θα υποχρεώσει τον Ερντογάν σε αναπροσαρμογές στο «εσωτερικό μέτωπο» (όσοι με αφορμή το πλήγμα στον Ερντογάν προβλέπουν για νιοστή φορά «νηνεμία» στα ελληνοτουρκικά, για νιοστή φορά θα διαψευστούν…).
Βασικός νικητής των εκλογών μπορεί να θεωρηθεί το «κεντροαριστερό» CHP, που ήρθε πρώτο σε ψήφους (37,8% από 29,3%) και ελέγχει πλέον 35 επαρχίες, από 21 ως τώρα. Κι αυτό παρά την αυτόνομη κάθοδο της πρώην συμμάχου Ακσενέρ (κόμμα ΙΥΙ), που έλαβε 3,8% και κέρδισε 1 επαρχία. Επιπλέον, το CHP διατήρησε τον έλεγχο των πιο σπουδαίων μητροπολιτικών δήμων της Τουρκίας (Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα κ.λπ.), αποσπώντας και 3 επιπλέον από το ΑΚΡ, γεγονός που ενέτεινε την αίσθηση ταπείνωσης του Ερντογάν. Στην επιτυχία του CHP σε μεγάλες τουρκικές πόλεις καθοριστικό ρόλο έπαιξε πάντως η «κριτική υποστήριξη» από το φιλοκουρδικό κόμμα DEM…
Το αριστερό και κουρδικό κίνημα, που –αφότου το HDP τέθηκε εκτός νόμου– εκφράζεται κυρίως μέσα από το Κόμμα Ισότητας και Δημοκρατίας των Λαών (DEM), επανέκαμψε στην κεντρική πολιτική σκηνή ως υπολογίσιμος παράγοντας. Βέβαια το μεγαλύτερο μέρος της ηγεσίας του πρώην HDP παραμένει στα μπουντρούμια του Ερντογάν, με πιο εμβληματική περίπτωση τον Σελαχατίν Ντεμιρτάς, που είναι προφυλακισμένος από το… 2016 (παρά την περί του αντιθέτου –και θεωρητικά δεσμευτική για την Τουρκία– απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων). Όμως η γενικευμένη δυσαρέσκεια επέτρεψε στο DEM να αψηφήσει με επιτυχία την κρατική τρομοκρατία.
Το DEM στις μεγάλες τουρκικές μητροπόλεις προώθησε μια γραμμή «τιμωρίας του Ερντογάν», που μεταφράστηκε σε στήριξη π.χ. του Ιμάμογλου στην Κωνσταντινούπολη. Αντίθετα, διεκδίκησε ενεργά τη νίκη σε ορισμένες τουρκικές επαρχίες όπου το επαναστατικό κίνημα έχει βαθιές ρίζες, καθώς και στο σύνολο του «τουρκικού» Κουρδιστάν, αποσπώντας έτσι 10 επαρχίες (από 8 το 2019) και «εθνικό» ποσοστό 5,7%. Το καθεστώς Ερντογάν αρχικά προσπάθησε να ακυρώσει τις νίκες του DEM στην επαρχία Βαν και άλλα κουρδικά προπύργια, βαφτίζοντας «τρομοκράτες» αρκετούς εκλεγμένους επάρχους και δημάρχους. Όμως η αντίδραση του πληθυσμού ήταν τόσο μαζική και μαχητική ώστε τελικά αναγκάστηκε να αποδεχθεί το αποτέλεσμα της κάλπης.
Η Τουλάι Χατιμόλαρι, συμπρόεδρος του DEM, δήλωσε μιλώντας σε συγκέντρωση στο Αμέντ: «Νικήσαμε χάρη στην αντίστασή μας, και θα συνεχίσουμε με τον ίδιο τρόπο. Η κυβέρνηση του ΑΚΡ ήθελε να μας κλέψει αυτές τις εκλογές με νοθεία και τρομοκρατία. Για δύο θητείες, μας επέβαλε διορισμένους ψευτοδημάρχους. Αλλά τελικά τους θάψαμε όλους στις κάλπες. Σε αυτές τις εκλογές ηττήθηκε τόσο ο συνασπισμός των κεμαλιστών χωροφυλάκων όσο και η κυβερνώσα συμμαχία του πολέμου. Και διαψεύσαμε όσους ισχυρίζονταν ότι μας διέλυσαν, ότι δεν επηρεάζουμε την κεντρική πολιτική σκηνή. Θα συνεχίσουμε μαζί τον αγώνα για την ειρήνη και για ένα νέο, δημοκρατικό Σύνταγμα».
