Ένα ογκώδες μυθιστόρημα – όχι η… καλύτερή μου. Όμως το θέμα μου φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον κι έτσι πήρα το βιβλίο στα χέρια μου και βρέθηκα σε ένα ζοφερό, όσο και δυσβάσταχτο σύμπαν.
Ο διεθνούς φήμης συγγραφέας Peter James στο νέο του βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Χάρτινη πόλη» με τίτλο «Το τέλος θα έρθει αύριο» ασχολείται με ένα εξαιρετικά ακανθώδες θέμα: Την ανάγκη πολλών ανθρώπων για μεταμόσχευση οργάνων και την παράλληλη έλλειψη δοτών που έχει οδηγήσει σε ένα ανατριχιαστικό εμπόριο…
Τα διλήμματα τρομερά για τη μητέρα που βλέπει να χάνεται η 15χρονη κόρη της αν δεν κάνει άμεσα μεταμόσχευση. Μέσα από το δημόσιο σύστημα υγείας γίνονται προσπάθειες, αλλά χωρίς να είναι σίγουρο πως θα βρεθεί εγκαίρως δότης. Και τότε έρχεται η ελπίδα μέσα από μια ιστοσελίδα…
Τι κάνεις σε αυτή την περίπτωση; Ο συγγραφέας δεν ηθικολογεί και παρουσιάζει με έξοχο τρόπο όλη την εσωτερική πάλη της μητέρας αλλά και της κόρης. Και στην άλλη πλευρά, έχουμε τους ανθρώπους που «αξιοποιούνται». Θύματα της μεγάλης εταιρείας –που καθόλου τυχαία εδρεύει στη Γερμανία– παιδιά του δρόμου από τη Ρουμανία. Που τους υπόσχονται ένα ρόδινο μέλλον. Μόνο που το τέλος τους είναι προδιαγεγραμμένο: Ο θάνατος πάνω σε ένα χειρουργικό τραπέζι.
Ο αστυνόμος Ρόι Γκρέις, που εμπλέκεται στην υπόθεση, θα προσπαθήσει να φτάσει στην άκρη του νήματος. Κι εμείς θα ζήσουμε ένα θρίλερ που έχει πολλές κοινωνικές προεκτάσεις.
Κι όταν φτάσει το τέλος θα αναρωτιόμαστε: «Εμείς τι θα κάναμε;»
Είχα τη χαρά ο Peter James να μου παραχωρήσει αυτή τη συνέντευξη – που πιστεύω κι εσείς θα βρείτε ενδιαφέρουσα.
Καταπιάνεστε με ένα δύσκολο θέμα: Από τη μια η ανάγκη της μεταμόσχευσης, από την άλλη το εμπόριο οργάνων. Τι σας ώθησε σε αυτή την επιλογή;
Ήταν μια τυχαία συνομιλία σε ένα δείπνο που άναψε τη σπίθα: Κάθισα δίπλα στην πολυβραβευμένη δημιουργό ντοκιμαντέρ Kate Blewitt –πιο γνωστή για τα τρομακτικά The Dying Rooms–, η οποία με ρώτησε χαριτολογώντας πόσο πιστεύω ότι θα κόστιζε το σώμα μου, αν το κάναμε σούπα. Της είπα ότι δεν είχα ιδέα και μου απάντησε: «Περίπου 50 πένες στερλίνας». Στη συνέχεια, ρώτησε πόσο πιστεύω ότι θα άξιζα, ως ένας αρκετά υγιής άνθρωπος, αν χωρίζαμε τα μέρη του σώματός μου. Με εξέπληξε λέγοντάς μου ότι η τιμή της μαύρης αγοράς για έναν υγιή έφηβο ή ενήλικα άνθρωπο είναι περίπου 1 εκατομμύριο δολάρια. Μπορείτε να πάρετε έως και 400 χιλιάδες δολάρια για το συκώτι σας, το ίδιο πάλι για τους πνεύμονές σας, 60 χιλιάδες δολάρια για κάθε νεφρό, στη συνέχεια το δέρμα, τα μάτια, τα οστά και μερικά άλλα κομμάτια…
Ο λόγος που υπάρχει παγκόσμια έλλειψη ανθρώπινων οργάνων οφείλεται εν μέρει στη βελτίωση των τεχνικών μεταμόσχευσης, εν μέρει στην απροθυμία των ανθρώπων να κάνουν κάποια δωρεά και το πιο ειρωνικό απ’ όλα, στο ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι φορούν ζώνες ασφαλείας αυτοκινήτου, πράγμα που σημαίνει ότι δεν πεθαίνουν από τραυματισμούς στο κεφάλι τόσο πολύ πια, αφήνοντας το σώμα τους –και τα εσωτερικά όργανα– ανέπαφο.
Ως αποτέλεσμα της έλλειψης οργάνων, τρεις άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, περιμένοντας μεταμόσχευση. Περίπου το 20% των ατόμων που βρίσκονται σε λίστες αναμονής για μεταμόσχευση ήπατος θα πεθάνουν πριν προλάβουν να την πραγματοποιήσουν – στις ΗΠΑ το ποσοστό αυτό φτάνει το 90%.
Την τελευταία δεκαετία έχει αναπτυχθεί μια τεράστια διεθνής αγορά για ανθρώπινα όργανα. Σε ορισμένες χώρες είναι παράνομο, σε άλλες συνεχίζεται ανοιχτά. Η Κίνα χαμηλώνει σταθερά το όριο της θανατικής ποινής εδώ και αρκετά χρόνια, εκτελώντας κρατούμενους με έναν πυροβολισμό και πουλώντας τα σώματά τους στην Ταϊβάν. Η Μανίλα στις Φιλιππίνες είναι πλέον γνωστή ως Το Νησί του Ενός Νεφρού. Μπορείτε να πάτε εκεί για μια συνολική τιμή περίπου 50 χιλιάδες λίρες και να κάνετε μεταμόσχευση νεφρού. Στην Ινδία, σε ορισμένες κάστες, οι γυναίκες πουλάνε συνήθως το ένα νεφρό πριν παντρευτούν, για την προίκα τους, και είναι χαρούμενες με τα 250 δολάρια που λαμβάνουν. Στην Κολομβία, η μαφία κερδίζει περισσότερα χρήματα από τη διακίνηση ανθρώπινων οργάνων σε ορισμένες περιοχές της χώρας, παρά από τα ναρκωτικά.
«Στην Ινδία, σε ορισμένες κάστες, οι γυναίκες πουλάνε συνήθως το ένα νεφρό πριν παντρευτούν, για την προίκα τους, και είναι χαρούμενες με τα 250 δολάρια που λαμβάνουν. Στην Κολομβία, η μαφία κερδίζει περισσότερα χρήματα από τη διακίνηση ανθρώπινων οργάνων σε ορισμένες περιοχές της χώρας, παρά από τα ναρκωτικά»
Ως αληθινό παράδειγμα του παράνομου εμπορίου, το 1990 ο διακεκριμένος Βρετανός χειρουργός μεταμόσχευσης νεφρών Δρ Raymond Crockett, από τον οποίο έχω πάρει συνέντευξη, διαγράφηκε από το ιατρικό μητρώο για εννέα χρόνια για παράνομη αγορά νεφρών, για ασθενείς από το Ηνωμένο Βασίλειο, από τέσσερις φοιτητές στην Τουρκία.
Από την έρευνα που κάνατε ποια είναι η κατάσταση σήμερα;
Αυτό συνεχίζεται σίγουρα και σήμερα. Μια φοβερή ιστορία που άκουσα ήταν για ένα οκτάχρονο παιδί, τη Χουανίτα, η οποία έμενε στον δρόμο και ζητιάνευε έξω από το αεροδρόμιο El Dorado στη Μπογκοτά της Κολομβίας. Συνελήφθη από την αστυνομία και παραδόθηκε σε μία υπηρεσία φροντίδας. Από εκεί την έβαλαν σε ένα ορφανοτροφείο, ένα όμορφο σπίτι στην εξοχή, μαζί με άλλα παιδιά της ηλικίας της. Όταν ήταν δεκατεσσάρων ετών, οι γονείς μιας έφηβης κοπέλας στις ΗΠΑ, απελπισμένοι για ένα μόσχευμα ύπατος, πλήρωσαν την κολομβιανή μαφία 450.000 δολάρια. Η Χουανίτα, που ήταν συμβατή, δολοφονήθηκε και όλα τα όργανά της πάρθηκαν.
Πολύ πιο κοντά στη χώρα μου, κάποτε επισκέφτηκα τη Ρουμανία σε ένα ερευνητικό ταξίδι για το «Το τέλος θα έρθει αύριο». Χάρη στην κληρονομιά του Nicolai Ceausescu, η χώρα έχει μερικούς από τους πιο ευάλωτους ανθρώπους στον κόσμο, και εκτιμάται ότι 10.000 άνθρωποι, πολλοί από αυτούς παιδιά, ζουν μια δύσκολη ζωή στους δρόμους του Βουκουρεστίου.
Μου σύστησαν ένα έφηβο κορίτσι που έμοιαζε με μια κακώς διατηρημένη 50χρονη. Της είχαν προσφέρει τη δουλειά των ονείρων της, αλλά έπρεπε πρώτα να κάνει ιατρικές εξετάσεις. Μεταφέρθηκε σε έναν γιατρό και ξύπνησε δύο ημέρες αργότερα ξαπλωμένη δίπλα σε μια υδρορροή, έχοντας χάσει ένα νεφρό.
Ο αστυνομικός επιθεωρητής Ρόι Γκρέις πώς προέκυψε; Το επίθετό του προφανώς δεν είναι τυχαία επιλογή…
Ο Ρόι Γκρέις βασίζεται σε έναν πραγματικό ντετέκτιβ, επικεφαλής επιθεωρητή, που ονομάζεται Ντέιβιντ Γκέιλορ. Ο Ντέιβιντ, ο οποίος είναι πλέον συνταξιούχος, συνεργάζεται στενά μαζί μου σε κάθε μυθιστόρημα για να διασφαλίσει ότι όλες οι αστυνομικές πτυχές είναι 100% αυθεντικές. Επέλεξα το όνομα Ρόι επειδή όλοι οι άνθρωποι που γνώρισα με αυτό το όνομα ήταν ζεστοί άνθρωποι και ήθελα ο Ρόι Γκρέις να εμφανιστεί ως ζεστός, ανθρώπινος και με βαθιά ενσυναίσθηση. Το «Γκρέις» ένιωσα ότι ήταν μια υπέροχα πολύπλευρη επιλογή – σημαίνει να είσαι ενάρετος, αλλά και κομψός, γεμάτος χάρη στις κινήσεις σου… Ήταν ένα όνομα που μπήκε στο μυαλό μου μια μέρα και ήξερα αμέσως ότι ήταν το σωστό όνομα γι’ αυτόν!
Ποιοι συγγραφείς σάς έχουν επηρεάσει περισσότερο;
Ο συγγραφέας που με επηρέασε περισσότερο από όλους ήταν ο Graham Greene και κυρίως το μυθιστόρημά του, Brighton Rock. Ήταν το πρώτο αστυνομικό θρίλερ που διάβασα, όπου συνειδητοποίησα ότι μπορείς ταυτόχρονα να θίγεις σημαντικά ζητήματα, αλλά και να κρατάς την αγωνία και το ενδιαφέρον των αναγνωστών. Στο Brighton Rock, ο κεντρικός χαρακτήρας, ο Πίνκι, βρίσκεται σε έντονη σύγκρουση επειδή είναι ένας αδίστακτος δολοφόνος αλλά ταυτόχρονα ένας ευσεβής καθολικός, τρομοκρατημένος από την αιώνια καταδίκη. Άλλες μεγάλες επιρροές είναι ο Χέμινγουεϊ, ο Conrad, ο John D. Macdonald, ο Thomas Harris και ο Michael Connelly.
Θα γράφατε ένα μυθιστόρημα με «ελληνικό» θέμα;
Ω, ναι σίγουρα! Είχα πολλές υπέροχες διακοπές στα ελληνικά νησιά τόσο του Ιονίου όσο και της Αδριατικής θάλασσας. Ο Ρόι Γκρέις αγαπά την ιστιοπλοΐα, οπότε σκέφτομαι ότι μια μέρα θα μπορούσε σίγουρα να έχει μια περιπέτεια σε ένα ελληνικό νησί. Η γυναίκα μου και εγώ σχεδιάζουμε διακοπές σε ένα σύντομα και δεν έχω αμφιβολία ότι θα εξελιχθεί σε ερευνητικό ταξίδι!
