Επιστολή αναγνώστη στον Δρόμο της Αριστεράς
Αγαπητοί φίλοι-ες του Δρόμου
Σαν εκπαιδευτικός της τεχνικής εκπαίδευσης (ΤΕΛ, ΕΠΑΛ, ΤΕΙ) διάβασα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προσοχή τα άρθρα της κ. Γιαννουλοπούλου στη στήλη Ζητήματα παιδείας. Θα ήθελα να κάνω ορισμένες παρατηρήσεις-επισημάνσεις στα κείμενα αυτά.
Συνήθως οι Πανεπιστημιακοί εκπαιδευτικοί κρίνουν με θεωρητική προσέγγιση και με βιωματική εμπειρία την επάρκεια ή μη επάρκεια γνώσεων και ενδιαφέροντος των φοιτητών τους, που όμως έχουν διακριθεί μ’ ένα σύστημα αδιάβλητων μεν, καταστροφικών δε για τις προσωπικότητες, τον ψυχισμό και τα ενδιαφέροντα των υποκειμένων εξετάσεων. Έτσι, σε μεγάλο βαθμό στερούνται την πραγματική εικόνα που κυριαρχεί στην Α’βάθμια και τη Β’βάθμια εκπαίδευση που είναι μεν μαζική, αλλά το «δημοκρατική» μάλλον σηκώνει πολύ συζήτηση, γιατί κατ’ ουσία είναι άνιση ανάλογα με την κοινωνική προέλευση των μαθητών και μέχρι πρότινος εθνοκεντρική. Αυτό το μοντέλο σίγουρα πρέπει να ανατραπεί.
Σήμερα στα σχολεία κυριαρχεί το καθεστώς ημιμάθειας (που εξυπηρετεί απόλυτα τις κυρίαρχες πολιτικές, οικονομικές, σκοταδιστικές και υποτιθέμενα κοσμοπολίτικες δυνάμεις) και οφείλεται στην ανισότητα δυνατοτήτων και ευκαιριών.
Γίνομαι σαφής: τα παιδιά των φτωχών-λαϊκών οικογενειών μην έχοντας υποστήριξη από την οικογένεια, ή τον απογευματικό δάσκαλο που οι πιο εύποροι χρηματοδοτούν από τις πολύ μικρές τάξεις του Δημοτικού, μένουν «πίσω» στην αφομίωση εννοιών, κανόνων και γεγονότων, έτσι λοιπόν μέσα σε κάθε τάξη υπάρχουν μαθητές δύο ταχυτήτων, οι «χαρισματικοί» και οικογενειακά ή οικονομικά υποστηριζόμενοι και οι «άλλοι».
Αν λάβει δε υπ’ όψιν κάποιος ότι στην τάξη εντάσσονται και παιδιά ΑΜΕΑ, με τις δυσκολίες που συνεπάγεται αυτό, καθώς και τη μεγάλη αναντιστοιχία μεταξύ ενδιαφερόντων των μαθητών και των μαθημάτων που επιβάλλει το πρόγραμμα, δημιουργείται ένα μικρό χάος.
Ο δάσκαλος έχει να ελέγξει τις εργασίες, να αναλύσει την καινούργια ύλη και έννοιες, να πειθαρχήσει την τάξη και να προσπαθήσει να καλύψει αυτές τις ανισότητες. Το θεωρείτε εύκολο;
Μόνο η εξατομικευμένη διδασκαλία στην τάξη και μόνο η αντισταθμιστική-ενισχυτική διδασκαλία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει σε μεγάλο βαθμό αυτές τις ανισότητες που αποτελούν τη βασική αιτία του χαμηλού επιπέδου εκπαίδευσης, της ημιμάθειας και της λειτουργικής αγραμματοσύνης. Παράλληλα η χρήση εποπτικών μέσων, προβολών ιστορικών ταινιών εποχής, βιωματικής γνώσης (ο κήπος του σχολείου), επισκέψεις σε χώρους παραγωγής προϊόντων, είτε αγροτικών είτε καταναλωτικών, καθώς και η παράλληλη διδασκαλία π.χ. της γλώσσας μέσα απ’ το θεατρικό παιχνίδι. Έτσι το σύνθημα «το μάθημα και η τσάντα στο σχολείο» θα μπορέσει να γίνει πραγματικότητα. Και οι ανάγκες των παιδιών για ελεύθερο χρόνο και παιχνίδι το ίδιο. Με ανοιχτές τις αυλές των σχολείων για ομαδικό παιχνίδι.
***
Ένα μεγάλο μέρος της στρέβλωσης του συστήματος εκπαίδευσης-παιδείας προέρχεται από τη λειτουργία των πανελλαδικών εξετάσεων. Και αυτό όχι μόνο του θεσμού που απαιτεί όχι μόνο γνώση και αποστήθιση αλλά απόλυτη εσωτερική ισορροπία για την καλύτερη δυνατή απόδοση της όλης προσπάθειας, αλλά και κυρίως από την εξεταστέα ύλη. Σε μεγάλο βαθμό η εξεταστέα ύλη, ιδιαίτερα στο Γενικό Λύκειο και τη Β’ και Γ’ Λυκείου, είναι πανεπιστημιακού επιπέδου. Ανώτερα Μαθηματικά, εξειδικευμένη Φυσική και Χημεία, ιατρική Βιολογία κ.λπ.
Έτσι λοιπόν ο συνολικός πληθυσμός των μαθητών που κατά συντρηπτική πλειοψηφία αποφασίζει να φοιτήσει στο Γενικό Λύκειο, αντί μόρφωσης απαιτείται να αφομοιώσει Πανεπιστημιακή παιδεία… Απόλυτα αναντίστοιχο από τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των εφήβων-μαθητών.
Σύγχρονα ιδεολογικά και φιλοσοφικά ρεύματα, σχολές οικονομικής πολιτικής, αρχές ποινικού και αστικού δικαίου, βασικά πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα, συστήματα διακυβέρνησης στον σύγχρονο κόσμο, διαφιλικές σχέσεις κ.λπ. παραμένουν εκτός προγράμματος.
Κατά τη γνώμη μου, ο θεσμός των Πανελλαδικών εξετάσεων πρέπει να καταργηθεί και ο σχετικά καλλιεργημένος με στοιχεία βασικών μαθημάτων και γενικής μόρφωσης μαθητής πρέπει να παρακολουθήσει ένα προκαταρκτικό έτος σπουδών με πανεπιστημιακού επιπέδου μαθήματα (και αντίστοιχη κατοχύρωσή τους) υπό την αιγίδα Πανεπιστημιακού ιδρύματος ως προς την ύλη και τις απαιτούμενες γνώσεις κατά κύκλους σπουδών της επιλογής του.
***
Απέναντι σ’ αυτές τις αναγκαιότητες το Υπουργείο και οι επιτροπές παιδείας, κ. Λιάκος και λοιποί, αντιπροτείνουν το σχολείο της «Αγοράς» και της «κοινωνικής επιχειρηματικότητας» κατ’ επιταγήν του ΟΟΣΑ και της Ε.Ε.
Έτσι χαλαρώνει τις απαιτήσεις στο Γυμνάσιο, που σκοπεύει να το μετατρέψει σε 4χρονο, δημιουργώντας ένα φράγμα γνώσεων και προετοιμασίας για το 2χρονο Λύκειο και με ένα «ισχυρό» απολυτήριο Λυκείου θα «καταργήσει» τις Πανελλααδικές… όχι όμως και την φροντιστηριακή εκπαίδευση που όσο σκληραίνουν οι απαιτήσεις τόσο περισσότερο ανθίζει.
Κατά τη γνώμη μου αυτές τις προτάσεις πρέπει να αντιτάξουμε στην επιχειρούμενη μετάλλαξη προκειμένου να προστατεύσουμε τον χαρακτήρα της Δημόσιας, συντριπτικά πλειοψηφικής δημοκρατικής εκπαίδευσης με αρωγούς γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικούς.
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία
Με εκτίμηση,
Αντρέας Μπόμπας
