Στις 14 Δεκεμβρίου, σε συνέντευξή Τύπου, ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους, ανάφερε μεταξύ άλλων και τα εξής:
77 χώρες έχουν πλέον αναφέρει κρούσματα της μετάλλαξης «O» και η πραγματικότητα είναι ότι η «Ο» είναι πιθανώς στις περισσότερες χώρες, ακόμα κι αν δεν έχει εντοπιστεί ακόμη. Η «Ο» εξαπλώνεται με ρυθμό που δεν έχουμε δει σε καμία προηγούμενη παραλλαγή.
Ανησυχούμε ότι οι άνθρωποι υποτιμούν την «Ο» ως ήπια. Σίγουρα, έχουμε μάθει μέχρι τώρα ότι η υποτίμηση αυτού του ιού, αποτελεί κίνδυνο για εμάς.
Ακόμα κι αν η «Ο» προκαλεί λιγότερο σοβαρή ασθένεια, ο τεράστιος αριθμός των κρουσμάτων θα μπορούσε για άλλη μια φορά να κατακλύσει τα απροετοίμαστα συστήματα υγείας.
Πρέπει να είμαι πολύ σαφής: Τα εμβόλια από μόνα τους δεν θα βγάλουν καμία χώρα από αυτήν την κρίση. Οι χώρες μπορούν –και πρέπει– να αποτρέψουν την εξάπλωση της «Ο» με μέτρα που λειτουργούν σήμερα.
Δεν είναι εμβόλια αντί για μάσκες. Δεν είναι εμβόλια αντί για αποστασιοποίηση. Δεν είναι εμβόλια αντί για αερισμό ή υγιεινή των χεριών. Κάντε τα όλα. Κάντε τα με συνέπεια. Κάνε τα καλά.
Τα εμβόλια είναι εργαλεία που έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο όταν χρησιμοποιούνται για την προστασία αυτών που κινδυνεύουν περισσότερο, σε όλες τις χώρες. […]
Ταυτόχρονα, τα εξελισσόμενα στοιχεία υποδηλώνουν μια μικρή μείωση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων κατά των σοβαρών ασθενειών και του θανάτου και μια μείωση στην πρόληψη ήπιων ασθενειών ή λοιμώξεων.
Η εμφάνιση της «Ο» ώθησε ορισμένες χώρες να αναπτύξουν προγράμματα ενισχυτικών δόσεων για ολόκληρο τον ενήλικο πληθυσμό τους, ακόμη και αν δεν έχουμε στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των ενισχυτών έναντι αυτής της παραλλαγής.
Ο ΠΟΥ ανησυχεί ότι τέτοια προγράμματα θα επαναλάβουν τη συσσώρευση εμβολίων που είδαμε φέτος και θα επιδεινώσουν την ανισότητα.
Είναι σαφές ότι καθώς προχωράμε, οι ενισχυτικές δόσεις θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο, ειδικά για εκείνους που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο σοβαρής νόσησης και θανάτου.
Επιτρέψτε μου να είμαι πολύ σαφής: Ο ΠΟΥ δεν είναι εναντίον των ενισχυτικών δόσεων. Είμαστε κατά της ανισότητας. Κύριο μέλημά μας είναι να σώσουμε ζωές, παντού.
Είναι θέμα ιεράρχησης. Ποιος κάνει τι εμβόλια, με ποια σειρά;
Σημασία έχει η σειρά. Η χορήγηση αναμνηστικών δόσεων σε ομάδες χαμηλού κινδύνου ως προς την σοβαρή νόσο ή τον θάνατο απλώς θέτει σε κίνδυνο τις ζωές εκείνων που ανήκουν σε υψηλού κινδύνου και εξακολουθούν να περιμένουν την αρχική τους δόση λόγω περιορισμών στην προσφορά.
Από την άλλη πλευρά, η χορήγηση πρόσθετων δόσεων σε άτομα υψηλού κινδύνου μπορεί να σώσει περισσότερες ζωές από την χορήγηση πρώτων δόσεων σε άτομα χαμηλού κινδύνου.
Μαζί, θα σώσουμε τις περισσότερες ζωές διασφαλίζοντας ότι οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, οι ηλικιωμένοι και άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου λαμβάνουν τις πρώτες δόσεις των εμβολίων τους.
Στις περισσότερες χώρες, όσοι νοσηλεύονται και πεθαίνουν είναι εκείνοι που δεν έχουν εμβολιαστεί. Επομένως, προτεραιότητα πρέπει να είναι ο εμβολιασμός των μη εμβολιασμένων, ακόμη και σε χώρες με τη μεγαλύτερη πρόσβαση σε εμβόλια.
Είναι πραγματικά πολύ απλό: Η προτεραιότητα σε κάθε χώρα, και παγκοσμίως, πρέπει να είναι η προστασία των λιγότερο προστατευόμενων, όχι των πιο προστατευμένων.
Παραμένει ένα τεράστιο χάσμα στα ποσοστά εμβολιασμού μεταξύ των χωρών. 41 χώρες δεν έχουν ακόμη μπορέσει να εμβολιάσουν το 10% του πληθυσμού τους και 98 χώρες δεν έχουν φτάσει στο 40%. Βλέπουμε επίσης σημαντικές ανισότητες μεταξύ πληθυσμιακών ομάδων στην ίδια χώρα.
Αν τερματίσουμε την ανισότητα, τερματίζουμε την πανδημία. Εάν επιτρέψουμε να συνεχιστεί η ανισότητα, επιτρέπουμε να συνεχιστεί η πανδημία.