του Ηλία Φιλιππίδη*
Δεν είναι ο πρώτος πόλεμος επί ευρωπαϊκού εδάφους μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, είναι ο δεύτερος, μετά από εκείνον για τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, τη συρρίκνωση της Σερβίας και την απόσπαση του Κοσόβου. Η στοχοποίηση της Σερβίας έγινε με πρωτοβουλία της Γερμανίας και γι’ αυτό η Αγγλία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ ήταν αρχικά διστακτικές. Ο σκοπός ήταν να εξουδετερωθεί στρατιωτικά η Σερβία, για να μην αποτελέσει τον βραχίονα της Ρωσίας στην Μεσόγειο και τα Βαλκάνια αλλά και να κατεδαφισθεί το ανάχωμα κατά της Γερμανίας, που είχαν δημιουργήσει οι Σύμμαχοι μετά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο.
ΓΙ’ ΑΥΤΟ μπορούμε να αποκαλέσουμε εκείνον τον πόλεμο ως προημιτελικό. Μην απορείτε, που χρησιμοποιώ όρους αθλητικών ανταγωνιστικών αγωνισμάτων, διότι αυτός είναι ο τρόπος που σκέπτονται οι γεωπολιτικοί παίκτες από την εποχή του Θουκυδίδη μέχρι σήμερα. Όσο διαρκούσε ο Ψυχρός Πόλεμος (1946-1990), ο ανταγωνισμός δεν μπορούσε να πάρει μετωπικό χαρακτήρα, διότι ο κίνδυνος ενός πυρηνικού πολέμου είχε δημιουργήσει τη λεγόμενη ισορροπία τρόμου. Μετά όμως την κατάρρευση του Συμφώνου της Βαρσοβίας και της Σοβιετικής Ενώσεως και παρά τις Συμφωνίες του 1990 μεταξύ Τζορτζ Μπους, Χέλμουτ Κολ και Μιχαήλ Γκορμπατσόφ για ευρύ αφοπλισμό, την επανένωση της Γερμανίας και την μη ένταξη στο ΝΑΤΟ των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, άρχισε να εφαρμόζεται ένα γενικό σχέδιο για την στρατιωτική πολιορκία της Ρωσίας. Η εισβολή στην Ουκρανία είναι η αντίδραση της Ρωσίας, για να προλάβει το τελευταίο κλείδωμα της πολιορκητικής αλυσίδας με την ένταξη της Ουκρανίας στον ΝΑΤΟ και την επέκταση του χώρου ελέγχου του ΝΑΤΟ μέχρι τα σύνορα μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας.
Αν θέλουμε έναν κόσμο ειρήνης, χωρίς πολέμους και δάκρυα, πρέπει να αποδεχθούμε οριστικά την ανάγκη διαμορφώσεως ενός πολυκεντρικού κόσμου και να πιέσουμε τους πολιτικούς μας να εργασθούν γι’ αυτό
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποδείχθηκε ως ο μοιραίος άνθρωπος, δυστυχώς όχι μόνο για την χώρα του αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη. Ένας κωμικός ηθοποιός χωρίς καμία γνώση και εμπειρία της διεθνούς πολιτικής, συνειδητά διακινδύνευσε ακόμη και ένα παγκόσμιο πόλεμο, επιμένοντας στην είσοδο της χώρας του στον ΝΑΤΟ. Όμως δεν ήξερε να διαβάζει τα σημεία των καιρών. Ο πρόεδρος Μπάιντεν επανειλημμένα είχε δηλώσει, ότι δεν πρόκειται να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία.
Το συμπέρασμα που μπορούμε να βγάλουμε, είναι ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν ήθελε την εισβολή της Ρωσίας, τουλάχιστον όσο και ο πρόεδρος Πούτιν!
Σχήμα λόγου; Υπερβολή; Ούτε το ένα ούτε το άλλο αλλά η πραγματικότητα του ανταγωνισμού των Μεγάλων Δυνάμεων. Ρωτήστε ένα παίκτη του μπιλιάρδου, πώς είναι δυνατόν να σημαδεύει ένα μπαλάκι αλλά τελικά να κτυπά ένα άλλο πιο δυνατά. Ο Μπάιντεν ήξερε ότι η Ουκρανία είναι χαμένη υπόθεση, αλλά επέμενε ότι είναι δικαίωμά της να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, ώστε ο Πούτιν να έχει μόνο μία επιλογή: Την εισβολή. Οι μόνοι που ζητούσαν αρχικά μία συμβιβαστική συμφωνία ήταν οι Γερμανοί και οι Γάλλοι. Ο πραγματικός στόχος του Μπάιντεν και του Τζόνσον είναι η απόλυτη υποταγή της Ευρώπης στον ΝΑΤΟ. Με βάση την μακροπρόθεσμη πολιτική των ΗΠΑ η Ευρώπη δεν πρέπει να έχει ανεξάρτητη ενεργειακή πολιτική, ούτε να αποκτήσει αμυντική αυτοτέλεια. Με απόλυτη ειλικρίνεια ο πρόεδρος Μπάιντεν δήλωσε: «Στόχος μου ευθύς εξ αρχής ήταν να διασφαλίσω πως ο ΝΑΤΟ και η Ε.Ε. βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος», (CNN, 26/2/22).
ΤΕΛΙΚΑ Πούτιν και Μπάιντεν νοστάλγησαν την εποχή του Ψυχρού Πολέμου και επανέφεραν το Σιδηρούν Παραπέτασμα στην Ευρώπη.
Αν χαρακτηρίσουμε τον πόλεμο της Ουκρανίας ως ημιτελικό πόλεμο, ο τελικός πόλεμος με έπαθλο την παγκόσμια κυριαρχία και ο οποίος θα έχει πολλές μορφές, θα είναι μεταξύ μιας αγγλοσαξονικής συμμαχίας και της Κίνας. Στο σημερινό ημιτελικό στάδιο αυτού του πυραμοειδούς πρωταθλήματος εξοντωτικού ανταγωνισμού για την παγκόσμια κυριαρχία, Μπάιντεν και Τζόνσον εντάσσουν ως στόχο την αλληλοεξουδετέρωση της ηπειρωτικής Ευρώπης και της Ρωσίας ως γεωπολιτικών και στρατιωτικών παικτών.
Αυτή η στρατηγική του ημιτελικού παγκόσμιου ανταγωνισμού άρχισε να εφαρμόζεται αμέσως μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενώσεως. Γι’ αυτό ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους-πατήρ δεν θέλησε να διαμορφώσει ένα νέο παγκόσμιο σύστημα ασφαλείας ή έστω μόνο για την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας. Όλα τα ευρωπαϊκά κράτη με μεγάλη προθυμία θα συνεργάζονταν γι’ αυτόν τον σκοπό. Ακόμη και η Ρωσία ζήτησε να ενταχθεί στον ΝΑΤΟ! Το ξεχάσαμε;
Αντιθέτως ο πρόεδρος Μπους μίλησε για μία «Νέα Τάξη Πραγμάτων» (New World Order) χρησιμοποιώντας μάλιστα έναν όρο που επεφύλασσε ο Χίτλερ για την Ευρώπη μετά τη νίκη του. Είναι ένας πολεμικός όρος, ο οποίος σημαίνει το καθεστώς κυριαρχίας, το οποίο επιβάλει ο νικητής μετά τη νίκη του. Δεν εμπεριέχει ούτε συναίνεση ούτε κοινότητα συμφερόντων και γι’ αυτό ουδεμία πρωτοβουλία ελήφθη για μία συμφωνία παγκόσμιας ειρήνης ούτε από τον ΟΗΕ ούτε από τις ΗΠΑ. Αντιθέτως άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο πολέμων στη Μέση Ανατολή.
Ο άνθρωπος βιολογικά και πολιτισμικά είναι ένα τριπολικό όν, ως άτομο, ως κοινωνία και ως γένος. Κοινωνιολογικά είναι ένα ζώον ενεργόν, πολιτικόν και ιστορικόν. Η ιστορία είναι ο επίγειος δημιουργός του ανθρώπου και διαχωρίζει τη μοίρα των ανθρώπων από τη μοίρα της ανθρωπότητας. Ο στιγμιαίος άνθρωπος είναι ο καθένας από εμάς. Ο προοπτικός άνθρωπος είναι το όραμα που έχουμε για το μέλλον της ανθρωπότητας. Δύο μεγάλοι Έλληνες, ο Θουκυδίδης και ο Καζαντζάκης συμφωνούν γι’ αυτό. Μπροστά στο δράμα της Ουκρανίας ο σημερινός άνθρωπος ζει την αγωνία της διπλής του υπάρξεως: συγκλονιζόμαστε από το δράμα του άμαχου πληθυσμού αλλά και από τις απώλειες των μαχίμων αλλά παράλληλα αναζητούμε τις ματωμένες πατημασιές της ιστορίας. Πού θέλει να πάμε;
ΑΝ ΘΕΛΟΥΜΕ έναν κόσμο ειρήνης, χωρίς πολέμους και δάκρυα, πρέπει να αποδεχθούμε οριστικά την ανάγκη διαμορφώσεως ενός πολυκεντρικού κόσμου και να πιέσουμε τους πολιτικούς μας να εργασθούν γι’ αυτό. Το πρώτο βήμα θα είναι η δημιουργία ενός Συμφώνου ασφαλείας για την Ευρώπη από την Ιβηρική χερσόνησο μέχρι τα Ουράλια, όπως ήταν το όραμα του Στρατηγού Ντε Γκολ. Μακάρι ο πόλεμος της Ουκρανίας να οδηγήσει σε αυτό το αποτέλεσμα.
* Ο Ηλίας Φιλιππίδης είναι πανεπιστημιακός κοινωνιολογίας και νομικός
